Andvari - 01.01.1932, Side 98

94
Hákarlaveiðar i Vestmannaeyjum fyrrum.
Andvari
eyruggann á hol, og sælzt til að hitta hrygginn og setja
hann í sundur um hausamótin; steindrapst hákarlinn
þegar hryggurinn hittist.
ífæra (eða knúbaggi, -a) var borin í hákarlinn meðan
hann var skorinn og tekinn úr honum lifrin, sem var
gert strax, er búið var að drepa hann. Hakar voru og
notaðir við skurðinn. Ifæran var stór járnkrókur á álnar-
löngu tréskafti. Úr stórum hákarli fékkst 1 V2 til 2
tunnur af lifur. Lifrin var látin í skutinn, og þegar mikið
barst að í andófið og fyrirrúmið í hinum rúmunum,
voru hafðar tilfæringarnar, er með þurftu til veiðanna.
Stærstu bátar voru fullhlaðnir í bezta leiði með 30 til
32 tunnur af Iifur. 1 lifrartunna var seld á 20—30 kr.
fyrir aldamótin. Þegar búið var að taka lifrina úr há-
karlinum, var honum brugðið upp á keðju eða eins
konar seil, sem kölluð var trompkeðj'a.
Tromphnífur, -s. Hann var eins og kolunafar í laginu,
blaðið kúpt, svo að gat eftir hann varð kringlótt, eða
eins og sívöl geil. Brugðið var með tromphnífnum alveg
gegnum hausinn, byrjað við kjaftvikið og sett út í gegn-
um hnakkann, síðan var keðjunni brugðið á skafti gegn-
um opið eða gatið eftir hnífinn og í hönk, sem var í
öðrum endanum. Þegar keðjan var komin í gegn, átti
einn af frammámönnunum að slá af langbandinu, sem
var undir barkaþóftunni.
Með þessum hætti var, meðan setið var á hákarli,
hinum dauðu haldið uppi eins og á seil, og gátu verið á
sömu keðju 40 til 50 hákarlar, en engum mátti sökkva
fyrr en um leið og farið var heim, því að þá fékkst
enginn hákarl framar í þeim stað. Þó kom það fyrir, ef
straumlaust var og fallaskipti, að brytjaður var niður
lítill hákarl, og þótti það þá heldur koma að notum til
að fá hákarlinn undir sig.