Tímarit iðnaðarmanna - 01.03.1927, Qupperneq 17

T I M A R I T
IÐNAÐARMANNA
var samþykt 16. des. svohljóÖandi tillaga frá ]óni
Þorlákssyni.
»Pjelagið treystir Ingólfsnefndinni til þess að ná
samkomulagi við Einar Jónsson um gerð Ingólfs-
myndarinnar, en vill ekki að svo stöddu taka upp
á sig neinar skuldbindingar um fjárframlög til
myndarinnar fram yfir þær 2000 krónur, sem það
hefir þegar gefið til hennar«.
Við þetta rjenuðu deilurnar innan fjelagsins, en
opinberlega varð allmikið rifrildi um málið, eins og
lesa má um í blöðum þeirra tíma.
Þetfa alt varð til þess að seinka framkvæmdum
í málinu, svo líkneskið var ekki komið upp, þegar
heimsstyrjöldin hófst og hamlaði öllum frekari fram-
kvæmdum. Næst er málið vakið upp á fundi Iðn-
aðarmannafjelagsins 13. des. 1922, en Ingólfsnefndin
lagði fram reikningana. Fundarmönnum virtist ekki
vansalaust fyrir fjelagið, að skilja svona við málið,
og var það einróma álit þeirra, að fjelaginu bæri
allra hluta vegna, að koma myndinni upp sem fyrst.
Samþykt var tillaga frá Olafi Olafssyni, um að kjósa
einn mann í nefndina í stað Magnúsar Blöndahls,
og nefndinni væri falið á hendur að koma upp
standmynd af Ingólfi Arnarsyni svo fljótt sem auðið
væri á kostnað fjelagsins.
Tillagan var samþykt af öllum fundarmönnum.
Síðan var Guðmundur Þorláksson kosinn til við-
bótar í nefndina.
Nú var hafist handa fyrir alvöru. í jan. 1923 var
fenginn til Reykjarvíkur danskur gibssteypari til
þess að gera mót af myndinni, og voru þau full-
gerð og send til Kaupmannahafnar 24. apríl sama
ár. Var þar gerð eftir þeim sandmót fyrir eirsteyp-
unu, og kom myndin til Reykjavíkur síðast í nóv-
ember 1923. Síðan var farið að undirbúa staðinn
á Arnarhóli, þar sem myndin átti að standa.
Líkneskið var afhjúpað 24. febr. 1924 kl. 3 síð-
degis að viðstöddum miklum mannfjölda. Ræður
hjeldu Knud Zimsen borgarstjóri, er ræða hans
prentuð í »Vísi« 25. febr. það ár, ]ón Halldórsson
formaður Iðnaðarmannafjelagsins, sem afhenti land-
stjórninni standmyndina, og Sigurður Eggerz for-
sætisráðherra, sem þakkaði gjöfina og mintist Ein-
ars ]ónssonar, sem þá var staddur í Kaupmanna-
höfn, og bað menn að hrópa ferfalt húrra fyrir
honum. Tók mannfjöldinn undir það. Sungin voru
nokkur kvæði. Þar á meðal tvö ný, eftir Kjartan
Olafsson og Þorstein Gíslason. Prófessor Sveinbjörn
Sveinbjörnsson hafði samið lag við kvæði Kjartans,
en Páll ísólfsson við kvæði Þorsteins. Lúðrasveit
ljek nokkur lög við athöfnina og fór hún hið besta
fram. Veður var milt og hlýtt um daginn, og því
var allur þorri bæjarbúa viðstaddur. Ræður ]óns
Halldórssonar og Sigurðar Eggerz eru prentaðar í
»Morgunblaðinu« 26. og 27. febr. 1924. Um kveldið
þann 24. febrúar hjelt Iðnaðarmannafjelagið mikla
veislu í Iðnaðarmannahúsinu. Voru þar miklar ræður
haldnar og hinn besti gleðskapur.
Ingólfsmyndin kostaci um 40 þúsund krónur.
Langmestur hluti þess fjár var greiddur úr sjóði
Iðnaðarmannafjelagsins.
En fjelagið vildi einnig minnast Ingólfs á annan
hátt. A fundi fjelagsins 19. febr. ræddu menn um
þetta, og loks var samþykt tillaga frá Helga Helga-
syni um að fjelagið skyldi gefa styrktarsjóði iðn-
aðarmanna tíu þúsund krónur, sama daginn og
líkneskið væri afhjúpað. Höfðingleg gjöf og deg-
inum samboðinn.
Þó að deilur yrðu á tímabili um Ingólfslíkneskið,
þá eru nú víst flestir íslendingar ánægðir með það,
og þakklátir Einari ]ónssyni og Iðnaðarmannafje-
laginu fyrir Ingólfsmyndina, sem nú gnæfir á Arn-
arhóli til mikils sómi fyrir íslenska list, og til prýði
fyrir höfuðstað Islands.
V. Styrktarsjóður iðnaðarmanna.
Eitt af því fyrstu, sem Iðnaðarmannafjelagið gerði,
var að reyna, að koma upp styrktarsjóði fyrir fjelags-
menn. Það er rjett að geta þess hjer, að þegar
frá öndverðu hafa iðnaðarmenn Reykjavíkur sýnt
framúrskarandi hjálpsemi. Hvað eftir annað hafa
þeir skotið saman álitlegum fjárupphæðum til þess
að styrkja bágstadda stjettarbræður sína og ekkjur
þeirra og vandamenn. En þeir hafa líka farið langt
út yfir takmörk stjettarinnar, eins og finna má mörg
dæmi um í gerðabókum fjelagsins. Skal hjer til-
fært eitt dæmi.
Haustið 1922 skrifaði Bandalag kvenna til Iðn-
aðarmannnfjelagsins og bað það um styrk til bág-
staddra manna í Rússlandi. A þeim tímum voru
almenn samskot um allan hinn mentaða heim til
þess að bjarga Rússum frá hungursneyð, er ógnaði
þjóðinni sökum uppskerubrests í landinu. Iðnaðar-
mannafjelagið brást vel við og á fundi 18. des.
1922 voru veittar til þess 500 kr. úr fjelagssjóði.
Annað dæmi má nefna, þótt ólíkt sje. Á fundi
5. maí 1908 gáfu fjelagsmenn 500 kr. til þess að
kosta þátttöku íslenskra íþróttamanna í Olympíu-
leikunum.
Árið 1892 var málið þá fyrst tekið til alvarlegrar
umræðu í fjelaginu, og á fundi 21. nóv. það ár,
kom fram tillaga um að stofna sjúkrasjóð fyrir
I 11 1