Náttúrufræðingurinn - 1950, Qupperneq 24

Árni Friðriksson:
Tvær fisktegundir nýfundnar hér við land
Sem betur lcr vex þekking vor á heimi fiskanna, sem lifa við
strendur íslands, jafnt og þétt. Þegar Bjarni Sæmundsson skrifaði
fyrsta yfirlitsrit sitt um íslen/.ka fiska árið 1909, voru aðeins þekktar
106 tegundir.1 Síðan liafa nýjar tegundir sífellt verið að bætast í
hópinn og þegar „Fiskarnir" koma út 1926,2 er talan orðin 130, en
síðan hafa, fram til ársins 1950, 15 nýjar tegundir bætzt við, þannig
að í „Zoology of Iceland“ eru talclir 145 fiskar liér við land.3 Nú
hefur enn tvær nýjar tegundir borið að garði, eins og skýrt skal verða
frá hér á eftir. Teljast þær báðar til ættar, sem eigi hefur fyrr átt
neinn fulltrúa hér við land, Farserkjaœttarinnar (Berycidae).4 Hér
er að ræða um beinfiska (Teleostei) og telst ættin til þess undir-ætt-
bálks beinfiskanna, sent nefnist broddgeislungar (Acanthopterygii).
Ættin er fyrir margra hluta sakir harla merk, ckki sízt það, live
frumstæð hún er, enda talið, að allir aðrir broddgeislungar, sem og
ýmsir aðrir beinfiskar, eigi ættir tii hennar að rekja. Æltin lifði
blómaskeið sitt á Krítartímanum á íniðöld jarðar. Hún er nú fá-
skrúðug, í samanburði við það, sem áður var, og teljast nú ekki til
hennar nema kringum 70 tegundir, er skiptast í um 13 ættkvíslir.5
Fiskar þessir lifa flestir á djúpu vatni í nær því öllum úthöfum
heimsins, aðeins ein þeirra, ránkarpinn (Aphredoderus sayanus) á
heima í l'ersku vatni (N.-Am.). Flestir þessir fiskar eru smáir eða
miðlungi stórir, þeir stærstu varla yfir 70 cm.
1) B. Sæm.: Oversigt over Islands Fiske etc., Kbh. 1909.
2) B. Sæm.: íslenzk dýr I. Fiskarnir, Rvk. 1926.
3) B. Sæm.: Marine Pisces, The Zool. o£ Icel. Vol. IV, Part 72. Kbh. 1919.
d) íslenzku heitin hef ég gert. — Á. F.
5) T. W. Bridge and G. A. Boulenger: Fishes, The Cambridge Natural History,
London 1904.