Samvinnan - 01.08.1958, Qupperneq 22

BRAUÐ BOLUR, SÍKARAR, SÍKAR-
ETUR, NEVTÓBAK OG FLEIRRA.
Og nú stóð Napóleon Jónsson fyrir inn-
an sitt eigið afgreiðsluborð og beið eftir
viðskiptavinum. En meiri hluti dagsins
leið svo, að enginn kom, og þótti honum
þá gamanið heldur taka að grána. —
Það skvldi nú aldrei fara þannig, að engin
manneskja rækist inn og hann yrði sjálf-
ur að éta upp það, sem hann hafði keypt
af bakarabrauði, en færi svo á hausinn
með allt saman! Hvað skyldi bankastjór-
inn segja þá? hugsaði hann. Og frúin, —
Guð hjálpi mér! Aldrei yrði hann maður
til að eignast svo fyrirferðarmikla konu,
eins og hann þráði það þó heitt. Auðvit-
að var það hræðileg vitleysa að ætla að
hreykja sér svona hátt; en þess dýpra
yrði nú fall hans, og líklega tók ekkert
annað við en bærinn.
Er hann hafði rakið harmatölur sínar
um stund, opnuðust dyrnar, og inn kom
langur og magur náungi, sem heilsaði
kurteislega og fékk sér sæti. Hann var
eitthvað mesópótamískur á svipinn, og
ekki pantaði hann neitt, enda þótt Napó-
leon hóstaði og krimti í sífellu. Honum
var ekki ljóst, livernig einn vert ætti að
liaga sér undir svona kringumstæðum,
Jóhann Jónsson:
Landslag
í skóginum sefur vatnið.
Hjá vatninu sefur gömul borg.
Og silfurhvítt sumarregnið
seitlaði af blaði á blað
í þrúðugri, þögulli sorg
— af blaði á blað.
Og gamla borgin við vatnið
í villiþyrnunum stóð,
og dimmrauðar drjúptu rósir
um dyr og múr,
sem hnigi hálfstorknað blóð
um dyr og múr.
í skóginum út við vatnið
ég viknandi leit hina gömlu borg,
sem hlýddi á hálfgleymda sögu
frá horfinni tíð
— um örlög og sára sorg
frá horfinni tíð.
í skóginum út við vatnið
ég veg minn gekk hljóður um grafin
torg.
Og silfurhvítt sumarregnið
seitlaði af blaði á blað
í þreyttri, þögulli sorg
— af blaði á blað.
svo að hann tók að síðustu það ráð að
ávarpa manninn, sem var unglegur og
allvel búinn, og spyrja hreint og beint,
hvort liann vildi ekki þiggja kaffisopa.
Það var þó altént byrjun og líklega
lukkumerki að gefa fyrstu veitingarnar!
Ungi maðurinn lifnaði allur við til-
boðið, brosti heimsmannslega og sagði:
„Já, takk, ég er nú hræddur um það.“ —
Napóleon Jónsson lét hlaða af bollum og
vínarbrauðum á diskinn hans og sagði,
að honum væri velkomið að fá aftur í
bollann, ef hann vildi. Þá sagðist ungi
maðurinn hafa séð af tilviljun, að hér
væri komið nýtt kaffihús, og kvað sér
lítast vel á það. Hann hugsaði sig dá-
lítið um, og svipur hans minnti Napó-
leon Jónsson á eitt af því, sem banka-
stjórinn hafði sagt: að rnaður ætti um-
fram allt að vera spekingslegur í útliti.
Svo mælti hann alúðlega: „Eg myndi í
yðar sporum orða auglýsinguna dálítið
öðru vísi.“
„Já, það er nú einmitt það. Þar stend-
ur hnífurinn í kúnni hjá mér. Ég hef
nefnilega aldrei fengizt við svona nokk-
uð áður, en kannske ég mætti fara fram
á, að þér, sem eruð sjálfsagt mennta-
maður, löguðuð þetta svolítið fyrir mig.
Auðvitað skal ég borga yður, og það skal
ekki standa á kaffi og vínarbrauði, hve-
nær sem yður langar í.“
„Taktu auglýsinguna niður,“ sagði
ungi maðurinn. „Ég ætla að gera bráða-
birgða uppkast á hana hinum megin, en
síðan skal ég búa til almennilegt skilti
fyrir yður, málað og olíuborið í ramma.“
„Guðlaun fyrir,“ sagði Napóleon
Jónsson. „Það er fallega gert af þér. Má
ekki bjóða yður aftur í bolIann?“
Þeir tóku nú tal saman. Napóleon
Jónsson fékk að vita, að ungi maðurinn
hét Gunnar Berg og var í læri hjá Ein-
ari nokkrum Jónssyni, sem honum skild-
ist, að byggi til myndir úr einhverri leir-
drullu. Hann ætlaði að verða mynd-
höggvari, eins og hann nefndi það; það
var list og fínt, og Napóleon Jónsson, er
sjálfur var nú í þann veginn að komast
í tölu heldri manna, lilustaði andaktug-
ur á langar útleggingar um alls konar
kúnstir, sem hann myndi hafa fengið
krampahlátur af fyrir viku síðan. En eft-
ir heimsóknina í íbúð bankastjórans
hafði honum skilizt, að það væri ekki
hrist fram úr erminni að verða fínn og
fágaður, heldur yrði maður að taka vel
eftir og læra af þeim, sem þegar voru
orðnir það. Og á því lék enginn vafi, að
Gunnar þessi var einn af þeim fínustu,
enda þótt hann hakkaði í sig vínarbrauð,
eins og hann hefði ekki séð mat í marga
daga. Ilann hafði ákaflega spekingslega
framkomu og var svo vel máli farinn, að
maður skildi hér um bil ekkert af því,
sem hann sagði. Napóleoni Jónssyni var
fullvel ljóst, hvers virði það var fyrir
þann, sem ætlaði að komast áfram í
heimi fína fólksins, að hafa kunnleika
við slíkan mann. Hann hélt því að hon-
um veitingunum, og Gunnar Berg fúls-
aði ekki við þeim, en sporðrenndi sjö
vínarbrauðum og ellefu bollum ásamt
fullri kaffikönnu. Því næst þáði hann
vindil og fékk sér molakaffi með honum.
Honum virtist ekki liggja neitt á, en
Napóleoni Jónssyni þótti vænt um að
hafa hann þarna; allir máttu þó sjá,
að gestur var í kaffistofunni, og ýmsir
námu staðar við gluggana, litu inn, en
héldu svo áfram, því miður. Það leið að
kvöldi, án þess að fleiri gestir kæmu.
Napóleon Jónsson varð æ eymdarlegri
á svipinn og sannfærðari um, að þetta
færi allt til fjandans hjá sér. — Gunnar
Berg var hættur að tala, en sat nú
dreymandi á svip og horfði á bláan reyk-
inn úr vindlinum sínum.
„Hafið þér auglýst?11 spurði hann allt
í einu.
„Auglýst, — hvernig?“ spurði Napó-
leon Jónsson.
„Nú, auðvitað í blöðunum! Maður
verður að auglýsa. Annars veit enginn,
að kaffihúsið er til!“
Napóleon Jónsson varð hugsi. Hann
hafði haldið, að það væri nóg að inn-
rétta kaffistofuna og opna hana Hann
hafði tekið eftir því, að öll kaffihús í
bænum voru alltaf full, svo að segja frá
rnorgni til kvölds; en það var kannske
einmitt af því, að þeir höfðu auglýst í
blöðunum?
(Framh. í nœsta blaði)
„Auglýst, — hvernig?" spurði Napóleon.
22 SAMVINNAN