Samvinnan


Samvinnan - 01.09.1961, Blaðsíða 5

Samvinnan - 01.09.1961, Blaðsíða 5
IÐNSTEFNAN I. lönaðardeild samvinnusamtakanna hefur komið fram með nýjung í íslenzku þjóðlífi. Á hverju sumri er á vegum hennar efnt til svokallaðrar Iðnstefnu á Akureyri. Þangað er stefnt kaupsýslumönnum og framámönnum um iðnað- armál að kynna þeim framleiðsluvörur. Kaupstefnur og kynningar af þessu tagi eru algengar um heim allan og þykja hinar athyglisverðustu. Hefur reynsl- an sýnt, að þær þjóna jafnt hagsmunum beggja aðila, kaupendanna og framleiðendanna. Kaupstefnurnar og kynningarnar gefa söluaðilum betra tækifæri til að kynn- ast þeim varningi, sem á boðstólum er og úrvali því, sem um ræðir. Samvistir og umræður þeirra, sem kaupa og selja, gefa betri yfirsýn og tengja saman þá aðila, sem meiri og minni samskipti þurfa að hafa, sjónarmið beggja, óskir og viðhorf. Það er samvinnumönnum fagnaðarefni, að einmitt fram- leiðslufélög þeirra skyldu eiga frumkvæðið að þessháttar kaupstefnu í okkar landi. Það er ein sönnunin enn fyrir forystu samvinnusamtakanna og brautryðjendastarfi. II. íslenzkt þjóðfélag er í dag í mótun og sviptibyljir miklir einkenni þess. Slíkt er næsta eðlilegt hjá þjóð, sem á stutt- um tíma verður þess megnug að gerast aðili í vélvæðingu þeirri, sem nú er höfuðeinkenni á vestrænu menningarfé- lagi. Á öllum sviðum gætir þessarar vélvæðingar á Vestur- löndum og þeirra breytinga, sem hún hefur í för með sér í atvinnulífinu. Það sviðið, sem þó varð fyrst til að undir- gangast gagngera umsköpun, var iðnaðurinn. Þar varð breytingin úr handiðn til verksmiðjureksturs. íslendingar þekktu naumast fyrir nokkrum áratugum þann iðnað, sem skapar verðmæti á markaði utan heimil- anna. Iðnaður þjóðarinnar — að svo miklu leyti sem hann var stundaður — var heimilisiðnaður í þeirri tvöföldu merkingu, að iðnvarningur var bæði framleiddur á heim- ilunum og notaður af sama heimilisfólkinu. Hugmyndin um markað utan heimilanna var nærri óþekkt með öllu. Á þessu hefur orðið gagnger breyting. Iðnaður er orðinn sjálfstæður atvinnurekstur í landi okkar, — og hefur verið í nokkra áratugi. Er mönnum að verða ljóst, að hlutur hans má ekki gleymast, er íslendingar gera áætlanir um þróun atvinnuhátta sinna og gera sér grein fyrir uppbyggingu og skiptingu landsmanna milli starfsgreina. III. Samvinnumenn hafa lengi gert sér grein fyrir gildi iðn- aðarins á íslandi. Einum manni ber þó íslenzkum sam- vinnumönnum að þakka öðrum fremur fyrir forystu og veg- sögu í þeim efnum. Er það Jón Árnason, fyrrverandi banka- stjóri, sem lengi var einn af framkvæmdastjórum SÍS. Jón Árnason hafði með höndum afurðasölu á vegum samvinnuhreyfingarinnar. Á því sviði vann hann afrek, sem ekki mun gleymast, og fyrir hans tilstilli var blað brot- ið í verzlunarsögu þjóðarinnar. Er þar átt við frystihúsa- reksturinn og þá breytingu, sem hann hafði í för með sér í sköpun nýrra markaða og annarrar og betri nýtingar ís- lenzkrar matvælaframleiðslu. í nánum tengslum við þetta umfangsmikla starf, lagði Jón Árnason grundvöllinn að iðnaðarrekstri samvinnufé- laganna. Hin eðlilegu tengsl voru hagnýting íslenzkra hrá- efna, að skapa verðmæti og bæta afkomu þeirra meðlima, sem falið höfðu samvinnuhreyfingunni að koma fram- leiðslu sinni í verð. Byrjunin á þessum iðnrekstri var þá eðlilega verksmiðjurekstur að gera iðnvarning úr ull og skinnum. Þessi þáttur samvinnustarfsins reyndist eiga hina mestu þroskamöguleika þegar frá upphafi. Varð ljóst, að hér var að skapast mikið starfssvið og merkileg verkefni biðu úr- lausnar. Því fór svo, að árið 1949 var iðnrekstur íslenzka samvinnusambandsins falinn sérstakri deild, Iðnaðardeild SÍS, og var Harry Frederiksen ráðinn framkvæmdastjóri hennar. Það er sú deild, sem staðið hefur að fyrrnefndum iðnstefnum á Akureyri nú í nokkur ár. IV. Akureyri hefur verið miðstöð verksmiðjureksturs sam- vinnumanna. Þar í bæ hafa flestar verksmiðjur samvinnu- samtakanna verið staðsettar og þær hafa vissulega gert sitt til að gera Akureyrarkaupstað að réttnefndum sam- vinnubæ. Það er því vel til fallið, að einmitt á þeim stað skuli iðnstefna sú haldin, sem samvinnuhreyfingin efnir til að kynna árangur og vöxt þessa þáttar í starf sínu. Iðnstefna þessi hefur þó meira hlutverki að gegna en því einu að kynna landsmönnum hvaða iðnaðarvörur sam- vinnufélögin hafa á boðstólum frá eigin verksmiðjum. Hitt er ekki minna um vert, að með iðnstefnunum er athygli landsmanna vakin sérstaklega á hinni þriðju höfuðgrein íslenzks atvinnulífs, iðnaðinum, og þá sérstaklega hvaða árangri hún hefur náð beztum á þeim tiltölulega stutta tíma, sem liðinn er frá því að iðnaður hófst svo nokkru næmi í landinu. Það ánægjulegasta við iðnstefnur samvinnusamtakanna er einmitt að gera sér grein fyrir þeim mikilvægu tímamót- um, sem þróun þessarar atvinnugreinar er nú stödd á. Ekki aðeins er nú horft til eigin markaða innanlands fyrir iðn- varninginn, heldur er þegar farið að stefna að hinu að gera íslenzkar iðnaðarvörur að útflutningsverðmætum. Er nú svo komið, að þetta er ekki aðeins hillingar og fjarlægur draumur, heldur hafa þegar og eru að skapast markaðir, sem orðið geta landsmönnum mikilvægir í framtíðinni. Iðnstefnur samvinnumanna á Akureyri ár hvert sanna hverjir eru hér raunverulegir brautryðjendur og vökumenn, sem gæta þess að tækifæri glatist ekki að auðga íslenzkt atvinnulíf og íslenzku þjóðina. Undir traustri forystu sam- vinnusamtakanna og með árvakri leiðsögu og skipulagningu framkvæmdastjóra Iðnaðardeildar, Harrys Frederiksen, stefna íslendingar að því að gera iðnaðinn að lyftistöng í landi sínu. Guðmundur Sveinsson. SAMVINNAN 5

x

Samvinnan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Samvinnan
https://timarit.is/publication/340

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.