Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1968, Side 24

Náttúrufræðingurinn - 1968, Side 24
]f> NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN fyrir i%% má saltmagnið ekki fara til lengdar, þá er lífi kræklings- ins hætta búin. Kræklingurinn nálgast að vera það, sem kölluð er alæta. Hvers konar fastar agnir, sem berast með sjónum inni í tálknaholið síast þar frá og greinast að með hjálp bilháranna. Allt sem ætt er fer gegnum munninn inn í magann. Eru þetta alls konar lífrænar leyfar af þörungum, marhálmi o. fl. jurtum, sem vaxa í flæðarmál- inu, en auk þess alls konar svif, bæði jurtasvif og dýrasvif. í frá- rennsli borga og bæja eru og margs konar lífrænar leyfar, sem kræklingurinn virðist þrífast vel af, því að á þeim stöðum, sem þessa frárennslis gætir, vex hann ákaflega fljótt. Talið er, að eitt ein- stakt dýr geti á 1 klst. síað allt að 3 lítrum af vatni, svo að augljóst er, að mikil fæða getur borizt kræklingnum þar sem vatn er mjög blandað úrgangsefnum eða mikið er af svifi. Vöxtur dýrsins er misjafnlega hraður og kernur það fram á skelj- unurn. Myndast eins og árhringar á skelinni, slétt belti misjafnlega breið, þegar vöxtur er hraður og rnjóar grófar rákir á milli, þar sem vöxturinn er hægfara. Vöxturinn er alltaf hægari vetur en sumar, svo að oft má dálítið átta sig á aldri kræklingsins af stærstu beltunum á skelinni. En þetta er hvergi nærri einhlítt. Á einu ári geta mynd- ast mörg smá belti vegna breytilegra lífsskilyrða, snöggra breytinga á hitastigi, saltmagni, fæðumagni o. s. frv. Verður því ekki fullyrt um aldur dýrsins eftir beltunum á skelinni. Kræklingurinn er einkynja, þ. e. hver einstaklingur er annað Jivort karlkyns eða kvenkyns. Ekki verður kynið þó ráðið af skelj- unum, heldur aðeins af kynfærunum. Eggjafjöldinn er geysimikill, algengt er að finna 5—12 miiljónir eggja í einu dýri, en eggja- fjöldinn getur komizt upp í 25 milljónir. Eggin frjóvgast í sjón- um, stundum inni í tálknaholinu. Eftir frjóvgunina breytist eggið í lirfu. Pegar lirfan er orðin 0,25—0,3 mm á lengd, sezt hún föst og eru þá skeljarnar þegar byrjaðar að vaxa. Lirfurnar sitja oft mjög þétt, svo að engir möguleikar eru fyrir alla einstaklingana í breiðunni að fá nægilegt rúm þegar þeir vaxa. Aðeins lítill hluti nær fullum þroska, nema Jrar sem mannshöndin kernur til hjálpar og grisjar breiðuna. Á Jress konar aðgerð byggist ræktun kræklings- ins, eins og síðar verður að vikið. Gotið fer fram að vorinu og fyrri hluta sumars, aðallega í maí til júlí, mismunandi eftir kringum-
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.