Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1960, Qupperneq 6

andi fyrir Wilkins, að hann
sendi símskeytið áfram til mín,
með meðfylgjandi athugasemd:
,,Til Stefánsson. 'Ekki rétt heim-
ilisfang. Átti að senda til þín“.
Hans stórfellda höfðingslund og
frámunalega sterka minni gaf
honum tilefni til þess að undir-
strika þannig, að ég hafði 43 ár-
um áður látið orð falla um það,
er við vorum saman á göngu á
rekísauðn, að kafbátur hefði get-
að gert okkur ferðalagið mikið
auðveldara.
Ég kynntist Wilkins í fyrsta
sinn, er hann sem ungur maður,
25 ára að aldri. tók þátt í leið-
angri, sem ég stjórnaði 1913, til
rannsóknar á eyjunum og rek-
ísnum í Beauforthafi. Hann var
rúmlega 180 cm. á hæð, en
hreyfingar hans voru svo liprar,
af svo stórum og þungum manni,
að það vakti sérstaka athygli.
Augu hans voru dökk og leiftr-
andi eins og í veiðidýri, en
geisluðu þó jafnhliða einstakri
góðmennsku, er einnig lýsti sér
í allri framkomu og hljómaði í
mjúkum raddblæ hans.
Ég þekkti ekkert til hans áður
en brezka kvikmyndatökufyrir-
tækið Gaumont hafði mælt með
honum, sem „bezta utanhúss
ljósmyndara í heimi“. Árið áður
hafði hann vakið sérstaka at-
hygli sem stríðsfréttaritari á
Balkanskaga, þar sem hann tók
fyrstu kvikmyndirnar, sem tekn-
ar voru af sjálfum bardögunum.
Áður hafði hann einnig verið
einn af þeim fyrstu til þess að
taka kvikmyndir úr flugvélum
(hafði legið á maganum út á
öðrum væng flugvélanna) úr
loftbelgjum, jámbrautum og frá
mótorhjólum á fleygiferð. Um
allt þetta vissi ég ekkert þá. En
kynntist honum sem hlédræg-
um ungum manni með mikla
sjálfstjóm. en jafnhliða logandi
af innri áhuga og lífsþrótti, og
alveg að springa af óþolinmæði
yfir minni hægfara og makinda-
legu vinnutilhögun.
„Já, það á vel við mig, að
taka það dálítið rólega“, sagði
ég við hann dag nokkurn, er
hann hafði ákveðið en mjög hæ-
versklega gefið í skyn, að við
gætum auðveldlega komizt miklu
lengra áfram, ef við færum dá-
lítið hraðar yfir. „Taka það með
ró?“ muldraði hann óþolinmóður.
„Þá gæti ég alveg eins verið í
London og tekið það rólega
þar!“
En mér varð fljótlega ljóst, að
einn bezti eiginleiki hans var,
hve auðvellt hann átti með að
semja sig að staðháttum. Það
tók hann ekki langan tíma að
sætta sig við mína nokkuð sér-
kennilegu hægð. Ef ákveðið
hafði verið, að leiðangurinn
skyldi aðeins fara 25 km dagleið,
tók hann ekki til að rausa um,
að við gætum auðveldlega kom-
izt 40 km. í stað þess fór hann
að fara sjálfur í smá aukaferðir,
og rannsaka allt, sem vakti hans
skörpu athyglisgáfu. Og hann
fann oft ýmislegt verðmæti, er
hann taldi æskilegt að varðveita.
Hann hafði komizt yfir gamla
bók um það, hvernig ætti að
verka hluti til geymslu, og hvað
eftir annað sat hann uppi heilar
og hálfar nætur við að verka og
stoppa út fugla og önnur dýr,
með svo mikilli snyrtimennsku,
að helzt hefði mátt ætla, að
hann hefði ekki sinnt öðru um
æfina.
Ég undraðist oft, hve hann
var óþreytandi; hann fór oft
upp klukkan fjögur á næturna
og vann sleitulaust til mið-
nættis. Loks fór ég að skilja
þetta Hann var friðlaus af sí-
felldum fróðleiksþorsta og unni
sér engrar hvíldar. Vinnan var
honum hin raunverulega hvíld.
Þessum óþrjótandi starfs-
áhuga hélt hann alveg til hinztu
stundar. Þrautreyndur og harðn-
aður herliðsforingi hefur sagt
mér, að þegar Wilkins starfaði
hjá Bandaríkjaher, sem sérstak-
ur ráðunautur í íshafsrannsókn-
um, hafi hann hvað eftir annað
tekið þátt í einstökum leiðang-
ursferðum út á snjóauðnir Al-
aska. Og þó var hann þá orðinn
sextugur að aldri. 1 hvert sinn
hlustaði herliðsforinginn á unga
Sir Hubert Wilkins.
menn um tvítugsaldur í slíkum
tilfellum spyrja „hvort gamling-
urinn ætti raunverulega að fara
alla leið“. Og í hvert einasta
skipti tók Wilkins ekki aðeins
sínar venjulegu aukaferðir frá
aðalleiðangrinum, heldur var
einnig ávallt kominn í tjaldstað
á undan hinum útkeyrðu ungu
hermönnum.
Georg Hubert Wilkins var
fæddur árið 1888 á búgarði í
Ástralíu. yngstur 13 systkina.
Strax í æsku bar á því, að hon-
um væri ferðaþráin í blóð bor-
in. Þegar hann sem hálfvaxinn
unglingur fékk peninga fyrir
járnbrautarfari til Sidney til
skemmtiferðar, sneri hann dæm-
inu við og ákvað að fara með
skipi til þess að geta unnið af
sér ferðakostnaðinn. Forráða-
menn skipafélagsins hlógu að
honum og hleyptu honum ekki
um borð, en hann fór samt með
skipinu — sem leynifarþegi.
Hann var látinn lempa kolum
alla leiðina. En hann lcomst til
Sidney.
Hann ætlaði sér fyrst að læra
til þess að verða námuverkfræð-
ingur, en hætti við það fyrir
ljósmyndastarf, er hann taldi, að
gæfi sér meiri möguleika til
þess að sjá sig um í heiminum.
Áður en hann varð 22 ára, var
hann þegar búinn að afla sér
öruggrar viðurkenningar sem
ferðaljósmyndari um mestalla
VÍKINGUR
46