Náttúrufræðingurinn - 1968, Side 96

82
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
stegg, en tekur auk þess fram, að fuglinn sé frá Vestmannaeyjum.
Ekki virðist Gröndal hafa breytt nafninu á merkimiða fuglsins,
því að í dagbók Richard Hörrings 26. september 1908 (ljósprent í
Náttiirufræðistofnun) segir í „Fortegnelse over Fugleskind af Be-
tydning i Reykjavík Museum“: „Glaucion clangula á ad Pgdr. Vest-
mannaeyjar. Þorst. Jónsson. Af B. Gröndal fejlagtigen bestemt som
Gl. isl. Opst. Sk.“
Skammstöfunin Opst. Sk. þýðir uppsettur hamur. Hamurinn frá
Þorsteini Jónssyni hefur því verið settur upp einhverntíma eftir að
hann barst safninu. Ef til vill er það einmitt þessi hamur, sent Grön-
dal nefnir í inngangi Skýrslu 1895 (bls. 5). Þar segist hann hafa látið
setja upp svo marga fugla, senr unnt hafi verið, þ. á. m. eina hús-
önd. Þegar dr. Finnur Guðmundsson tók við Náttúrugripasafninu
árið 1941, voru engar leifar þessa hvinandarblika í safninu.
Mývatn, S.-Þing., 30. juní 1904 (hamur i Ná11úrufrœðistofnun
Islands, Bjarni Sœmundsson 1905). í skrá yfir keypta muni í Skýrslu
1905 (bls. 19) nefnir Bjarni Sæmundsson m. a. „2 endur sjaldgæfar
(Fuligula cristata [= skúfönd] og Clangula glaucion) frá Mývatni“.
Þessi fullorðni karlfugl er ennþá varðveittur óskemmdur í safninu
og ber merkimiðann: „Glaucion clangula S ad. hiem. 30. 6. 1904
Skútustaðir. Arni Jónsson d.“. Sennilega hefur sagan af þessum fugli
flogið víða við Mývatn, því að í dagbók Hörrings frá Mývatni dag-
ana 21.—28. 6. 1907 segir: „Clangula glaucion. Flere Bönder have
her fortalt mig, at man en sjælden Gang her i Söen ser en Husönd
med „Fuldmáneplet“ paa Kinden. Jeg har endnu ingen set.“ Slater
(1887, bls. 422—423) segir hins vegar, að Mývetningar hafi alls ekki
kannazt við hvinöndina sumarið 1885, þegar hann var við vatnið.
Mývatn, 10. maí 1910 (hamur i Zoologisk Museum, Kaupmanna-
höfn; Millais 1913, Schiöler 1926, Dinesen 1926). Hamur af full-
orðnum hvinandarblika í safninu í Kaupmannahöfn er merktur:
„á Mývatn 10. 5. 1910. G. Dinesen ex. coll. Schiöler". Daninn G.
Dinesen safnaði fyrir Schiöler hér á landi í allmörg ár, og hefur
hann sennilega skotið þennan fugl. Millais (bls. 85 neðanmáls) og
Schiöler (bls. 264) geta báðir mjög stuttlega um fuglinn. Sennilega
á Dinesen aðeins við þennan eina blika, er hann segir (bls. 27) að
hann hafi fengið eintök („F.ksemplarer") af hvinönd frá Mývatni