Fálkinn - 20.02.1963, Blaðsíða 16

Að undanförnu hefur talsvert verið
rætt um lífsleiða og í tilefni af því hefur
FÁLKINN hitt að máli ritliöfund, æsku-
lýðsleiðtoga og sálfræðing og lagt fyrir
þá svohljóðandi spurningu:
Teljið þér að lífsleiði sé almennur
hér á landi nú á dögum, og ef svo er,
hverjar álítið þér þá orsakir hans og
hvað er hægt að gera til úrbóta?
Svörin fara hér á eftir, og ef lesend-
ur hafa eitthvað til málanna að leggja
væri gaman að fá frá þeim línu.
*
Séra Bragi Friðriksson, framkvstj.
Æskulýðsráðs:
Almennt talað tel ég ekki að lífsleiði
sé ríkjandi einkenni í þjóðlífi íslendinga.
Þjóð, sem fagnað hefur frelsi sínu og
sótt fram á öllum sviðum til vaxandi
velmegunar og menningar byggir ekki
á neikvæðum grunni lífsleiða. Öll kynni
mín af ungu fólki styrkja þessa skoðun.
Þetta felur þó ekki í sér þá ályktun
að engin vandamál séu við að stríða.
Ég hygg, að þjóðinni megi líkja við
ungling á viðkvæmasta aldursskeiði og
velferð íslendinga fer eftir sömu lög-
málum og þroski vel gerðs æskumanns,
sem býr við nægtir og ótæmandi mögu-
leika.
Ef til vill er ofmettun mestur vand-
inn í þjóðlífi okkar. Hugsum okkur
mann, sem gnótt hefur matar og er
saddur orðinn, en heldur þó áfram að
borða. Slík ofmettun eða ofurnægð er
16 FÁLKINN
hættuleg og elur af sér leti og andvara-
leysi.
Vakandi trú á Guð og traust siðgæð-
isvitund samfara heilbrigðum metnaði
og starfsvilja, voru og verða íslending-
um jafnan traustur grundvöllur sannrar
lífshamingju og um leið vörn gegn
leiða og rótleysi.
*
Gylfi Ásmundsson, sálfræðingur:
Lífsleiði eða þunglyndi gerir vart við
sig á vissum aldursskeiðum, árstímum
eða undir sérstökum kringumstæðum.
Stundum getur það orðið sjúklegt. Ég
hef ekki ástæðu til að ætla að slíkur
einstaklingsbundinn lífsleiði sé meiri
hér á landi en annars staðar né heldur
að hann sé svo útbreiddur að hann geti
talizt verulegt þjóðarmein. Enda væri
það mjög óeðlilegt að lífsleiði væri ein-
kennandi lífsviðhorf hjá þjóð, sem býr
við jafn öra þróun og við íslendingar
í dag. Hver einstaklingur sem á sér
markmið og beinir huganum stöðugt
fram á við lætur sér ekki leiðast. Þjóð,
sem á sér jafnmikla framtíð og áætlanir
sem íslendingar ætti ekki að þurfa að
láta sér leiðast. Þrátt fyrir það er lífs-
leiði of almennur. Orsökina tel ég ein-
faldlega liggja í rótleysi á bernskuár-
unum. Æskan fær ekki nógu heilbrigða
útrás fyrir sköpunargleði sína og at-
hafnaþrá og leitar sér uppbótar í til-
breytingarlausu skemmtanalífi.
Hætta er á að þegar hægir um í þjóð-
félaginu og allt fellur í fastar skorður,
fylgi andleg stöðvun og aukinn leiði
í kjölfarið. Til þess að koma í veg fyrir
að svo megi verða þurfum við nú að
ala upp andlega heilbrigða æsku, víð-
sýna, fordómalausa, marksækna. Við
þurfum skólakerfi, sem metur mann-
gildið meir en þurran bókalærdóm, for-
eldra sem eru sér meðvitandi um að þeir
eru að skapa fólk. Heilbrigður lífsundir-
búningur æskunnar er fyrsta skilyrðið
til að koma í veg fyrir almennan lífs-
leiða.
*
Sigurður A. Magnússon, rithöfundur:
Já, ég held hann sé nokkuð almenn-
ur, án þess ég hafi undir höndum ör-
ugg gögn til að renna stoðum undir þá
skoðun. Mér finnst andleg deyfð til
dæmis furðulega útbreidd, og hún er
vissulega eitt einkenni lífsleiðans. Það
var fyrst og fremst þessi andlega deyfð
sem rak mig til að skrifa grein í Les-
bók Morgunblaðsins um íslenzku leið-
indin nú fyrir skömmu. En nefna mætti
ýmislegt annað, sem ber vitni um vax-
andi lífsleiða meðal íslendinga: skemmt-
anaæðið sem virðist vera að heltaka
yngri kynslóðina; stórfelldan drykkju-
skap, ekki sízt meðal unglinga, ásamt
fylgifiskum hans: deyfilyfjanotkun, af-
brotum og ýmiskonar lausingjahætti; al-
mennt áhugaleysi um flest annað on
stundlega ánægju og skjótunninn grófa;
og sívaxandi sálflækjur meðal lands-