Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1957, Qupperneq 56

Náttúrufræðingurinn - 1957, Qupperneq 56
210 NÁTTÚRU FRÆÐIN GU RIN N unum skipta varppörin tugum eða hundruðum, í miðlungsvörpun- um skipta þau þúsundum, og í stærstu vörpunum geta þau verið tíu þúsund eða þar yfir. Yiirleitt virðist svo sem stærstu kríuvörpin hér séu á annesjum og í úteyjum eða að minnsta kosti fyrir opnu liafi. Yzt á Reykjanesskaganum, milli Reykjaness og Hafna, og yzt á Sn;e- fellsnesi, eru t. d. mjög mikil kríuvörp, og áður hefur verið minnzt á hið mikla kríuvarp í Grímsey (Eyf.). Eigi að síður eru víða allmikil kríuvörp innfjarða og þá lielzt í eyjum eða skerjum. Við ár og vötn upp til Iandsins eru hvergi eins stór kríuvörp og við ströndina. Ein- stætt er kríuvarpið í hólmanum í Reykjavíkurtjörn, en Reykjavík er áreiðanlega eina liöfuðborgin og að öllum líkindum eina borgin i heiminum, sem státað getur af kríuvarpi í miðbænum. Erlendis verpa oft fleiri þernutegundir saman í byggðum. Hér kemur þetta auðvitað ekki til greina, þar sem aðeins ein þernuteg- und, krían, er varpfugl hér á landi. Hins vegar eru allmörg dæmi þess, að hettumáfar hafi tekið að verpa hér í kríubyggðum, eink- um í hólmum og skerjum með ströndum fram eða í vötnum. Getur þetta leitt til nokurra átaka um varplandið, og þar stendur hettu- máfurinn yfirleitt betur að vígi en krían, því að hann verpur mun fyrr. Ekki er mér kunnugt um, að hettumáfurinn hafi samt nokkurs staðar bolað kríunni burtu með öllu. Þá er það og allalgengt, að kríur verpi liér í hólmum og skerjum, þar sem æðarvarp er. Er það yfirleitt talið til bóta, þar sem krían verji varpið fyrir vargi. Flestir munu kannast við það, hve herskáar kríur eru um varptímann, ef óboðnir gestir koma í varplönd þeirra. Gera þær aðsúg að slíkurn friðarspillum, lrvort sem um er að ræða fuglvarg, menn eða skepn- ur, og reyna að hrekja þá úr varpinu. Beita þær óspart hvössu og beittu nefinu í þessu skyni. Enda þótt nrörg kríuvörp hér á landi séu eflaust rnjög gömul, er þó ekki ótítt, að vörp líði undir lok og til nýrra sé stofnað. Orsakir að þessu geta verið hinar margvísleg- ustu, og skal ekki fjölyrt um það hér. Þó má geta þess, að skefjalaus eggjataka mörg ár í röð getur leitt til þess, að krían færi sig um set, yfirgefi gamla varplandið og stofni til nýs varps einhvers staðar í grennd. Ýmsar aðrar orsakir geta og valdið eyðingu varpa, m. a. breytingar á fiskgöngum og átugengd, breytingar á varplandinu sjálfu o. s. frv. Varpkjörlendi kríunnar getur verið ákaliega margbreytilegt, en hún forðast þó jafnan staði, þar sem gróður er mikill. Þetta stafar af
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.