Samvinnan - 01.09.1956, Qupperneq 34

Frá hlaupabrautinni i Melhournc.
Krikketvöllurinn, þar sem aðaliþróttakeppnm
fer fram.
1920. Þar gerast þau tíðindi, að Finnar
verða jafnokar Bandaríkjamanna um
gullið. Hljóta hvorir átta sigurvegara.
Árið 1924 eru svo aftur Ólympíuleikar
í París og nú hafa Bandaríkjamenn aftur
forustuna. Fjórum árum seinna liggur
leiðin til Amsterdam, en í Los Angeles
árið 1932 eru fyrstu Ólympíuleikarnir,
sem hafa á sér verulegan glæsibrag. Nú
er svo komið, að Ólympíuleikar eru hlutur,
sem kostar mikið skipulag og auð fjár
til undirbúnings.
í Berlín var allt með miklum glæsibrag
1936 og framkvæmd leikanna var rómuð
um allan heim, enda mun það hafa verið
liður í þjóðernismetnaði Hitlers, að allt
væri þar glæsilegra en áður þekktist.
Það kom í hlut Englendinga að annast
næstu Ólympíuleika í London 1948. Þó að
margt væri vel um þá leika, var þó sleif-
arlag á ýmsu hjá Bretanum. Það sama er
ekki hægt að segja um Ólympíuleikana í
Helsinki 1952. Það munu ásamt Berlínar-
leikunum, vera glæsilegustu Ólympíuleik-
ar, sem um getur.
Nú standa Ólympíuleikar fyrir dyrum í
haust og verður það Melbourne í Ástralíu,
sem heiðurinn hlýtur. Verður nánar vikið
að því síðar.
Ólympiskar keppnisgreinar.
FRAMAN AF var nokkuð á reiki um
keppnisgreinar, en nú gildir föst hefð um
þær. Árið 1924 voru iyrst serstakir vetrar-
Ólympíuleikar, þar sem keppt var í skíða-
greinum, skautahlaupum og listhlaupi,
sleðaakstri ásamt ýmsum ísknattleikium.
Þessum vetrarleikum hefur verið haldið
áfram síðan.
Á nútíma Ólympíuleikum er keppt í
sundi, knattspyrnu, skotfimi, siglingum,
kappróðri, fimleikum, dýfingum, nútima
fimmtarþraut og jafnvel listum. En það,
sem mesta athygli vekur, er hin ólymp-
iska keppni í frjálsum íþróttum, enda er
það stærsti liður leikanna.
Þátttaka íslendinga í Ólympiuleikum.
FYRSTA ÞÁTTTAKA íslendinga í
Ólympíuleikum var 1908 í London. Þar
sýndi glímuflokkur íslenzka glímu og Jó-
hannes Jósefsson tók þátt í grísk-róm-
verskri glímu.
Sigurjón Pétursson tók þátt í grísk-
rómverskri glímu á Ólympíuleikunum í
Stokkhólmi 1912 og Jón Halldórsson
keppti í 100 metra hlaupi. Þangað fór
einnig sex manna glímuflokkur.
Næsta þátttaka íslendinga var ekki fyrr
en 1936 í Berlín. Þangað var sendur flokk-
ur manna. Sigurður Sigurðsson komst í
aðalkeppni í þrístökki og hann keppti
einnig í hástökki. Kristján Vattnes keppti
í spjótkasti, Karl Vilmundarson í tug-
þraut og Sveinn Ingvarsson í 100 m. hl.
Eins og flestir muna, sendu íslend-
ingar bæði frjálsíþróttaflokk og sund-
flokk til keppni á Ólympíuleikana í
London 1948 og í Helsinki 1952.
Enda þótt íslenzkir keppendur næðu mjög
sómasamlegum árangri á þessum leikum,
dugði það hvergi nærri til úrslita. Stór-
þjóðirnar verða jafnan þeim smærri að
ofurefli, en markmiðið með keppni í
Ólympíuleikum er ekki að sigra, heldur að
vera með í drengilegri keppni.
Þá tóku 4 íslendingar þátt í vetrarleik-
unum í St. Morizt 1948 og 11 menn kepptu
á vetrarleikunum í Osló.
Samtals hafa 59 íslendingar tekið þátt
í keppni á Ólympíuleikum.
Vettvangur óvæntra sigra og vonbrigffa.
SAGA ÓLYMPIULEIKANNA greinir frá
fjölmörgum dramatískum atburðum. Sig-
urhrós og vonbrigði eru nátengd ólymp-
iskri keppni. Það hefur komið fyrir aftur
og aftur, að sá, sem álitinn var ósigrandi
og hafði búið sig undir keppnina af stakri
einurð, var óvænt sigraður.
Á Ólympíuleikunum í Los Angeles 1932
var Lauri Lethinen frá Finnlandi talinn
ósigrandi í 5 km. hlaupi. Hann hafði þá
nýlega sett ágætt heimsmet og enginn
virtist geta ógnað honum. Tiltölulega lítið
þekktur Bandaríkjamaður, Hill að nafni,
elti hann alla leiðina og í lokin átti hann
meira eftir. En Lethinen hljóp fyrir hann
og hindraði að hann kæmist fram úr, og
bandarískir áhorfendur urðu stórreiðir.
Lethinen vildi láta Hill taka á móti gull-
inu, en hann fékkst ekki til þess. Lethinen
veitti því þá móttöku, en sneri sér síðan að
Hill og festi gullverðlaunin á hann.
í London 1948 mættu Jamaicamenn til
leiks með þrjá sterkustu 400 m. hlaupara,
sem heimurinn hafði uppá að bjóða. Mc
Kenley átti að vinna 400 m. hlaupið og
sveit þeirra átti að vera örugg með boð-
hlaupið. Árum saman var Mc Kenley bú-
inn að búa sig undir þetta hlaup, en nú
fór hann of hratt af stað og hélt ekki út.
Landi hans, Wint, vann hlaupið. En þá
var boðhlaupið eftir og þar skyldi nú
gullið höndlað. En Wint tognaði á fyrsta
sprettinum og „þar með var draumurinn
búinn“.
Bandaríkjamaðurinn Brown var lang-
bezti langstökkvari heimsins á Ólympíu-
leikunum í Helsinki 1952. f undankeppn-
inni fór hann nærri 8 metra í hverju
stökki og hinir komust ekki með tærnar
þar sem hann hafði hæíana. En hann
steig alltaf örlítið fram af stökkplankan-
um og gerði stökkin öll ógild. Brown lét
sig falla niður í stökkgryfjuna og grét.
í Stokkhólmi 1912 bar Indíáninn Jim
Torpe höfuð og herðar yfir keppinauta
sína í tugþraut og fimmtarþraut. En Sví-
arnir komust að því, að hann hafði ein-
hvern tíma leikið krikket með atvinnu-
mannaliði og þá rifu þeir af honum gull-
ið. Wieslander, sem varð annar, var
nefnilega Svíi.
Minnisstæffir sigurvegarar.
MINNISSTÆÐASTUR SIGURVEGARI
á Ólympíuleikunum í Aþenu 1896 er án
efa Spiridon Louis, Grikkinn, sem vann
maraþonhlaupið. Louis var geitahirðir
uppi í fjöllunum og sigraði með yfirburð-
um og hefur Grikkjum vafalaust þótt
Fara þeir til Melboume? ^-----------------------
Fjórir mestu afreksmenn íslendinga í jrjálsum íþróttum í ár. Að ofan til
vinstri er Hilmar Þorbjörnsson, sem hefur hlauþið 100 metra á 10,5 sek. og
200 metra á 21,3 sek. og er hvorttveggja jafnt Islandsmetinu, — Að ofan til
hœgri er Valbjörn Þorláksson, sem hefur stokkið 4,30 metra í stangarstökki.
Til vinstri að neðan er Svavar Markússon, sem á Islandsmet í 800 m. hlaupi
með 1.51,8, í 1000 m. hlaupi 2.26,8, í 1500 m. hlaupi 3.53,2 í 2000 m. hlaupi
5.29,2 og mílu 4.15,8. Til hcegri er Hallgrímur Jónsson, sem hefur kastað
kringlu 52,24 m. Af öðrum afreksmönnum má nefna Guðmund Hermanns-
son með 16,15 í kúluvarpi og Vilhjálm Einarsson með 7,06 í langstökki.
34