Náttúrufræðingurinn - 1972, Blaðsíða 32

20
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
aðeins í kvenhatta, sögðu menn; kvenlólkið fer
varlega með hattana og fer ekki með þá út í rign-
ingu. — Snjóhvítur fífuflói er fallegur, fífan hylgj-
ast fagurlega í golu. Hún er líka falleg í vendi.
Þarf að tína liana snemma, áður en „fífan fýkur“
og hárin fara að losna og hengja upp til þerris á
loftgóðum stað. Fífuvendir endast vel og lralda lit
jafnvel árum saman. Fífuhárin eru silkigljáandi,
því að loftfyllt hárin endurkasta birtunni. Að áliðnu
sumri verða blöð fífunnar, einkum klófífu, mó-
gljáandi eða jafnvel fagurrauð, eins og nöfnin rauð-
broti og rauðbreyskingur benda til. Færist þannig
snemrna haustlitur á brokflóana. Hér á landi vaxa
tvær fífutegundir, þ. e. hrafnafífa (öðru nafni ein-
hneppa) og klófífa (eða marghneppa), Hrafnafífa
ber eitt ax eða fífukoll á enda stöngulsins, en
klófífan fleiri, oft 3—5, sem sitja á mislöngum
stilkum og hanga niður með aldrinum. Eru fífurn-
ar því auðþekktar sundur, en oft vaxa þær hvor
innan um aðra. Hrafnafífan er algeng í mýrurn
og oft aðalgvasið á sendnum, nýgrónum árflæð-
um. Klófífan vex mjög víða á votlendi, bæði á láglendi og til
fjalla og heiða. Eru sums staðar talsverðir brokflóar inni á há-
lendinu og þá aðallega klófífa. Nafnið brok á einknm við blöð
hennar. Hún er öllu stórvaxnari, oft 20—40 cm á hæð, en hrafna-
fífan um 20—25 cm að jafnaði. Blöð og stönglar fífunnar vaxa upp
af öflugum, láréttum jarðslöngli með hliðargreinum. Vaxa að-
eins blaðhvirfingar fyrstu árin, en blómstöngull fyrst á þriðja eða
fjórða ári og deyr sprotinn venjulega eftir blómgun. Jarðsprotarnir
valda því að fífan vex í samfelldum breiðum. Við blómgun eru blað-
hvirfingablöðin mörg visnuð, en stöngullinn ber nokkur græn blöð
og eru hin neðstu þeirra miklu lengri á klófífunni. Blöð hrafnafífu
eru flöt í oddinn, en blöð klófífu þrístrend framantil, og eru oft
mógljáandi og hringbeygjast aftur á bak. Klófífan er meiri hálendis-
jurt en hin; vex jafnvel upp í allt að 2900 m. hæð yfir sjó í Ölp-
unum. Báðar vaxa víða í norðlægum löndum Evrópu, Asíu og Ame-
ríku og hátt til fjalla sunnar, t. d. í Alpafjöllum, Pyreneafjöllum,
Karpatafjöllum og Appenínafjöllum. Erlendis eru til fleiri fífu-
tegundir.
2. mynd.
Hrafnafífa
(Eriophorum
scheuchzeri).