Samvinnan - 01.01.1953, Page 8

S/S undirbýr
verksmiðjuframlei ðslu
á höggsteypu
Nýjung, sem getur haft mikla þýciingu í byggingamálum hér
Hér sézt mótasmiði í einui af höggsteypuverk-
smiðjum Hollendinga. Mótin eru mjög vand-
lega smiðuð, og byggist kostnaður höggsteyp-
unnar nnkkuð á pvi, hversu oft er heegt að
nota pau.
Samband íslenzkra samvinnufé-
laga er um þessar mundir að athuga
möguleika á að hefja hér á landi verk-
smiðjuframleiðslu á steinsteypuhlut-
um til bygginga með nýrri aðferð, sem
erlendis nefnist „schokbeton". Mundi
% þá mikill hluti bygginganna, súlur,
bitar, veggplötur, gluggar, stigar og
fleira, verða steypt í stórum stíl í
verksmiðju, en sett saman á bygging-
arstaðnum. Hefur SÍS verið í sam-
bandi við hollenzkt firma, N. V.
Schokbeton, sem stendur mjög fram-
arlega í þessari framleiðslu. Mundi
aðstoð þess og reynsla verða ómetan-
leg við byggingu slíkrar verksmiðju
hér á landi.
Taldar eru líkur á, að með „schok-
beton“ framleiðslu í stórum stíl megi
lækka töluvert byggingakostnað hér
á landi. Má nefna það sem dæmi, að
þriggja herbergja íbuð (69 fermetr-
ar) í sambýlishúsum reist á þennan
hátt í Rotterdam í Hollandi kostar
þar 54.000 íslenzkar krónur. Þá eru
sérstaklega athyglisverðir þeir mögu-
leikar, sem slík byggingaraðferð
skapar til sveita, en í Hollandi eru til
dæmis gripahús og hlöður framleidd
í stórum stíl á þennan hátt.
„Schokbeton“ steinsteypan er,
vegna fullkominna vinnubragða,
sterkari, þéttari, gallalausari og með
fínna yfirborði en við eigum að venj-
ast, að því er Helgi Bergs, verkfræð-
ingur SIS skýrir frá, en hann fór ný-
lega til Hollands ásamt tveim öðrum
mönnum héðan til þess að kynna sér
framleiðslu og notkun þessa nýja
byggingarefnis. Skoðuðu þeir fjöl-
margar byggingar í Hollandi, sem
reistar hafa verið á þennan hátt, þar
á meðal mikil raforkuver, bifreiða-
og vélaverkstæði, geymsluhús, flug-
skýli, verksmiðjur, byggingar til
sveita, stórhýsi fyrir verzlanir og
skrifstofur og loks íbúðarhús.
„Schokbeton“ steinsteypan er
steypt í mótum af ýmsum gerðum, og
eru þau úr furu, harðviði, asbestplöt-
um eða stáli. Eru þau framleidd í
verkstæðum hverrar verksmiðju.
Steypan er úr völdum efnum og svo
þurr, að ókleift væri að steypa úr
benni á venjulegan hátt. Þegar steyp-
unni er komið fyrir í mótunum, eru
þau hrist þannig, að þau lyftast 3—4
mm. og falla með hörðu slagi aftur
um 200 sinnum á mínútu. Við þetta
pressast steypan mjög saman og út
í hverja glufu í mótunum og kring-
um styrktarjárnin. Mótin eru síðan
flutt í vermiklefa, þar sem haldið er
um 30 stiga hita og hæfilegum raka.
Harðnar steypan svo fljótt, að óhætt
er að taka mótin af eftir 4 klst. N. V.
Schokbeton verksmiðjurnar ábyrgj-
ast, að framleiðsla þeirra hafi 450 kg/
cnr teningsbrotþol, en hún hefir
venjulega um 600 kg/cm2. Hér á landi
megum við gera okkur að góðu steypu,
sem er svo misjöfn að styrkleika, að
menn vita sjaldnast hvaða styrkleika
þeir geta átt von á, stundum 250 kg/
cnr, stundum 200 kg/cm2 og oft
minna, sjaldan meira. „Schokbeton“
er auk þess svo þétt í sér, að það er
Þessir verkamannabústaðir i Rotterdam voru reistir úr höggsteypu, sem Hol-
lendingar haja notað til margyislegra bygginga.
4