Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1970, Qupperneq 12

Náttúrufræðingurinn - 1970, Qupperneq 12
15-1 N ÁTTÚ RU FRÆÐIN G U RIN N ástæðurnar fyrir þessari þróun mála munu vera þær, að menn töldu sig hafa litlar nytjar af dýrunum, þau þóttu spilla grasatekju, og jafnvel bithögum. Ia'klegt er, að hreindýrastofninn hafi náð hámarki einhvern tíma á fyrri hluta 19. aldar, en síðan hafi stofninn að mestu farið minnk- andi allt fram á þessa öld. Hnignunarinnar verður vart í lagasetn- ingum, ekki síður en fjölgunarinnar. Árið 1882 er tekin upp tak- mörkuð friðun hreindýra, og frá 1901 hafa dýrin verið að mestu alfriðuð, ef frá er talin takmörkuð veiði undir eftirliti á síðari árum. Þrátt fyrir aukna friðun, og alfriðun frá aldamótum, hélt hreindýrunum áfram að fækka, og þau dóu út á Reykjanesskaga og í Þingeyjarsýslum á þriðja og fjórða tug þessara aldar. Austanlands virðist einnig hafa verið um mikla fækkun að ræða, og má vera, að þar hafi stofninn náð lágmarki í kringum 1940. Að sjálfsögðu er ekkert vitað um raunverulegan fjölda hreindýr- anna mestallt þetta tímabil. Þó verður að teljast líklegt, að stofn- inn hafi aldrei orðið mjög stór. Til þess bendir annars vegar, að útbreiðsla dýranna var jafnan takmörkuð við þrjú svæði: Reykja- nesfjöll, austanvert Norðurland og Austurland. F.f um verulega fjölgun dýra á einhverju þessara svæða hefði verið að ræða, hefðu þau átt að dreifast til annarra landshluta, þegar fjöldinn var mestur. Hins vegar ætti þess að verða vart í heimildum, ef fjöldinn Iiefði orðið verulegur, því að þá má gera ráð fvrir, að menn liefðu sýnt meiri tilburði til þess að nýta stofninn en raun varð á. Helztu þcettir, sem hafa áhrif á stœrð h rein dýrast ofnsins Ymsir náttúrufræðingar liafa ritað um stofnbreytingar hreindýra í norðlægum löndum. I.eopold og Fraser Darling (1953) lýstu fækkun villtra hreindýra í Alaska á síðustu áratugum. Töldu þeir, að þar hefði mestu valdið skógareldar í sunnanverðu og miðju Alaska, en eldarnir hefðu eytt fléttum þeim, sem voru aðalfæða dýranna að vetrinum. í vestanverðu Alaska hefðu villt hreindýr dáið út vegna ofbeitar taminna hjarða. Tamin hreindýr voru flutt til Alaska 1892, alls 143 dýr, en 1932 voru um 630.000 í landinu. Þeim hefur síðan fækkað mjög, líklega vegna ofbeitar í vetrarhög- um, en einnig vegna slælegrar hjarðmennsku þarlendra, og 1952
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.