Samvinnan - 01.09.1955, Side 29

Fréttir
og
SÚ STEFNA eða kenning fyrirfinnst
nú varla í voru landi, sem menn treysta
sér til að boða þjóðinni nema með að-
stoð Baldurs og Konna eða annara
trúða, er líklegir teljast til að laða að
sér áheyrendur. Hafa margir harmað
þessa þróun, en aðrir yppt öxlum og
sagt, að þetta væri tímanna tákn.
Samvinnumenn í Þingeyjarsýslu
hafa nú sýnt, að menn eru sennilega
of svartsýnir á mátt málefnanna og
of fljótir að kalla á trúðana . . . Kaup-
félag Þingeyinga efndi nýlega til um-
ræðufundar um samvinnumál að
Laugum og var fundurinn ágætlega
sóttur, umræður fjörugar og stóðu þær
í sex klukkustundir .... Mætti þessi
fundur verða öðrum samvinnumönn-
um umhugsunarefni og til eftirbreytni.
Þrjú mál voru rædd á Laugafundin-
um .... Skattamál samvinnufélaga voru
þar fyrst og var Karl alþingismaður
Kristjánsson frummælandi, en hann
hefur setið í nefnd þeirri, sem unnið
hefur að endurskoðun skattalaganna og
greindi hann frá nýjum, athyglisverð-
um hugmyndum, sem þar hafa fram
komið .... Rekstur og fjárhagur KÞ
var annað umræðuefnið og fylgdi Finn-
ur Kristjánsson því úr hlaði . . . Loks
hóf Páll Jónsson á Laugum umræður um
efnið „Hvers virði eru kaupfélögin okk-
ur?“ og byggði hann þar meðal annars
á reynslu sinni af ferðum til kaupfélag-
anna víða um land í sumar.
★
Kaupfélag Þingeyinga komst í mikinn
vanda, þegar ákveða skyldi slátrun á
þessu hausti .... Búizt var við slátrun
24 000 fjár, sem er 4 000 meira en nokkru
sinni fyrr og sýnir ánægjulega stækk-
un búanna . . . . En frystigeymslur voru
ekki til nema fyrir brot af öllu þessu á
Húsavík og kjötflutningar til Reykja-
víkur útilokaðir vegna ástandsins á Suð-
urlandi .... Flutningar kjötsins til
geymslu á öðrum stöðum hefði kostað of
fjár.
Hvað áttu Þingeyingar til bragðs að
taka? .... Þeir áttu ekki góðra kosta
völ, en þeir völdu þann, sem djarf-
mannlegastur var: Að byggja stóra
viðbótar kæligeymslu og gera það á
tuttugu dögum. Lengri tíma mátti það
ekki taka, ef að gagni átti að koma....
Þingeyingar voru svo heppnir, að vélar
frystihúss þeirra nægðu einnig fyrir
stækkunina og þeir áttu nokkuð af
einangrunarefni.... Var nú hafizt
handa og jafnvel starfsfólk kaupfé-
lagsins lagði hönd á plóginn með iðn-
aðarmönnunum .... Kaupfélagsstjór-
inn hélt suður til Reykjavíkur til að
útvega það, sem þaðan þurfti, og
sendi það jafnóðum með bifreiðum og
ílugvélum, en nyrðra miðaði verkinu
óðfluga áfram .... Kaupfélagsfólkið
vissi, hvað í húfi var, og gamlir menn
sögðu, að fólk fylgdist með byggingu
frystigeymslunnar af svipaðri eftir-
væntingu og beðið var eftir vetrar-
skipum á bernskuárum kaupfélagsins!
.... Þegar þetta er skrifað, var verk-
ið langt komið og allar horfur á, að
frystigeymslan yrði tilbúin í tíma.
★
Ritstjóri Samvinnunnar fór í ágústlok
með kvikmyndina Viljans merki til
nokkurra staða á Vesturlandi og sýndi
hana við ágæta aðsókn .... Það var
ánægjulegt, að atvinna virtist vera all-
mikil og afkoma manna góð á þessum
stöðum, í Önundarfirði, Súgandafirði,
Bolungavík, Hnífsdal, Álftafirði og á
ísafirði .... Hitt var öllu sorglegra, að
þrátt fyrir góða atvinnu dregur ekki úr
brottflutningi fólks, sérstaklega frá ísa-
firði og Súðavík .... Virðast því ástæð-
ur til mannflutninganna til Suðvestur-
landsins vera aðrar og meiri en slæmir
afkomumöguleikar.
Kaupfélögin þrjú á þessu svæði hafa
yfirleitt komizt yfir mjög góða að-
stöðu og eru óðum að færa sér hana
betur í nyt .... ísfirðingar voru til
dæmis nýbyrjaðir karfafrystingu í
hinum miklu Edinborgarhúsum, en
þar á félagið margvíslega möguleika
. ... Á Suðureyri er verið að byggja við
vcrzlunarhús kaupfélagsins, og munu
við það skapast verzlunaraðstæður,
sem verða stórum betri en Suðureyr-
ingar hafa áður þekkt . . . . Á Flat-
eyri er kaupfélagið langt komið með
byggingu mjög myndarlegs verzlunar-
húss og mun fólk þar einnig fá verzl-
unaraðstæður, sem það hefur ekki
haft heima fyrir áður .... Kaupfé-
lagsstjórar á þessum þrem stöðum eru
Ketill Guðmundsson á Isafirði, Jó-
hannes Jónsson á Suðureyri og
Trausti Friðbertsson á Flateyri.
'k
Stærsta búbót Vestfirðinga í atvinnu-
málum síðustu ár er tvímælalaust
rækjuveiðin, en markaður er nú mjög
góður í Finnlandi og Bandaríkjunum
fyrir Engilrækjuna íslenzku og hefur út-
flutningsdeild SfS verið höfuðaðili við
markaðsleit og sölu hennar . . . Rækj-
an veitir mikla atvinnu í landi og hafa
eiginkonur og dætur Vestfirðinga haft
drjúgar tekjur af henni . . . . f haust var
rækja flutt frá ísafirði til Suðureyrar og
Þingeyrar til vinnslu .... Aðra búbót
má telja, þar sem er frysting karfa af
togurum, þegar það er hægt, en hún
veitir einnig mikla landvinnu.
★
Alvarlegasta vandamál Vestfirðinga á
atvinnusviðinu er landhelgin, en út-
færsla hennar hefur engan veginn vald-
ið þeim breytingum, sem hún hefur gert
suðvestanlands, þar sem miklir flóar
féllu inn fyrir línuna .... Þvert á móti
hefur breytingin orðið til þess, að ágang-
ur togara úti fyrir Vestfjörðum hefur
aukizt stórlega og hefur þetta valdið vél-
bátaútvegi vestra stórfelldum erfiðleik-
um .... Hin nýja landhelgi hefur þann-
ig stuðlað að auknum flutningum manna
og atvinnutækja frá Vestfjörðum til
Suðvesturlands, og ber að líta á þetta
mál sem eitt alvarlegasta vandamál, sem
atvinnuvegir dreifbýlisins eiga við að
etja.
★
Samvinnusparisjóðurinn tilkynnti ný-
lega, að hann ætlaði aö gera tilraun með
endursendingu innleystra tékka til
þeirra, sem gefa tékkana út . . . . Hér er
um merkilega nýjung að ræða, sem gefizt
hefur með ágætum í öðrum löndum, og
hefur gert einstaklingum kleift að nota
tékka sína sem heimilisbókhald og stofn-
unum að nota þá fyrir kvittanir og spara
þannig skriftir og fyrirhöfn .... Eiga
fslendingar raunar eftir að læra að nota
þá bankaþjónustu, sem fáanleg er, til að
halda fjármálum fjölskyldnanna í sem
beztri reglu, en nú hefur Samvinnu-
sparisjóðurinn riðið á vaðið með merka
nýjung á því sviði.
Til þess að gera það mögulegt að
skila aftur innleystum tékkum, þurfti
sparisjóðurinn að fá svokallaðar smá-
filmuvélar og taka á kvikmyndaræmu
myndir af tékkunum .... Slíkar vélar
hefur SÍS nýlega fengið og mun nota
með sjóðnum . . . . Er þetta einn lið-
ur í víðtækum tilraunum SÍS til að
gera rekstur sinn hagkvæmari og full-
komnari og hagnýta til þess tækni nú-
tímans .... Mun ekkert fyrirtæki á
fslandi hafa gengið eins langt á því
sviði né orðið eins mikið ágengt ....
Með ýmis konar nýrri tækni, svo sem
fullkomnum bókhaldsvélum, faktúru-
vélum, smáfilmuvélum og fleiru, verða
afköst skrifstofufólksins meiri en áð-
ur á sama hátt og afköst bóndans auk-
ast, þegar hann eignast dráttarvél.
29