Vikan - 01.01.1959, Blaðsíða 10

Hús þetta stendur í nokkrum halla. Þótti því eðlilegt að 2 af svefnherbergjunum ásamt baðherbergi væru 3 þrepum hærri en önnur herbergi (sjá
grunnmynd). Það er mjög einfalt i sniðinu og hlutföll þess öll með bezta móti. — Kjallari er undir hálfu húsinu. Arkitekt: Mogens Preisler. Húsið
er reist árið 1954. Flatarmál þess er 98 m-.
GIJMNAR HERMAMMSSOM:
DÖNSK EINBÝLISHÚS
ÍHretnar línur — smekkvísi — kæverska.
„Aldrei verður góð visa of oft kveðin.“ Þetta á
vel við þegar rætt er um danska húsagerðarlist
og byggingarhætti. Við Islendingar höfum átt
mikil og margvisleg samskipti við Dani, bæði í
gegnum súrt og sætt. —• Áhrifa danskrar menn-
ingar hefui' gætt hér um margar aldir. Nútíma
húsagerðarlist og híbýlamenning á Islandi á ræt-
ur sínar að rekja til Danmerkur — allt frá
stássstofum danskra kaupmanna og byggingu
fyrstu varanlegu húsanna hér á landi (Stjórn-
arráðshúsið, Alþingishúsið, Viðeyjarstofa, Hóla-
kirkja o. s. frv.) til þess er Islendingar sjálfir
fóru að leggja stund á húsagerðarlist og ávöxtur
menntunar þeirra fór að koma í ijós. —: Þeir
fyrstu lögðu undantekningarlaust leið sína til
danska listaháskólans. -— Svo er enn með marga
af íslenzkum arkitektum og mun sá hópur vera
stærstur sem menntaðir eru þar.
Oft hefur verði talað um „dönsk áhrif“ meðal
Islendinga í fremur niðrandi merkingu. — Þetta
er vonandi misskilningur og hvað húsagerðarlist
og híbýlamenningu snertir alrangt. — Þar hafa
„dönsk áhrif“ ávallt reynzt holl og e. t. v. skaði
að þau skyldu ekki verða meiri, meðan við höfðum
við þá hvað mest skipti. — Það hefði verið langt-
urn meira af þeim að læra.
Sannieikurinn ei sá, að Danir eru „miðað við
fólksfjölda", nokkurs konar stórveldi á þessu
sviði, einkum hvað híbýli, húsgögn og þar að
iútandi snertir. Ekki má þó gleyma því, að
íslendingar og Danir eru um margt mjög ó-
skyldir: staðhættir gjörólíkir, hugsunarháttur
að mörgu leyti frábrugðinn.
Um þetta hefur oft og einatt verið i’ætt á hin-
um ólíkasta vettvangi og skal ekki farið nánar
út í þá sálma hér — Hvað sem því líður getum
við vel við unað þeim skei'f sem Danir hafa
lagt okkxir fram á þessum vettvangi.
Dönsk húsagerðarlist er af mörgum toga
spunnin. — Evrópisk byggingarlist, sem þróast
hefur í ró og næði meðal nægjusamrar og hag-
sýnnar þjóðar í fögru en e. t. v. ekki svipmiklu
landi og bera þeirra beztu hús svip þess. •— Þau
eru yfirleitt ekki rismikil og þar finnst mörg-
um vera skortur á ímyndunarafli og frumleika,
— Komum við þá að mjög mikilvægu atriði. —
„An Englishman’s home is his castle” hefur verið
sagt um Breta og virðist sem þetta hafi verið
tekið allt of víða í bókstaflégri merkingu.
Hvað Dani snertir ei' þetta yfirleitt meira
skoðað í hinni óeiginlegu merkingu. — Við sjá-
um þetta ef við virðum fyrir okkur dönsk ein-
býlishús.
Þar er lögð sérstök alúð og natni i sambandi
við öll smáatriði (sem þó skipta svo miklu xxxáli)
sem og niðurröðun og stærð herbergja, húsgögn
og annað.
Heildarnxyndin af öllu þessu verður mjög góð.
þar fara saman virðulegur einfaldleiki, hagsýni
og smekkvísi en öllu óþarfa tildri sleppt.
1. Inngangur. — 2. forstofa með kjallarastiga. — 3. dagstofa. —
4. arinn. — 5. eldhús með borðkrók. — 6. baðherbergi. — 7. gang-
ur. — 8. salemi. — 9.—10. svefnherbergi. — 1]. bílskúr.
Þetta 103 fermetra hús, eftir arkitektinn Knud Thorball stendur í
brattri brekku þannig að kjallaragólf er á sama fleti og garðurinn
fyrir framan. En þar í kjallaranum er einmitt stórt herbergi sem
notaö er í sambandi við fjölmennar rnóttökur og samkvæmi.
iííb
10
VIKAN