Samvinnan - 01.01.1964, Blaðsíða 26

fimmtugsaldurinn, og andlit
hans var holdugra en áður, en
bar engu að siður vitni hörku
og hreysti. Varirnar voru þunn-
ar og herptar og gáfu til
kynna sjálfstjórn og sjálfsaga.
Robert hataði hann. Hann
hataði hann vegna morðtil-
raunar við fjórtán ára dreng
árið 1938; hann hataði hann
vegna verka, sem hann hlaut
að hafa unnið eða átt þátt í
meðan á stríðinu stóð; hann
hataði hann vegna dauða föður
síns og útlegðar móður sinnar;
hann hataði hann vegna þess,
sem hann hafði sagt um fal-
legu, litlu bandarísku stúlkuna
með lambskinnshúfuna; hann
hataði hann vegna ósvífninn-
ar í augnatillitinu og óbifaðrar
orkunnar í andlitsdráttunum;
hann hataði hann vegna þess
að þessi maður gat horft beint
í augu manns, sem hann hafði
reynt að drepa og þekkti hann
þó ekki; hann hataði hann
vegna þess að hann var þarna,
berandi með sér hugsjón dauða
og hefndar inní þetta silfraða
hylki, sem kleif uppí gegnum
friðsamlegt helgidagsloft vin-
gjarnlegs, gestrisins lands.
En fyrst og fremst hataði
hann manninn með svörtu húf-
una vegna þess, að návist hans
gerði hinn dýrkeypta frið, sem
Robert síðan í stríðslokin hafði
byggt upp með konu sinni og
börnum, atvinnu sinni, þessum
þægilega og friðsamlega amer-
íkanisma, með öllum sínum
eiginleikum tilað gleyma og
fyrirgefa, að hlægilegri skrýtlu.
Þjóðverjinn svipti hann á
svipstundu allri jafnvægistil-
finningu. Að búa með eigin-
konu og þremur börnum á fal-
legu, ánægjuríku heimili var
óeðlilegt, að hafa nafn sitt í
símaskrá var heldur ekki eðii-
legt, að taka ofan hattinn fyrir
nágrannanum og borga reikn-
inga sína var ekki einusinni
rétt. Þjóðverjinn rifjaði upp
fyrir honum minningar eldra
og sannara eðlis — eðlis, sem
bauð uppá manndráp, orrustur,
njósnir, rán og eyðileggingu.
Robert hafði verið farinn að
trúa á nýja og bjartari veröld,
en Þjóðverjinn í lyftunni hafði
nú rænt hann þeirri trú. Aö
vísu hafði hann hitt Þjóð-
verjann af tilviljun, en sú
tilviljun hafði sýnt honum
framá, hvað var ótilviljunar-
kennt og stöðugt í lífi hans og
fólksins í kringum hann.
Mac var að segja eitthvað við
hann og stúlkan með lamb-
skinnshúfuna söng bandarísk-
an söng lágri, mildri röddu, en
hann nam ekki orð Macs og
texti söngsins hafði heldur
enga sérstaka merkingu.
Hann sneri sér frá Þjóðverj-
anum og horfði útum gluggann
á snarbratta, snæviþakta
fjallshlíðina, sem nú var nærri
ósýnileg vegna skýjabólstranna.
Hann var hálfruglaður og æst-
ur og hugsanirnar, sem þyrluð-
ust um í huga hans, voru óljós-
ar og einsog huldar móðu, líkt
og fjallatindarnir — hann sá
fyrir sér manninn með svörtu
húfuna liggjandi í snjónum al-
blóðugan, og blóðstreymið jókst
í sífellu og sjálfur stóð hann yf-
ir honum með skammbyssu í
hendinni (hvar átti hann að ná
í vopn á þessu friðsæla fjalli?),
hann fann háls óvinarins milli
fingra sér og sá síðasta augna-
tillit hans, þrungið skilningi á
endurfundinum. Hann sá hend-
ur Þjóðverjans fálma örvona
eftir festu í harðfrosnum
snjónum, sá hann renna fram
á fjallsbrúnina og æpa hástöf-
um um leið og hann féll nið'ur
fyrir hamrana.
Og hann sjálfur? Maðurinn,
sem lagði á ráðin um hinn full-
komna glæp? Kátur morðingi?
Réttlátur böðull? Pangi á bak-
við dómgrindur, reynandi aö
réttlæta glæp sinn? Dæmdur
maður, se mmyndi vakna hvern
morgun, sem eftir væri lífsins,
í fangaklefa? Eða yrði hann
náðaður og fengi að snúa aftur
til síns fyrra lífs einsog ekkert
hefði í skorizt, til litla, snotra
hússins, þarsem hann myndi
skipa konu sinni og börnum að
láta einsog ekkert hefði skeð,
þó svo að blóð væri á höndum
hans, væri hann ennþá sami
ástríki heimilisfaðirinn og áð-
ur?
Morð. Morð. Menn voru
drepnir á hverri klukkustund
fyrir miklu smávægilegri yfir-
sjónir. Innbrotsþjófar drápu
22 SAMVINNAN