Náttúrufræðingurinn - 1968, Blaðsíða 13

NÁTTÚRUFRÆÐINGURIN N
botni af ýmsu tagi, ýmsu dýpi og tíma. Um botnvörputilraunirnar
er það að segja, að mjög lítið fékkst af síld í vörpuna; af 3G þúsund-
um af ýmsum fiski íengust aðeins 122 síldar eða 0.3% af öllum
aflanum. Gerir Árni grein fyrir þessu öllu í hinu merka riti sínu
„Norðurlandssíldin“ er út kom 1944. Eftir allar þessar árangurs-
lausu tilraunir fór Árni að efast um að hinn mikli síldarstofn, sem
heldur sig fyrir norðan og austan land á sumrin hrygndi nema að
litlu leyti í heita sjónum við suður- og vesturströnd íslands. í riti
sínu um Norðurlandssíldina rekur hann allar staðreyndir er mæla
með eða móti Jressari ályktun, en kernst að Jreirri niðurstöðu, að
norðlen/.ka vorgotssíldin sé af norskum uppruna, og gotin við Noregs-
strendur.
Erlendir starfsbræður Árna tóku kenningu hans fálega í fyrstu,
en sameiginlegar síldarmerkingar Islendinga og Norðmanna, sem
hafnar voru fyrir forgöngu lians árið 1948, staðfestu innan tíðar,
að hugmynd lians var rétt og má segja, að hún marki tímamót í sögu
síldarrannsóknanna í Norðuratlantshafi.
Fyrir forgöngu Árna var sett asdic fiskleitartæki í varðskipið
Ægi árið 1953. Tæki þetta var af brezkri gerð, kallað Whalefinder,
enda gert til Jress að leita hvala í Suðuríshafi. Með því er hægt að
sjá lárétt út frá skipinu 1800 metra í allar áttir og má geta nærri
hve mjög þetta jók möguleika á að finna síldina, enda gerbreytti
tæki Jretta allri veiðitækni og má nefna sem dæmi, að síldveiði ís-
lendinga tífaldaðist á árunum 1953—1965 og réðu fisksjá og kraft-
blökk Jrar mestu um.
Fiskirannsóknir verða ekki skipulagðar nema til korni víðtæk al-
þjóðasamvinna og hafa Evrópuþjóðir haft um það víðtæk samtök,
Jrar sem er Alþjóðahafrannsóknaráðið.
ísland gerðist meðlimur í ráðinu árið 1937 og var Árni annar
af fulltrúum íslands frá byrjun og fram til ársins 1953 og sat hann
alla fundi Jress svo og ótal aðra alþjóðafundi um fiskveiðar. Hann
var formaður í síldarnefnd ráðsins árin 1950—53 og tók mikinn
Jrátt í störfum Jress að öðru leyti, enda hafði hann þekkingu á sviði
fiskveiða og fiskirannsókna er náði langt út fyrir Atlantshafið og
má nefna, að árið 1952 bauð ríkisstjórn Brasilíu honum til Jmggja
mánaða dvalar, til að skipuleggja fiskirannsóknir þar í landi.
f ársbyrjun 1954 tók Árni við starfi framkvæmdarstjóra Alþjóða-
hafrannsóknaráðsins í Kaupmannahöfn og hafði hann látið af Jjví