Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1991, Blaðsíða 84

Gámur
skrifar
84 VÍKINGUR
„ÉG SKIPTI"
-splallaðí
talstööina
Einar Oddur Kristjánsson, formaður Vinnuveit-
endasambandsins skaut föstu skoti að sjómönn-
um á aðalfundi Vinnuveitendasambandsins á
dögunum. Einar Oddur sagði að sjómenn hefðu
verið sá hópur í þjóðfélaginu sem ekki virti þjóðar-
sáttina sem gerð hefði verið. Sagði hann sjó-
menn hafa framið skipstökur til að knýja á um
hækkað fiskverð. Hér mun Einar Oddur eiga við
sjómenn á Akureyri og Austfjörðum sem fengu
fram nokkra leiðréttingu á sínu fiskveröi miðað við
sjómenn í öðrum landshlutum sem selja svo og
svo mikið magn af afla sínum á markaðsverði.
Það kynlega við þessi ummæli Einars Odds er að
hann sjálfur, sem forstjóri Hjálms á Flateyri hafði
löngu áður hækkaö fiskverð til sinna sjómanna
og voru sjómenn á Akureyri meðal annars með
uppgjörsreikninga frá sjómönnum Einars Odds í
höndunum þessu til sönnunar.
Það var meðal annars sú staöreynd að þeir voru
með þetta uppgjör í höndunum sem varð til þess
að forstjórar ÚA gáfu eftir og sömdu um hærra
fiskverð. Akureyrarsjómenn höfðu hótað því að
birta uppgjör Einars Odds til að sýna fram á þann
mikla mun sem var á því fiskverði sem þeir fengu
og því sem Einar Oddur greiddi sínum mönnum.
Nokkur deila hefur verið undanfarið i DV milli
siglingamálastjóra, Magnúsar Jóhannessonar
og Guðlaugs Jónssonar bátasmiðs um orsökina
fyrir tíðum óhöppum smábáta síðustu misserin.
Guðlaugur segir að þeir sem láti smíða fyrir sig
smábáta kalli þá opna til aö losna við okur trygg-
ingaiðgjöld Samábyrgðar fiskiskipa. Þá er ekki
haft á þeim lensport. Séu þeir skráðir þilfarsbátar
verður lensport að vera. Ef bátarnir eru skráðir
opnir þarf ekki aö tryggja þá frekar en menn vilja.
Sé 6 tonna trilla tryggð kostar það 80 þúsund
krónur hjá venjulegu tryggingafyrirtæki. Sé smá-
báturinn skráður þilfarsbátur verður að tryggja
hann hjá Samábyrgðinni og þá kostar það 400
þúsund krónur. Hann segir menn vera með þil-
farsbáta án lensports og kalli þá opna.
Magnús segir þetta ekki Siglingamálastofnun að
kenna. Menn ráði því sjálfir hvort þeir byggi opna
báta, sem þá verði að hafa fríborð og greiða leið
fyrir sjó niður í botn skipsins eöa hvort þeir byggi
þilfarsbáta með lensporti. Hann segir glanna
hleðslu orsök óhappanna. Magnús segir að bátur
sem fór niður á dögunum, Gummi í Nesi hafi mátt
bera 1,3 tonn en hann hafi verið með rúm 4 tonn
þegar hann sökk.
Þegar óhöpp á borð við þetta á sér stað reyna
tryggingafélögin að ná bátunum upp til að kanna
orsakir óhappsins. Þau ku vera orðin tortryggin á
óhöppin enda hefur nokkrum sinnum komið í Ijós
að menn hafi sökt bátum sínum til að ná út trygg-
ingafénu.
Jón Kristjánsson fiskifræðingur hefur sem
kunnugt er verið með harða gagnrýni í Sjó-
mannablaðinu Víkingi á vinnubrögð kollega sinna
hjá Hafrannsóknastofnun. Jón hefur að vísu hald-
ið uppi gagnrýni á stofnunina í mörg ár og er því
heldur óvinsæll maður hjá yfirmönnum þeirrar
ágætu stofnunar. Á dögunum fór Jón niöur á
Hafrannsóknastofnun til að ræða við Hjálmar Vil-
hjálmsson um eitthvert ákveðið mál. Jakob Jak-
obsson forstjóri frétti af því að Jón væri í húsinu.
Uppi varð fótur og fit og Jakob mjög órólegur.
Hann róaðist svo þegar hann frétti að þessi kunni
friðarspillir væri farinn.
Eitt heitasta deilumáliö meðal sjómanna um
þessar mundir er sú ákvörðun nokkurra sjó-
manna í Vestmannaeyjum aö taka þátt í kaupa
kvóta með útgerðinni. Samkvæmt samningum er
það óleyfilegt að útgerðin láti sjómenn greiða fyrir
aðkeyptan kvóta. Sjómenn standa hinsvegar
frami fyrir því að vera stillt upp við vegg; viljið þið
kaupa kvóta með okkur eða verða atvinnulausir
ella? Þetta er sú hótun sem þeir standa frami fyrir
og menn guggna auðvitað og gefa eftir.
Og talandi um kvótakaup. Nú eru greiddar 155 til
160 krónur fyrir þorskígildið í varanlegum kvóta.
Útgerðarmenn segja þetta verð borga sig upp á 3
árum. Þeir eru hinsvegar margir sem segja að slík
kaup borgi sig upp á einu og hálfu til tveimur
árum. Þegar útgerðarmenn tala um 3 ár miða þeir
við verðlagsráðverð á fiski. Þeir sem seldu á
mörkuðum í Englandi og Þýskalandi síðustu 8
mánuðina áður en verðið lækkaði í vor eru að
minnsta kosti engin 3 ár að greiða upp kvóta á
160 krónur kílóið.
Enn ein mistökin í sjávarútvegsráðuneytinu
varðandi kvótakerfið eru nú að koma í Ijós. Það er
kvótasetning á skarkola og úthlutun kvótans.
Eins og svo oft áður fá allir allt of lítinn kvóta til
þess að útgerðin geti borið sig. En það sem verst
er í þessu máli er að fyrir nokkrum mánuðum
sögðu menn í sjávarútvegsráöuneytinu að engin
hætta væri á að settur yrði kvóti á skarkolaveið-
arnar. Margir útgerðarmenn fjárfestu þá í dýrum
búnaði til veiöanna. Nú sitja þeir hinir sömu uppi
með svo lítinn kvóta að veiðarnar borga sig ekki.