Náttúrufræðingurinn - 1970, Qupperneq 3

Náttúrufr. — 40. árgangur — 3. hefti — 145—208. siða — Reykjavik, náv. 1950
Ingui Þorsteinsson, Arnþór Garðarsson, Gunnar Ólafsson
og Gylfi M. Guðbergsson:
Islenzku hreindýrin og sumarlönd þeirra
I. INNGANGUR
Hreindýr hafa verið á íslandi í nærfellt tvær aldir. Þrátt fyrir
það er lítið vitað um þau og lifnaðarhætti þeirra, og nær engar
rannsóknir hafa verið gerðar fyrr en á síðustu árum til að bæta úr
þessari vanþekkingu.
Hreindýr hafa verið til lítilla nytja á ísiandi, en þau eru ómiss-
andi yndisauki í hinu fábreytta dýralífi landsins. Eftir að þeirn
tók að fjöiga á síðari árum hafa hins vegar heyrzt um það raddir,
að hreindýrin keppi við sauðfé um beitargróður á hálendi Austur-
lands, þar sem þau halda sig nú eingöngu, auk }>ess sem þau valdi
oft tjóni á beitilöndum, er þau ieita til byggða á veturna.
Þetta varð til þess, að gerðar voru, að beiðni Menntamálaráðu-
neytisins, rannsóknir á sumarbeitilöndum hreindýranna árin 1968
og 1969.
Rannsóknir þessar voru liður í beitarþolsrannsóknum, sem unn-
ið hefur verið að á vegum Rannsóknastofnunar landbúnaðarins á
hálendi landsins undanfarin ár. Sumarið 1968 unnu tíu menn að
þeim á tímabilinu 17.—27. ágúst. Var þá einkum unnið á Möðru-
dals- og Brúaröræfum, þ.e.a.s. á svæðinu milli Jökulsár á Fjöllum
og Jökulsár á Brú, allt lrá Vatnajökli norður undir Möðrudal,
og einnig á Vesturöræfum. Sumarið 1969 unnu aftur tíu menn að
rannsóknum á tímabilinú 28. júlí—20. ágúst. Var þá kannað svæðið
milli Jökulsár á Brú og Jökulsár í Fljótsdal frá jökli út á Fella-
heiði.
Hvorugt sumarið reyndist unnt að komast í Kringilsárrana og
Hvannalindir vegna ófærðar og illviðra. Var þetta einkar bagalegt,
því að í Kringilsárrana er jafnan mikið um hreindýr á sumrin.
10