Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1974, Side 51

Náttúrufræðingurinn - 1974, Side 51
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 45 Ingólfur Davíðsson: Tveir alkunnir runnar I. „Einir hvassa barrið ber“ Einir (Juniperus communis) er eina íslenzka tegundin, sem telst til barrtrjáa. Hann er sýprisættar, eins og sýpris og lífviður (Thuja), sem flutt eru inn sem jólagreinar og í kransa. Einir vex hér allvíða í kjarri, mólendi, lautarbörmum og víðar. Hann er jarð- lægur eða kræklóttur, sjaldan meir en 50 cm Itár, sígrænn runni með oddhvössu, stingandi barri. Sitja barrnálarnar þrjár og þrjár í krönsum og lifa 3—7 ár. Þær eru rennulaga og blágrænar á efra borði, en gljáandi dökkgrænar neðan og eru með harpixgöngum. Börkur á eini er dökkbrúnn með allmiklu basti og flagnar af í ræmum. Einir er ven]ulega sérbýlistegund, þ. e. karl- og kvenblóm eru ekki á sömu hríslu. Blómin myndast síðsumars og springa út næsta vor. Þegar karlrunnarnir blómgast gefa þeir frá sér mikið gulleitt frjóduft, sem berst fyrir vindi. Kvenblómakönglarnir líkj- ast fyrst laufbrumum að útliti, en verða kjötkenndir með aldrinum og líkjast þá beri. Einiber eru tvö ár að þroskast. Þau eru græn fyrra árið, en á seinna sumrinu verða þau að lokum blásvört með vaxlagi yzt. Á kvenrunnum sjást því olt á haustin bæði ung, græn ber og þroskuð, dökkbláleit. Fuglar, t. d. rjúpa og þrestir, sækja í berin og verður gott af „aldinkjötinu“, en fræin ganga ómelt niður af þeim og dreifast þannig. Einiviður er þéttur og harður. Á gömlum hríslum er viðurinn oft mjög snúinn. Barrið ilmar af harpix. Rætur einis eru útbreidd- ar en vaxa fremur grunnt. Einir vex hægt en getur orðið nrjög gamall, jafnvel mörg hundruð ára. Erlendis er einirinn oft stór runni, sbr. hina alkunnu vísu: „Göngum við í kringum einiberja- runn“, en sá siður mun vera ævaforn. Sum afbrigði einis verða jafnvel allstór, 10—17 m há tré á Norðurlöndum og bolurinn 2 m að ummáli eða meir. Hin hávöxnu einitré eru oft með súlulaga
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.