Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1974, Side 33

Náttúrufræðingurinn - 1974, Side 33
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 27 Eldgos við Eldeyjarboða 1970 eða 1971? Brunagrjót. Botnsýnið L 71-19, sem tekið var suðvestur af Eld- eyjarboða á 68 m dýpi í júní 197L er töluvert frábrugðið hinum botnsýnunum, sjá 2. mynd. Þetta er blásvart, blöðrótt hraungrýti, alls 50 kg, flestir steinanna hvassbrýndir og með svarta glerskorpu. Smásjárathugun í þunnsneið sýndi, að glerið er algjörlega óum- myndað. Er því bersýnilegt, að hér er um mjög ungt berg að ræða. Ennfremur vakti jaað athygli mína, að ekki sáust með berum augum neinar lífrænar leifar á steinunum. Á botnsýnum frá litlu dýpi, eins og hér er um að ræða, er annars alltaf töluvert af slíku, svo sem leifar bústaða ýmissa orma og mosdýra. Til þess að fá frekar úr þessu skorið, fékk ég Aðalstein Sigurðsson hjá Hafrannsókna- stofnuninni til að líta á hraunmolana. Samkvæmt umsögn lians fundust engar lífrænar leifar á sýnunum, nema lítið brot af rata- skel í einni holunni. Varð ekki úr því skorið, Iivort skeldýrið hefði lifað þarna, eða hvort skeljabrotið hefði borizt jiangað á annan hátt. Aðalsteinn taldi, að við venjulegar aðstæður á þessu dýpi væri töluvert dýralíf á botni og Jiess vegna ótvíræðar menjar um það. Þess vegna hlyti eitthvað óvenjulegt að hafa komið í veg fyrir myndun dýralífs þarna. Hitt væri einnig hugsanlegt, að botninn þarna væri svo nýr, að ekki hefðu ennþá nein botndýr sezt þar að. Það er álit Aðalsteins og eins annarra líffræðinga, sem ég hef leitað til, að ekki líði nema 1—2 ár í hæsta lagi áður en slíkt„landnám“ Iiefst á hafsbotni á þessu dýpi. Spurningin er því, livort hugsanlegt sé, að aðstæður Jrarna gætu á einhvern liátt verið óvenjulegar. Það sem helzt gæti hindrað dýralíf þarna er eftirfarandi: 1: Setlög, sem eru það jiykk, að þau hindra, að dýralíf geti setzt að á steinum og föstu bergi. 2: Jarð- hitasvæði. Mjög litlar líkur eru á ])ví, að um nokkurt set sé að ræða, þar sem sýni L 71-19 var tekið. Samkvæmt frásögn leiðangursstjóra Lynch, G. Leonard Johnson, þá virtist botninn þarna mjög ójafn og fastur fyrir, botnskafan skoppaði eftir botninum. Hraunmol- arnir, sem komu upp, gáfu enga vísbendingu um það, að þeir hefðu legið í seti. Botnsýnin sýndu ennfremur engin ummerki jarðhita, en útfellinga og ummyndunar verður fljótlega vart, þar sem um slíkt er að ræða.
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.