Samvinnan - 01.09.1961, Blaðsíða 6

y/ys?&/.YýY(\'
Höfundur greinar þeirrar, sem hér
birtist, er Edvard Haraldsen yfir-
kennari, f. í Færeyjum þann 17. sept.
1893. Hann lauk kennaraprófi í Þórs-
höfn og síðan við danskan kennara-
skóla. Hann er kennari í Lyngby
norðan Kaupmannahafnar. Helztu
hugðarefni hans eru: tungumál,
saga, bókmenntir, heimspeki og
trúarbragðaheimspeki. Framhalds-
nám stundaði hann við háskólann í
Exeter á Englandi og Freiburg á
Þýzkalandi.
íslenzkum lesendum er Edvard
Haraldsen kunnur af greinum, sem
birzt hafa í tímaritinu Akranes, en
þar hefur hann m. a. skrifað gagn-
merkar greinar um Gandhi og Al-
bert Schweitzer.
Greinin um Færeyjar ber þess
nokkur merki, að höfundur hefur
dvalizt langdvölum fjarri föðurlandi
sínu og sér ættjörðina í ljóma hug-
Ijúfra endurminninga. Ekki raskar
þessi hugblær á neinn hátt stað-
reyndum þeim, sem greinin hefur að
geyma.
Velflestir ljóðelskir Norðurlanda-
búar kannast við kvæðið fagra —
Svanir norðursins, sem tákna fimm
norrænar bræðraþjóðir. Hinsvegar
munu fæstir hafa gert sér grein fyrir
því, að árið 1948 bættist sjötti svan-
urinn ,i hópinn, ungur, stoltur og
vonglaður fyllti hann flokk frænda
sinna. Þessi svanur er Færeyingar, lítil
þjóð, sem þrátt fyrir alda einangrun
og fátækt hefur varðveitt þjóðleg
einkenni og menningu. Eftir lang-
varandi sjálfstæðisbaráttu fékk fær-
eyska þjóðin frelsi og sjálfstæði,
viðurkenningu á tungu sinni, fána og
löggjafarsamkomu, Lögþinginu, en er
samt áfram í nánu sambandi við
Dani.
Færeyingar eru ein minnsta þjóð í
heimi og landið hennar smádeplar á
kortinu, 17 litlar klettaeyjar, ef til
vill leifar af Atlantis, sem sökk í sæ.
Flatarmál eyjanna er aðeins 1399
ferkílómetrar og íbúatalan 32.000. En
allar stærðir eru afstæðar og oft hafa
litlar þjóðir lagt fram drjúgan skerf
til menningararfs mannkynsins.
Á víkingaöld lítur út fyrir að eitt-
hvert eirðarleysi hafi gripið marga
beztu menn Norðurlanda. Þeir sigldu
langskipum sínum til vesturs og
suðurs og gerðu ýmist að valda dauða
og eyðileggingum eða grundvalla ný
heimili og byggðalög. Á þessu tíma-
bili fundust Færeyjar. Sagan segir
að fyrsti landnámsmaðurinn hafi
verið norskur víkingur að nafni
Grímur Kamban.
Málvísindamenn greinir á um það
hvað nafnið Færeyjar þýði, sumir
telja það keltneskt að uppruna og
þýði hinar fjarlægu eyjar, aðrir telja
að heitið sé komið af því að margt
fé var á eyjunum þegar þær byggðust
og ætti þá Færeyjar að vera sama og
Fjáreyjar.
í sögu Færeyinga er brugðið upp
allskýrum myndum af lífinu á eyjun-
um eins og það var í fornum sið.
Einkum er litrík frásögnin um tvo
þekkta höfðingja, hinn valdasjúka,