Náttúrufræðingurinn - 1960, Qupperneq 41

NÁTTÚRUFR Æ ÐINGURINN
33
kunnugt um byggingu og gerð loðfíla í öllum aðalatriðum (sbr.
3. mynd liér að framan). Hin löngu hrosshárskenndu „toghár“
liafa gert dýrið dökkt á að líta. Undir hinni stuttu rófu var húð-
leppur, sennilega til varnar kulda eða skorkvikindum. Fituhnúðar
sátu ofan á höfði og ltaki. Talsvert fannst af storknuðu blóði í hinu
frosna dýri. Sýndu blóðrannsóknir skyldleika loðfílsins við ind-
verska fílinn. Pfizenmayer rannsakaði maga loðfílsins og fann mik-
ið af grasi og störum, dálítið af blóðbergi, mosa, norrænni draum-
sóley og brönugrasi. Fræ sýndu, að dýrið liafði dáið að haustlagi.
Sömu jurtategundir vaxa enn á staðnum. Loðfíllinn hafði farizt
af slysförum, var nr. a. annar afturfóturinn brotinn. Dýrin hafa
varðveitzt í ísnunr í þúsundir ára, svo óskemmd, að sagt er að kjöt
sumra lrafi verið ætt. Lítið vissu nrenn lengi um aldur dýranna.
En í lok 18. aldar fóru að finnast vopn úr tinnu með beinunum.
Risu þá brátt upp nriklar deilur unr það, lrvort menn og loðfílar
lrefðu getað verið uppi á sama tíma. Árið 1864 fann E. Lartet flatt
fílabeinsstykki (við La Madeleine), sem grafin var á meistaraleg
mynd af loðfíl og taldi þetta vera verk steinaldarmanns. Sumir
töldu þetta fölsun eina, og deilunum lauk ekki fyrr en loðfíllinn
fannst við Berezovka 1901. Var þá jafnframt farið að gefa veruleg-
air gaum loðafílamyndunum á hellisveggjum í Frakklandi. Eru
þar sýndir menn, loðfílar o. 11. veiðidýr. Gat engin vafi leikið á
því lengur, að menn og loðfílar hetðu verið uppi samtímis.
Loðfíllinn lrefur af veðurfarslegunr orsökum lifað miklu lengur
í Síberíu, en í Evrópu. Hinn þykki feldur bendir til þess að lofts-
lagið hafi verið svalt. Var og kalt langt suður um Evrópu á ísaldar-
skeiðum. En Idý tímabil hafa verið milli jökultímanna. Hefur loð-
fíllinn eins og fleiri dýr, fært sig suður og norður eftir veðurfars-
ástæðum. Hitinn gat bæði orðið of lítill og óþægilega mikill. Síð-
asta ísaldarskeiðið lrefur e. t. v. drepið loðfílinn í Evrópu. Loðfíl-
arnir, sem fundizt hafa, virðast jafnaðarlega hafa farizt af slysum,
lent í ám, frostsprungum, fallið í vakir o. s. frv., og sumir kannske
í snöggum hríðarbyljum á haustin meðan þeir héldu sig norðar-
lega á sumarslóðum sínum.
Sumir álíta að loðfílarnir hafi að vísu þolað vel þurrakulda, en
miklu miður krapahríðar og bleytu. Franski dýrafræðingurinn
Neuville, sem um 1919 rannsakaði mikið húðleyfar loðfíla, telur
að svitakirtla og fitukirtla vanti að mestu og hafi húðin því ekki