Tímarit iðnaðarmanna - 01.10.1982, Blaðsíða 82

óhjákvæmilegt, að opinberir aðilar endurmeti af-
stöðu sína til þess iðnaðar, sem ekki sinnir vörufram-
leiðslu einni saman. A undanförnum árum hef ég
margoft hreyft þessu máli. I fyrstu tóku aðilar á
þessu eins og einhverju feimnismáli, ef þeir þá
leiddu hugann yfirleitt að því. Eg hef þó orðið þess
var, að skilningur í þessu efni hefur farið vaxandi.
Eigi að síður mun ég halda áfram að benda á þetta
sjálfsagða réttlætismál, þar til viðunandi lausn er
fengin.
Alkunna er, að iðnríki heims hafa undanfarin ár
orðið að grípa til ýmissa aðgerða til verndar atvinnu-
lífi sínu vegna margs konar aðsteðjandi vanda, t. d.
vegna samkeppni þróunarlandanna, hækkandi
verðs hráefnis og orku, breyttra framleiðsluhátta og
verndunar umhverfisins. Stjórnvöld flestra Norður-
landaríkjanna og raunar fleiri landa hafa m. a.
brugðist við þessum nýju aðstæðum á þann hátt að
leggja stóraukna áherslu á að bæta rekstrarskilyrði
og efla stöðu lítilla og meðalstórra fyrirtækja. Er
ástæðan sú, að mörgum hefur skilist betur þýðingar-
mikið hlutverk smáfyrirtækjanna, og að þau eru á
margan liátt hæfari að mæta og aðlagast skyndileg-
um og ófyrirséðum breytingum. Hafa menn rætt
um „smáfyrirtækjastefnu" í þessu sambandi. Á
Norðurlöndum hafa systursamtök Landssambands
iðnaðarmanna mjög gengið fram fyrir skjöldu um
mörkun smáfyrirtækjastefnunnar. Hafa þau komið
fram með margvíslegar hugmyndir viðvíkjandi því,
hvernig slíka stefnu bæri að reka og hver skyldi vera
þáttur hins opinbera í því að tryggja árangur þessar-
ar atvinnustefnu. Landssamband iðnaðarmanna
hefur átt löng og góð samskipti við norræn systur-
samtök sín. Árangur þeirra tengsla hefur m. a. kom-
ið frani í því, að Landssambandið hefur fengið
margvíslegar upplýsingar um hin fjölbreyttustu
mál, sem varðar iðnað frændþjóða okkar. Á það ekki
síst við um þessa viðleitni til að bæta rekstrarskilyrði
Iítilla og meðalstórra fyrirtækja. Það er skoðun mín,
að íslensk stjórnvöld mættu að ósekju hyggja að
steínu þessari, nú þegar umræður um innlenda iðn-
þróun snúast svo mikið urn stóriðju, án þess að ég sé
að agnúast út í stóriðjuhugmyndir; síður en svo.
Fyrir hönd Landssambands iðnaðarmanna býð ég
stjórnvöldum samstarf um mótun og framkvæmd
stefnu til hagsbóta litlum og meðalstórum fyrirtækj-
um hér á landi.
Uppgangur iðnaðarins á ekki og má ekki vera of
háður framlögum á fjárlögum. Ýmis starfsemi, sem
tengist atvinnulífinu og er atvinnulífmu nauðsynleg,
er þó oft þess eðlis, að réttlætanlegt er og jafnvel
æskilegt, að hún sé á hendi opinberra aðila eða
a. m. k. studd af þeim. Iðnaður veitir nú um 28
þúsund manns atvinnu, og er við því að búast, að
þessi tala muni fljótlega hækka mjög. Aðrir fram-
leiðsluatvinnuvegir veita samanlagt mun færra fólki
atvinnu, eða um 22 þúsund manns, og er þar ekki að
vænta teljandi aukningar. Fjárveitingar til þessara
atvinnuvega hafa hins vegar á undanförnum ár-
um verið 7—8 sinnum hærri en til iðnaðar. Misskipt-
ing fjárveitinga milli atvinnuvega hefur í fyrsta
lagi verið fólgin í því, að hliðstæð starfsemi í j)águ
atvinnuveganna hefur í misríkum mæli verið fjár-
mögnuð af opinberu fé. I annan stað hafa landbún-
aður og sjávarútvegur notið fjárveitinga á fjárlögum
til að standa straum af kostnaðarliðum, sem iðnað-
urinn verður að fjármagna á eigin spýtur. Þegar
fjárlagaf rumvarpið fyrirárið 1982 erathugað, kem-
ur í ljós, að fjárveitingarvaldið virðist síður en svo
ætla sér að eyða því óréttlæti, sem viðgengist hefur í
fjárveitingum til atvinnuveganna um árabil. Árið
1981 voru heilckirframlög til landbúnaðarins sem
hlutfall af fjárlögum um það bil 1,63%. Með fjár-
lagafrumvarpinu fyrir árið 1982 er þetta hlutfall
hækkað í 1,76%. Á sama hátt voru framlög til sjávar-
útvegssem hlutfallaffjárlögum 1.43%árið 1981,en
er ætlað að hækka í 1.45% árið 1982. Á árinu 1981
voru framlög til iðnaðar hins vegar aðeins 0.55% af
fjárveitingum samkvæmt fjárlögum, og var það þó
svipað hlutfall og meðaltal nokkurra undanfarinna
ára. Samkvæmt frumvarpinu til fjárlaga fyrir 1982
hækka framlög lil iðnaðar í krónum talið nánast
ekkert, sem þýðir, að framlög til iðnaðar sem hlutfall
af fjárlögum hrapa niður í 0,43%, og hefur það ekki
verið svo lágt í mörg herrans ár. Eg skora því á hið
háa Alþingi að endurskoða fjárlagafrumvarpið
rækilega, og við þá endurskoðun verði meira tillit
tekið til hagsmuna iðnaðarins. Þá hlýtur ein megin-
krafa þessa Iðnþings að verða sú, að mörkuð verði
ótvíræð stefna um það, hvaða starfsemi í þágu at-
vinnuveganna skuli styrkt, og að í þeim efnum verði
eitt látið yfir atvinnuvegina ganga.
Á undanförnum 10 árum eða svo hefur átt sér
stað furðuleg þróun í íslenskri lagasetningu. Lýsir
hún sér í því, að löggjafinn er farinn að samþykkja
lög um allt mögulegt og ómögulegt. Meira að segja
hafa verið gefin út ný lög, sem að efni og orðalagi
voru algjörlega samhljóða gildandi lögum. í slíkum
tilvikum hefur jafnvel þótt svo mikið liggja við, að
þessi ónauðsynlega löggjöf í augum okkar leik-
manna, hefur tekið gildi með ■bráðabirgðalögum.
Dæmi slíks eru verðstöðvunarákvæðin frá síðustu
áramótum. Fleiri einkenni hefur þessi nýi lagasetn-
ingarstíll. Má þar nefna, að löggjöfin er oft óvönduð,
ónákvæm, og ef ekki gagnslaus, þá beinlínis skaðleg.
Þá er og athyglisvert, að í stað afdráttarlauss efnis
tiltölulega skýrt markaðra lagabálka, er efni og orða-
lag fjölmargra nýlegra laga orðið svo loðið og rugl-
ingslegt, að lagaframkvæmdin verður öll í molum.
Æ oftar hnýt ég um orðalag eins og „stefnt skal að“
80
Timarit iðnaðarmamui