Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1969, Page 7

Ragnar V. Sturluson:
Grænlandsferð órið
FRAMH. ÚR SÍÐASTA BLAÐI
v.
Er við sigldum norður með
landinu ágerðist þokan og varð
að rigningu er norðar dró.
Á mánudagskvöldið grilltumvið
rétt í land. Mun það hafa verið
við Meöalfjörð — Kangerdluars-
sugsuaq, (sem Danir kalla Græde-
fjord), og þar fyrir norðan ísa-
fjörö í Vestrihyf/gð, eða Serme-
lik eins og Grænlendingar kalla
hann.
Loks, um kl. 7 á þriðjudags-
kvöldið, sáum við land norðan við
Langafjörö — Kangerdlugssuaq,
(sem Danir kalla Söndre —
Strömfjord). — Vaxandi suð-
vestanátt var á með nokkurri
öldu. Siglt var undan skutvindi á
stjórnborð. Og rétt þegar menn
höfðu lokið við að borða kvöld-
verð, var stefnan tekin nær land-
inu til þess að stytta leiðina. En
þá brá svo við að öll ílát, sem
kokkurinn var að taka saman á
borðinu, og eins pottarnir á elda-
vélinni, hófu trylltan dans í allar
áttir og tókst honum rétt með
mestu herkjum að bjarga þeim
frá tjóni, utan þremur diskum,
sem ekki þoldu þessa leikfimi.
Nú var slagað upp undir eyja-
þyrpingu þá sem girðir fyrir
mynni Skinnafjarðarflóans. En
misdýpi er þar mikið og vondar
leiðir utanskerja fyrir þá sem ó-
kunnir eru. Er miklu betra að
sigla dýpra og þá auðveldara að
miða stefnu eftir radióvitanum í
Sisimiut.
Óðum dimmdi af nóttu og kom-
um við loks að bryggju í Sisimiut
kl. 01.10 eftir íslenzkum tíma. En
fólk var samt á ferli þarna á
VÍKINGUR
bryggj unni þó okkur fyndist
framorðið. Við seinkuðum því
klukkunni og settum hana eftir
grænlenzkum meðaltíma fyrir
vestan Hvarf og reyndist hún þá
ekki vera nema 10.10 á þriðju-
dagskvöld*) þann 25. ágúst. —
Siglingin frá Hafnarfirði til Sisi-
miut hafði því ekki tekið nema
105 klukkutíma samtals, og þar
af haldið kyrru fyrir eina nótt í
ca. 9 tíma. En leiðin sem við fór-
um er sem næst 1360 sjómílur frá
Hafnarfirði, eða á landkrabba-
máli 2519 kílómetrar.
VI.
Sisimiut — Grenjastaöur er
eitt helzta útgerðarþorpið á
vesturströnd Grænlands. Það er
við þröngan vog sem liggur
yzt að norðanverðu við fjörð-
inn Amerdloq — Skinnafjörö, á
66°55’ n. br. og 53°43’ v. 1.
Þetta þorp á sér sögu sem
tengd er framtaki og tiltektum
konunglegu einokunarverzlunar-
innar og trúboði í rúm 200 ár.
Eftir að konungur loks hófst
handa með að efna forn heit sín
um verzlun og skipasendingar til
Grænlands með trúboðaleiðangri
Hans Egedes þangað 1721, þá
meðal annars kom það Egede til
eyrna, er hann var að kynna sér
ábatamöguleika af verzlun við
Grænlendinga norðan Vestri-
byggðar, að í héraðinu umhverfis
Skinnafjarðar-flóann högnuðust
Hollendingar mikið á vöruskipta-
*) Það var ranghermt í fyrri hluta
frásagnar þessarar að við hefðum
seinkað klukkunni er við lágum í Tófa-
firði.
Höfundur greinariunar.
verzlun við fólkið. Egede lagði
því árið 1723, til við Björg-
vinjarfélagið, sem þá hafði Græn-
landsverzlunina á leigu, að setja
upp verzlunarstöð á þessu svæði
„vegna Iiinna meiri og ábatavæn-
legri hvalveiða," og benti á „Nípi-
sat“ — (Hrognkelsaey) sem á-
kjósanlegan stað. En þetta er lít-
il nakin klettaey um 8 sjóm. suð-
ur frá Sisimiut á 66°48’ n. br. og
53°31’ v. 1.
Félagið sendi því strax árið
1724 trúboða til Nípisat ásamt
tug manna með efnivið í vetrar-
bústað. Seinna var bætt við kaup-
manni, bókhaldara og fjórum
mönnum öðrum.
Árið 1725 heimsótti Egede
Nípisat, en varð að taka fólkið
með sér til baka suður til Vonar-
eyjar (við mynni Rangafjarðar)
vegna vistaskorts. — Þá notuðu
Hollendingar tækifærið og
brenndu verzlunarkofana við
Nípisat.
185