Tímarit iðnaðarmanna - 01.10.1982, Blaðsíða 73

rétt sé sanit sem áður að aðgreina, ekki bara iðnað
heldur allar atvinnugreinar, í samkeppnisgreinar
annars vegar og aðrar greinar hins vegar, kemur
mér hins vegar á óvart, sérstaklega þegar höfð er í
huga eftirfarandi tilvitnun úr áfangaskýrslu nefnd-
arinnar:
„Aðflutningsgjöld, eins og öll önnur skattlagning,
hafa áhril á val kaupenda. Framleiðendur taka
tillit til gjaldanna, þegar aðföng eru valin, og á sama
hátt verða neytendur fyrir áhrifum við val á endan-
legum vörum. (ijöldin geta með öðrum orðum að
nokkru leyti mótað val kaupenda. Hversu há gjöldin
eru og hversu misjafnt er lagt á ræður stærð og
stefnu áhrifa á kaup vörutegunda, sem um leið veld-
ur breytingum á framleiðslu. Ef beinlínis er stef nt að
slíkum afleiðingum, t. d með því að leggja há gjöld á
óæskilega neyslu, er aðsjálfsögðu best, aðáhrifin séu
sem mest. Á liinn bóginn er verra, ef verið er að
grípa inn í og sveigja til verri vegar ákvarðanatöku
fyrirtækja og einstaklinga. Ef gjöldum er fyrst og
fremst ætlað að afla tekna fyrir hið opinbera, er
æskilegast, að þau séu sem hlutlausust gagnvart vali
á vöru og þjónustu. Tekna er þá aflað án teljandi
breytinga í f ramleiðslu og neyslu."
Það er einmitt með ofangreind sígild sannindi í
huga, sent Landssamband iðnaðarmanna telur, að
e.ngin aðgreining eigi að eiga sér stað milli atvinnu-
vega og að starfsskilyrði þeirra allra eigi að vera hin
sömu.
Mig langar að lokum að draga saman í nokkrum
atriðum það sem ég hef verið að segja hér að fram-
an:
1. Starfsskilyrði iðnaðar hér á landi og erlendis
þurfa að vera sambærileg. I því sambandi þarf
sérstaklega að huga að og móta stefnu um við-
brögð við margvíslegum stuðningsaðgerðum er-
lendis.
2. Starfsskilyrði iðnaðarins og annarra atvinnu-
greina hér á landi, sérstaklega sjávarútvegsins,
þurfa að vera hin sömu, m. a. vegna áhrifa, sem
mismunun hefur á gengisskráninguna. Nokkuð
langt er í land að svo sé, eins-og í ljós kemur af
starfi starfsskilyrðanef ndar atvinnuveganna.
3. Aðgreining iðnaðar í „samkeppnisiðnað" og
„annan iðnað“ hefur í reynd orðið til þess, að
ýmsar mikilvægar greinar, sem eru í verulegri
samkeppni, hafa aldrei fengið leiðréttingu starfs-
skilyrða sinna í samræmi við þá staðreynd.
I andssamband iðnaðarmanna hefur lengi bent á
þetta, en nú hefur þetta fengist staðfest með
starfi starfsskilyrðanefndar.
4. Aðgreining atvinnuveganna í samkeppnisat-
vinnuvegi og annars konar atvinnuvegi er óþörf
og oft beinlínis skaðleg. Ef slíkri aðgreiningu
fylgja misjöfn starfsskilyrði, brenglast verðmæta-
mat ásamt því, að neysla og fjárfesting verða fyrir
áhrifum vegna skattlagningar en ekki vegna
verðmyndunar í eðlilegu starfsumhverfi, og síð-
ast en ekki síst koma áhrif skattlagningarinnar
fyrr eða síðar niður á þeim atvinnuvegum, sem
eru í beinni samkeppni við innflutning.
I stefnuyflrlýsingum allra stjórnmálaflokkanna er
lögð áhersla á, að margvíslegra úrbóta er þörf á sviði
löggjafar, sem afmarkar starfsskilyrði iðnaðar og
ræður úrslitum um, hvort iðnþróun hér á landi
getur orðið með eðlilegum hætti eða ekki. Flokkarn-
ir eru því sammála að þessu leyti, þótt áherslur á
einstaka málefnaflokka séu mismunandi. Miðað við
hversu margir eru sammála um þessi grundvallar-
atriði er það alvarlegt, hve sorglega hægt miðar í
þessum málum. Það er væntanlega öllum ljóst nú,
svo oft sem það hefur verið sagt opinberlega, að eigi
iðnaðurinn að valda því hlutverki, sem af honum er
krafist af sífellt fleiri aðilum, þarf að skapa að
minnsta kosti þrisvar sinnum fleiri starfstækifæri í
iðnaði á næsta áratug heldur en reyndin varð á ný-
liðnum sama árafjölda. Þetta þarf að gera, jafnvel
þótt lítil sem engin framleiðniaukning verði í iðn-
aðinum. Þótt ekki væri nema af þessari ástæðu einni,
hlýtur að þurfa meira en lítið áríðandi málefni til
þess að ýta til hliðar þessu mjög svo brýna hags-
munamáli allrar þjóðarinnar, þegar viðfangsefnum
er raðað í forgangsröð á Alþingi og í öðrum valda-
stofnunum þessa lands. Það hlaut því að vera fagn-
aðarefni, þegar iðnaðarráðherra lagði fram á Al-
þingi vorið 1980 þingsályktunartillögu, þar sem
kveðið var á, að mörkuð yrði heildarstefna í iðnaðar-
málum. Það er hins vegar verulegt áhyggjuefiii, að
þrátt fyrir ag ráðherrann hefur lagt þessa þings-
ályktunartillögu fram lítið breytta tvisvar sinnum
síðan, þá hefur Alþingi ekki einu sinni séð ástæðu til
þess að taka þessar tillögur til umræðu. Ekki verður
annað séð en að áhugi sé fyrir því á Alþingi, að slík
heildarstef na verði mörkuð, þar sem auk þingsálykt-
unartillögu iðnaðarráðherra liggur fyrir önnur til-
laga frá þingmönnum Sjálfstæðisflokksins, sem í
mörgu er lík tillögu ráðherrans. Er þess að vænta, að
Alþingi reki af sér slyðruorðið og ljái þessum mikil-
vægu málum þann tíma, sem þau sannarlega ættu
skilið. Sú skýrsla, sem starfsskilyrðanefnd er að skila
af sér nú á næstu dögum, er verðugt tilefni til þess að
taka þessi mál föstum tökum. Þá verður e. t. v. kom-
ið í veg fyrir, að hún hljóti þau örlög að hafna sem
skrifborðsplagg eins og svo margar góðar skýrslur.
Timarit iðnaðarmanna
71