Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1969, Page 16

koma hér ekkert við sögu, svo ég
sleppi þeim.
Við siglum suður með smárík-
inu Gambiu, portúgölsku Gineu
og lýðveldinu Gineu og framhjá
Sierra Leone og Liberiu. Hver
maður sem sér líf, skort og þján-
ingu Afríku og Asíu verður aldrei
sami maður á eftir. Hjarta hans
hlýtur að fyllast samúð, dýpri og
alvarlegri hugsun, um ömurleika,
skort og böl með heimsábyrgð i
hugsun. Menn finna hjá sér knýj-
andi þörf á að rétta þessu fólki
uppbyggjandi hjálparhönd, til nð
nota auðlindir landa sinna og
bæta líf sitt innan frá. En þegar
vizka landsins þrýtur, livað á þá
að gera? Láta lýðinn villast veg-
lausan, með ófrjóa hugsun og ó-
frjótt starf ?Leggið, leggið braut-
ir — í hinni andlegu vegagerð
lýðsins. —
Þetta er að sjálfsögðu mál allra
þjóða, því hér dugar ekkertnema
Grettistök og stórvirki. Ásteit-
ingarsteinarnir eru margir. Hat-
ur og spilling heimsins, fremja
viðurstyggð og iðka lygi dag og
nótt, og ógna þér og mér og okk-
ur öllum, og hvergi er hægt að
koma við vörnum. Við þekkjum
ekki rétt frá röngu, illt frá góðu,
sannleika frá lygi. Siðrænn og
andlegur þroski hefur ekki vaxið
með tækninni, en ugg og ótta og
öryggisleysi hefur hún fært okk-
ur, og tortryggni milli manna og
þjóða, austurs og vesturs. Vís-
indasigrar okkar eru því meiri
óttavaki en gleðigjafi, og von-
leysið hefur sýkt og sefjað alla
veru okkar.
Við þurfum að leggja áherzlu
á frelsun frá neyð og frelsun frá
ótta uppþota og styrjalda. En
það er enn ekkert afl til, sem hef-
ur taumhald á framþróun heims-
mála.
Sierra Leone, sem þýðir ljóna
fjöll, á merkilega sögu, sem ég
vildi aðeins koma inn á. Máls-
hátturinn segir: „Aðeins hinn
frjálsi getur frelsað." Frá því
segir að árið 1787 hafi maður að
nafni Granville Sharp samkvæmt
áætlun og að ráði Dr. Henrv
Smeatham keypt landræmu í Si-
SeiiVamli unihverfi himiar myrku Afríku.
erra Leone af negrahöfðingjan-
um Naimbana og afhent það til
ábúðar frelsuðum þrælum.
Árið 1791 var konunglegt leyfi
eða umboð gefið út í Englandi,
svonefnt Royal Charter. Til þessa
félagsskapar er nefndist Sierra
Leone Company, og fleiri svartir
þrælar frá Jamica og Nova Scotia
fengu þar landvist. Árið 1800 var
félagsskapnum afhent með bi'éfi
landsvæði til viðbótar, og lands-
stjóri og ræðismaður útnefndir af
brezka þinginu.
Árið 1807 lögðu Bretar af
þrælahald og bönnuðu þrælasölu.
Það ár var sett upp flotastöð í
Freetown, og þau skip sem þá
voru í höfn þar, gáfu öllum á-
nauðugum frelsi og fóru með þá
til nýlendunnar og útveguðu þeim
land til búsetu. Af þessu dregur
borgin náfn sitt. Freetown varð
brezk nýlenda 1808 og lögsagnar-
umdæmi upphaflega félagsins var
tekið í vörzlu brezku krúnunnar,
og landið óx með samningum og
samkomulagi við næstu þjóð-
flokkahöfðingja, og árið 1896 var
það sem nú kallast Sierra Leone
gert að verndai'svæði brezku
krúnunnar. Landið fékk svosjálf-
stæði innan brezka samveldisins í
apríl l961.Þingið er í tveim deild-
um með 62 menn í neðri deild og
brezka stjórnin skipar 12 menn í
efri deild. Landið er nú ca. 27.925
fermílur og fólksfjöldi var árið
1963 áætlaður 2.183.000 manns.
Freetown er höfuðborgin og bú-
staður landshöfðingja. í Free-
town eru íbúarnir mest svokall-
aðir Creoles, sem er bland af inn-
fæddum og frelsingjum, og einnig
eru þarna allir þjóðflokkar Afríku
blandaðir innbyrðis og með
Evrópufólki.Tunga þeirra kallast
Ki'íó og er bland negra-málýsku
og ensku, og einnig eru þar talað-
ar af ættflokkum mismunandi
tungur.
Loftslagið í Sierra Leone er ó-
hollt og sjúkdómar eins og Mal-
eri, blóðsótt, Elephantiasis (hold-
bólga) og húðsjúkdómar eru mjög
algengir. Fleira mætti frá þessu
merkilega landi segja, en hér
verð ég að láta staðar numið. Lí-
beria (land frelsisins) á svipaða
sögu að segja, nema að þar voru
að verki amerískir hugsjóna-
menn, er keyptu landið fyrir
frelsingja frá Bandaríkjunum og
Ameríku og gáfu þeim til búsetu.
Þessi dæmi sýna okkur hvað hug-
sjóna- og drengskaparmenn geta
gei't ef kraftarnir eru stilltir
saman.
Öld geimskota og gerfitungla
skýtur okkur ekki langt frá dag-
legri önn og vanda, eða fátækleik
hversdagsleikans.
Menn trúa á sigur mannsins yf-
ir efninu, en trúa og hugsa minna
um sigur mannsins yfir sjálfum
sér, og heilögum vandamálum
jarðlífsins.
Við héldum áfram ferðinni fram-
hjá Fílabeinsströndinni, Gana
og smáríkinu Togo, og komum til
Dahomey að kvöldi dags hinn 27.
marz, í stórkostlegri rigningu
hitabeltisins, með þrumur og eld-
ingar. Nóttin er hér stór og svört,
en við hvítir og litlir í hitanum.
Cotonou er eina höfn landsins,
staðsett við mynni Lac Nokoue-
fljótsins. Porto Novo er höfuð-
borg Dahomey og staðsett um 15
mílur aust-norðaustur upp með
fljótinu. Þangað er fært minni
skipum, og er skipaskurður það-
an til Laos. Árið 1965 bjuggu í