Náttúrufræðingurinn - 1950, Qupperneq 35

NOKKRAR FORNSKELJAR
97
algera vöntun á lagskiptingu ásamt hinum misstóru steinum á víð
og dreif í mynduninni virðist mér benda til þess, að um annað en
jökulurð geti vart verið að ræða. Á hinn bóginn er yngri myndun
bakkanna til orðin í sjó. Það sýnir lagskipting hennar, Iiið sendna
efni, og síðast en ekki sízt skeljarnar, sem í henni finnast. Hall-loku-
skeljarnar og smyrslingarnir lágu samluktir í berginu svo fánan getur
ekki verið aðborin.
Fánan er fáskrúðug. Þó skal tekið fram, að ekki var leitað til fulln-
ustu að skeljum í bökkunum. Hall-lokurnar voru algengastar og
skeljarnar, sem af henni fundust, voru allar af stórum eintökum. Þó
jökultodda hafi ekki fundizt, leynir sér ekki kuldasvipur fánunnar.
Engin tegundanna er bóreal eða með hlýsjársvip. Að lambaskelinni
undantekinni eru allar hinar tegundirnar úr Þorskafjarðarbökkum
algengar í jökultoddu-lögunum í Kaldrana. Auk jökultoddunnar
vantar aðeins gljálinytlu (nucula tenuis) í dýrafélagið í Þorskafjarð-
arbökkum svo algengt samræmi sé milli þess og hins hánorræna
dýrafélags í elztu skeljalögunum í Kaldrana. En eins og áður er sagt
er ekki ósennilegt, að báðar þessar tegundir finnist í Þorskafjarðar-
bökkum, ef betur er leitað eftir þeim þar en ég hafði tækifæri til.
Lambaskel er og fundin meðal hánorrænna skelja í bökkum Hvolsár
í Saurbæ. (G. G. B., loc. cit.)
Allt virðist Jdví benda til þess að skeljabakkarnir við Þorskafjörð
liafi myndazt síðla á jökultíma, en sjór tók að hækka við strendur
landsins og að þeir séu samtímamyndanir og Kaldrani og Tjaldanes-
l>akkar í Saurbæ, er Guðmundur G. Bárðarson hefur lýst svo skil-
merkilega áður. Þá þótti og rétt að geta eldri fjörumarkanna við
Hafrafell, Barmahlíð og Miðhúsahyrnu, sem munu vera hæstu forn-
fjörumörk (postglaciölu fjörumörk) sem lýst hefur verið frá þessum
slóðum.
ABSTRACT
In this treatise late-glacial deposits from West-Iceland are detailed. They are niost
likely conteinporaneons u'ilh the Kaldrana deposits described hefore by G. G. U.
Náttúrujrœðingurinn, 2. hefti 1950
7