Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1957, Síða 38

Náttúrufræðingurinn - 1957, Síða 38
Þorleifur Einarsson: Frjógreminé íjörumós wr Seltjörw i. Fyrir tveim árum tók ég að mér að frjógreina snið gegnum fjöru- móinn í Seltjörn. Hér birtist nú frjólínurit þetta ásamt frjólínuriti úr Sogamýri við Reykjavík. Línuritum þessum verður eigi lýst hér til nokkurrar hlítar, aðeins getið þess helzta, sem gefið gæti nokkrar upplýsingar um myndunarsögu fjörumósins, en innan skannns roun í annarri grein vikið nánar að frjógreiningu í íslen/.kum mýrum. II. Á hverju ári dreifa blómplönturnar, einkum þó hinar vind- frævuðu, — á íslandi aðallega grös, hálfgrös og birki, — ógrynnum út af smásæju frjódufti. Þvermál birkifrjós er aðeins 0.02 mm. Frjóin berast síðan á vængjum vindanna víðan veg, og blandast frjó hinna ýmsu plantna á þann liátt í vissum hlutföllum eftir fjölda plantnanna. Nokkur hluti frjóregns þessa l'ellur síðan niður í mýr- ar og vötn og geymist þar um aldur og ævi, því að frjóin eru gædd þeim undraverða eiginleika, að þola áhrif flestra efna. Ár eftir ár fellur lrjóregn þetta til jarðar og skráir þannig gróðurfarssögu lands- ins í kring og þá um leið loftslagssögu þess. Aðferðin til að lesa þessa sögu er nefnd frjógreining (pollenanalyse). Mýrarsnið er valið og tekin sýnishorn úr því með 5, 10 eða 20 sm millibili eftir þörfum. Sýnishorn þessi eru síðan soðin í kalílút og ýmsum sýrum, og á þann hátt er losnað við ýmis lífræn og ólíf- ræn efni, sem trufla við frjógreininguna, en frjóin láta ekkert á sjá við þessa harkalegu meðhöndlun. Því, sem nú er eftir af sýnis- horninu, er brugðið undir smásjá og frjóin greind til ætta, sjaldnar tegunda, og fjöldi þeirra ta'linn, en það er mjög tímafrek vinna. Þannig er unnið úr hverju sýnishorninu á fætur öðru. Hundraðs- hlutföll frjóanna úr hverju sýnishorni eru síðan reiknuð út og færð inn á línurit, hið svonefnda frjólínurit. Þar með eru rúnir mýrar- innar ráðnar og lesturinn getur hafizt.

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.