Vikan - 01.01.1959, Blaðsíða 15

ferli, sumir með böggla undir hendi,
það eru að koma jól. Á tveim stöð-
um í strætinu eru pottar Hjálpræðis-
hersins. Hermenn halda vörð um pott-
ana og gæta þess að ekki sjóði upp
úr. AUir þurfa að fá fé i sjóði sína,
hermenn Krists ekki síður en aðrir.
Bifreiðastraumurinn um strætið er
óslitinn, nýjar bifreiðar stórar bif-
reiðar, langar bifreiðar, stuttar bif-
reiðar, flestar eru þær nýjar, öllum
útlendingum til mikillar furðu.
tjr hinum samfelda nið gangandi og
akandi berast rödd hrópandans í
eyðimörkinni. Á torginu stendur mað-
*r með óslökkvandi löngun til þess
að forða einhverjum frá eilífri glöt-
un. En nú, í desember, þegar allir
eru að flýta sér umfram venjulegan
lífsins eril, má enginn vera að því að
frelsast. En maðurinn er ákveðinn
Austurstræti í vetrarham.
i því að láta heyra til sín, og vekja
okkur til umhugsunar um eilífðar-
málin, og mælska hans er slík að
undrun sætir. En nú dýrka menn að-
eins einn guð, Mammon, svo maður-
inn á torginu er einn með sínum
guði. Og sá guð veitir honum ótæm-
andi mælsku og óþrjótandi mann-
elsku, og maðurinn á torginu brosir
við bökum manna sem misst hafa
skuggann sinn.
ÞAÐ kemur gömul kona gangandi
eftir strætinu. Kápan er snjáð,
og veitir lítinn yl fyrir kaldri
nepju mánaðarins. Hún heldur á litlu
jólatré. Það er jólatréð hennar. Og á
aðfangadag jóla mun það bera henni
birtu, þótt lítið sé. Skildu henni hlotn-
ast gjafir á jólunum? Ég er ekki viss
um það, ekki þær gjafir sem við
viljum fá, ljósið af trénu verður henn-
ar gjöf, og hún mun sitja samvistum
við skuggann sinn. Þegar allir eru
að flýta sér, eru menn ekki einir.
Þá ganga þeir samsíðis tímanum,
þess vegna skera þeir sig úr sem
eiga engan tíma. Þessi gamla kona á
engan tíma. Hún gengur svo rólega
áfram, gluggarnir upplýstu hafa
engin áhrif á hana. Svo hverfur hún
mér sjónum.
ÞAÐ tekur að rökkva í lofti, en
það er ekki skugga að sjá í
Austurstræti. Fleiri og fleiri
koma, gangandi eða akandi og leggja
bílum sinum hjá stöðumælunum. Svo
hættir mörgum til þess að gleyma bíl
sínum og það stendur hár og digur
lögregluþjónn hjá einum bíl. Klukk-
an á stöðumælinum tjáir honum að
bílstjórinn sé innan fárra sekúntna
sekur við lögin. Og lögregluþjónninn
bíður, hann hefur nægan tíma. Svo
kemur hin ellefta stund, og vörður
laga og réttar tekur upp miða, skrif-
ar stutt bréf til hins óþekkta bíl-
stjóra, og festir miðann við stýrið.
Síðan gengur lögregluþjónninn áfram
í leit að öðrum tuttugu krónum.
Ég tek mér stöðu hjá bílnum og
ekki líður á löngu þar til bílstjór-
inn kemur. Lágvaxinn maður, rauð-
ur í' andliti. Hann á sér einskis ills
von, opnar bíl sinn og sér miðann,
tekur og les, og verður enn rauðari í
andliti, ég sé að hann tautar nokkur
orð fyrir munni sér, og ég er viss um
að lögregluþjónninn fær hiksta.
OG svo hitti ég kunningja minn.
1 fyrstu er hann ókennilegur
fyrir bögglum alla-vega gerðum,
en þegar ég lít niður á fætur hans,
er ég ekki lengur i vafa. Það er eng-
inn sem notar svona stóra skó nema
kunningi minn. Hann stendur þarna
fyrir utan eina verzlun, hreyfingar-
laus, og ég sé á því hvernig hann
stendur i báða fætur, að hann er lítt
hrifinn af tilverunni.
— Sæll, kunningi, segi ég rétt si
svona.
— Sæll sjálfur, umlar hornóttur
böggull hálf ílskulega.
— Ertu að verzla blessaður?
-— Heldur þú að ég standi hér mér
til ánægju?
— Er ekki ánægjulegt að vera
langt kominn með innkaupin?
— Þessi jólainnkaup eru að verða
hrein vitleysa. Maður lofar sjálfum
sér því eftir hver jól, að haga sér
eins og vitiborinn maður um næstu
jól, en hvað skeður? Um næstu jól
hefur verðlag hækkað, kaupgetan i
rauninni minni, en maður eyðir aldrei
jafn miklum peningum.
— Ég held nú að það sé fólkinu
sjálfu að kenna, maður þarf ekki
endilega að vera á ,,kúpunni“ eftir
áramót. Gallinn er sá að maður kaup-
ir allt um of dýrar gjafir handa vin-
rnn sínum og ættingjum.
— Dýrar gjafir? Líttu í kringum
þig, sjáðu verzlunargluggana, upp-
ljómaðir, skreyttir, og gjafirnar, ó-
dýrar jólagjafir stendur þar, ódýrar,
huh, rafmagnsrakvél á sjöunda
hundrað, það kalla þeir ódýrt, ryk-
sugur, 2000 krónur, það kalla þeir
ódýrt, hálf verkamannslaun! Það ætti
að hengja þessa kaupmenn upp á
löppunum.
— Þeir eru nú að veita okkur
þjónustu, blessaðir, segi ég. Hugs-
aðu þér hvað Austurstræti væri
dimmt og drungalegt, ef engir væru
verzlunargluggarnir með dýrðlegum
Ijósum og vöruúrvali.
— Mér er fjandans sama, þessar
jólagjafir eru komnar út í öfgar,
börnin vita ekki hvers á að minnast
á jólunum.þau vita aðeins að þá fá
þau gjafir, og það er þeim nóg.
— Ekki er ég nú sammála um það,
segi ég, lít i kringum mig og von-
ast til þess að sjá barn á gangi, barn
sem ég get spurt: Af hverju eru jól-
in?
Og við bíðum þarna saman, ég
eftir litlu barni, og kunningi minn
eftir stóru barni, konunni sinni, sem
er enn að velja jólagjafir. Og svo
kemur lítil stúlka gangandi með móð1-
ur sinni. Stúlkan hefur stór blá
augu, hún er svona fimm ára.
— Afsakið, segi ég við móður
barnsins. Má ég spyrja litlu dóttur
yðar einnar spurningar ?
Móðirin horfir á mig rannsakandi,
síðan á alla bögglana og eitt auga
sem sést einhversstaðar inn á milli
hrúgunnar, og horfir sakleysislega út
í loftið.
— Hvað var það ? spyr móðirin.
— Mig langar til þess að vita hvort
þessi litla stúlka veit af hverju við
höldum jól.
Móðirin sleppir hönd litlu stúlk-
unnar og ég krýp niður og þá erum
við jafn há í loftinu.
—Veistu af hverju jólin eru, vin-
kona?
Bláu augun horfa rannsakandi á
þennan kall. Síðan á móðurina, svo
svarar hún lágt:
— Þá fæddist jesúsbarnið.
Ég lít upp til vinar míns, sigri
hrósandi, rétt eins og ég ætti barnið.
Auga hans sem sést, virðist enn upp-
Framhald á bls. 26.
VIKAN
15