Samvinnan - 01.02.1947, Page 14

Sjálfsmynd af PETER PAUL RUBENS (1577-1640); þessi mynd
var gerö fyrir Karl I. áriö 1623.
Franska prinsessan Henriette Marie, er varð drottnings Karls 1-,
eftir hollenzka meistarann VAN DYCK (1599—1641).
LISTAVERKASAFN BREZKU KONUNGSÆTTARINNAR
sýnl I fyrsta sinn
SKÖMMU fyrir jólin hófst merki-
leg listasýning í Burlington
House í London. í fyrsta sinn í sög-
unni var þar opnuð almenn sýning á
málverkum brezku konungsættarinn-
ar. Brezkir listdómarar hafa nefnt sýn-
ingu þessa merkilegasta listaviðburð
vetrarins, því að í þessu safni eru sýn-
ishorn af verkum flestra evrópskra
meistara, allt frá byrjun 16. aldar og
til þessa dags.
Málverkasöfnun Bretakonunga hófst
snemma á 16. öld með valdatöku
Tudorættarinnar (1509—1603). Hin-
rik VIII. hélt henni áfram, en allt var
í smáum stíl þangað til á valdadögum
Karls konungs I. (1625—1649). Hann
hóf málverkakaup víða um lönd og
þótti hafa mikinn og góðan skilning á
þessari listgrein, eins og raunar sést á
því, að hann safnaði verkum meistar-
14
Brezkir konungar haía
safnað verkum meistar-
anna síðan á 16. öld
anna Titian, Rubens og Van Dyck,
sem varð hirðmálari hans og hafði þá
þegar og alla tíð síðan mikil og djúp-
tæk áhrif á brezka málaralist, sérstak-
lega á andlitsmálningu.
Málverkasafn Karls konungs I. hef-
ur líklega verið það merkasta, sem
nokkru sinni hefur verið til í Evrópu.
Hann fékk snemma mætur á málurun-
um Dúrer og Holbein og keypti verk
þeirra, á meðan þau voru fáum kunn.
Hann virðist hafa haft betri skilning á
ítalskri málaralist, en samtíðarmenn
hans flestir og jafnframt hafa gert sér
ljóst, að ítalski skólinn var í hrömun á
þessum tíma og verkum meistaranna
frá fyrri tíð var ekki nægur sómi sýnd-
ur. Hóf hann því að safna verkum
þessara meistara, og í safni hans mátti
brátt sjá verk eftir Leonardo, Gior-
gione, Correggio og fjölda mynda eftir
minna kunna listamenn. Þá koinst
hann yfir myndir eftir Rafael og !&-
Iega bezta Titiansafn, sem nokkru
sinni hefur verið til.
Eftir að Karl konungur I. hafði ver-
ið tekinn af lífi, leit út fyrir að lokið
mundi þessum þætti í sögu brezku
konungsættarinnar, því að Cromwell
afréð að selja málverkasafnið og gerði
það, en hélt þó eftir nokkmm mynd-
um handa sjálfum sér og vinum sin-
um. Þetta tiltæki hafði þó ekki mikd
áhrif á safnið, því að þótt listaverkin
dreifðust víða um jarðir eftir söluna,
gekk sonur Karls I., Karl konungur
II., svo rösklega fram í að safna þeirn
saman, eftir að konungdæmið hafði
verið endurreist, 1660, að flestar
myndirnar koma til skila aftur.