Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1960, Blaðsíða 12

Dálítib svar til stýrim.ann.s á togbát
Ég minntist með nokkrum efa,
um hæfni litlu togaranna aust-
urþýzku til þess að anna hlut-
verki sínu. Það var almenns eðl-
is verið að tala um í greinai’-
korni mínu, í fyrsta lagi, að eigi
hentaði fyrir okkar litlu þjóð, að
’kaupa eða láta byggja mörg skip
af sömu gerð ef eigi væri fengin
reynsla fyrir því, hvernig væri
að reka þau borið saman við aðr-
ar gerðir skipa, í öðru lagi með
það í huga, hvernig mönnum
mundi líða um borð í þeim.
Það var ekki af mannvonzku,
en einmitt af umhyggju fyrir
sjómönnunum, sem á þeim eiga
að vinna, og þeim efa sem væri
um að rekstur slíkra togskipa
gæti verið hagkvæmur, fyrir
hreppsfélögin og þjóðarbúið, við
nútíma skilyrði, þ. e. útfærslu
landhelginnar, fjarlæg mið og
allan kostnað. Þetta hljóta allir
að vera sammála um að sé það
sem mestu skiptir. Ég hafði út-
hafsveiðar í huga en ekki veiðar
uppi við land á hinum fyrri
veiðisvæðum, svo og þær fram-
farir, sem átt hafa sér stað með
öðrum þjóðum, í skipabygging-
um á þessum tíma. Þægindin fyr-
ir áhöfnina og öryggið fyrir yf-
irísun er stórt og veigamikið atr-
iði. En að halda því fram, að
mönnum líði eins vel á litlum
skipum við úthafsveiðar, eða
jafnvel betur en á þeim stóru, og
nýtízkulegu togurum í hvers-
konar illveðrum er varla á borð
berandi fyrir reynda sjómenn.
Og að það geti verið jafn öruggt
eða þjóðhagslega heppilegt að
senda lítil skip af þessari gerð
óyfirbyggð á f jarlæg mið til þess
að sækja mest 120 til 150 smá-
lestir eins og að senda stór skip,
sem koma með 300 til 400 smá-
lestir, er heldur ekki frambæri-
legt, enda þótt að litlu skipin
geti verið góð miðað við stærð-
ina. En einmitt þessi atriði eru
mergurinn málsins. Ef að það
hinsvegar kemur í ljós, að um er
að ræða skip, sem allir verða á-
nægðir með, bæði þeir, sem út-
gerðina reka og þeir, sem á þeim
eru, þá mun ég samfagna þeim,
en efinn er enn fyrir hendi.
Þegar ég ritaði umrætt grein-
arkorn, þá var það með það í
huga hvílík fásinna það væri, að
senda þessi litlu skip á fjarlæg
mið, og hve illa gæti farið fyrir
þeim þar, eins og hefur sýnt sig,
jafnvel með hin stærri skip, þar
eð útilokað er að veiða á þessum
skipum uppi við land, sem tog-
skipum á öllum tímum árs, eins
og allir vita. En ef menn vilja
breyta þeim í skip, sem veiða
með línu, þá hefði að sjálfsögðu
mátt spara margt í gerð og út-
búnaði. En það er margra manna
mál, að með nýju friðunarlögun-
um skapizt einmitt nýr jarðveg-
ur fyrir línuveiðar aftur. Það
eru skipin, sem betur eiga við
okkar slæmu hafnarskilyrði víða
á landinu, þau þyrftu ekki að
vera af þessari stærð.
Ég held, að mörgum eða flest-
um sjómönnum sé það ljóst, að
víða séu hafnarskilyrði slík enn-
þá á sumum þeim stöðum, sem
þessi togskip eru byggð fyrir, að
ófært getur verið þar til af-
greiðslu dögum saman, þá er
dýrt að bíða, en lítil atvinnubót
fyrir þessa staði, sem helst
þyrftu á atvinnubót að halda, að
senda skipin annað, til afferm-
ingar, en það yrði að gera. Mér
er kunnugt um að ekki hefur
verið enn lagt upp í eitt skipti
á sumum þessara staða. Ég held,
að óhætt sé að fullyrða, að ég
vilji þessum stöðum vel, fáii
þekkja betur erfiðleika þeirra en
ég, eftir 40 ára siglingar með-
fram ströndum landsins. Ég er
oft búinn að benda á þau megin-
skilyrði fyrir því, að fólkinu geti
liðið betur eða vel á þessum
stöðum, en það eru fyrst og
fremst, svo bætt hafnarskilyrði
sem frekast eru föng á, og í því
sambandi hef ég bent á nokkra
staði, þar sem betur mætti fara
og skapa mætti öryggi í þessu
efni. Þegar hafnirnar verða góð-
ar, þá verða samgöngurnar ör-
uggar, og þá skapast öruggt at-
vinnulíf bæði til lands og sjávar.
Ég vil svo segja þetta, enda
þótt langt sé síðan ég var á tog-
urum, þá þekki ég lífið á þeim
og veit við hvað er að etja bæði
á litlum og stórum togurum.
Greinarhöfundur virðist vera
þeirrar skoðunar að þeir, sem
hafa engra hagsmuna að gæta
um gerð og rekstur skipanna,
ættu ekki að vera að blanda sér
í málið. Vægast sagt mjög ein-
kennilegt, ef allt skal miða við
persónulega hagsmuni. Ungir
menn, sem taka að sér að verja
vafasamar aðgerðir hins opin-
bera í þeirri trú, að þeir séu að
gera einhverju byggðarlagi góð-
an greiða, eiga náttúrlega sína
afsökun. En einkennilegt er það,
ef að eigi hefði mátt fá töluvert
ódýrari síldveiðiskip, sem bæru
þó eins mikið af síld þótt minni
væru.
Þá er það athyglisvert, að
skipin séu sérstök fyrirmynd,
eins og greinarhöfundur vill
vera láta, að verið er að taka úr
þeim sumum hverjum, akkeris-
vindur og keðjur og leggja á
land, hafa þessi tæki verið talin
til þessa, til nokkurs öryggis.
Þótt segja megi að notast megi
við gamla lagið að liggja að
mestu fyrir vír eins og tíðkaðist
á fyrsta tug aldarinnar, og þá
förum við nú að nálgast togar-
ana sem seldir voru úr landi eft-
tr fyrra stríðið.
Það lýsir svo smekkvísi grein-
arhöfundar og aðstoðarmanna
hans að líkja mönnum, sem ekki
eru á sama máli og hann nm
þetta bjargráð þjóð vorri til
handa, við rógbera. Ekki dugar
að miða einvörðungu við þann
hlut, er menn bera úr býtum á
þeim togbátum, er bezt gengur.
Ég læt svo þaulreynda togara-
skipstjóra og aðra segja nokkur
orð í þessu máli. Togaraskip-
stjóra, sem enginn vænir um að
vilja sjávarútvegi annað en það
VÍKINGUR
116