Vikan - 07.01.1960, Blaðsíða 5

eftir það siffldi kafbáturinn í kafi til íslands.
— Það var ylsja úti fyrir Austfjörðum.
Gnniiar
iml
?Iag:nn§§
§kráði
Þeir voru settir á land skammt frá Raufarhöfn.
erindi sitt. Þeir voru teknir höndum af banda-
riska hernum og hafðir i haldi fram yfir striðs-
lok.
Fimm dögum síðar, hinn 30. apríl 1944, setti
þýzkur kafbátur þrjá menn á land í Selvogsnesi
á Austfjörðum. Voru það tveir íslendingar og
einn Þjóðverji, er hér hafði áður verið. Þeir
höfðu með sér 2 senditæki. Var erindi þeirra hið
sama og hinna, er fyrr voru komnir. Sá var
þó munur á ferð þeirra og hinna, að Þjóðverj-
inn átti að sjá um, að fyrirmælum og loforð-
um yrði fylgt. íslendingarnir voru flæktir í lof-
orð, en sögðu síðar svo frá, að þeir liefðu aldrei
ætlað að senda skeyti frá Islandi, enda höfðu
þeir skemmt tækið, áður en til þess kæmi, að
það yrði notað i styrjaldarþjónustu.
Um þessa menn myndaðist magnaðasta úti-
legumannasaga, því að þeir leyndust til 5. inaí.
Sú saga verður þó ekki rakin hér. Þeir voru
einnig í lialdi hjá hernum fram á sumar 1945.
Allir gátu íslendingar þessir varið framkomu
sína i þessum efnum, þar eð þeir töldu örlög
sin mjög iskyggileg, ef þeir tækju ekki þeim
hoðum, er þeim voru veitt frá þýzkum hernaðar-
yfirvöldum.
Öllu alvarlegri atburður vofði yfir um svipað
leyti, þegar farþegaskipið Esja var á siglingu
fyrir Austfjörðum, en kafhátur elti hana og hafði hana í sjónpípu
sinni, — á hverri stundu reiðubúinn að senda að henni tundurskeyti.
Einn maður er til frásagnar um það, hvernig svo hroðalegum atburði
varð afstýrt. Það var íslendingur, sem var um horð i kafbátnum.
Fyrir 10 árum barst höfundi þessarar greinar frásögn af atburði
þessum, en Islendingur sá, er var um borð i kafbátnum, ritaði þar
um öll þau atvik.
Kveðst hann hafa farið um borð i þýzkan kafbát í Björgvin i
aprilmánuði 1944 i því skyni að fara til Islands og senda Þjóðverjum
írásagnir um herstyrk Breta og Bandaríkjamanna á íslandi og um
vopnasendingar til Rússa.
Hefst frásögn sögumanns á þvi, er þeir sigldu frá Björgvin, en tvö
þýzk hersMp fylgdu kafbátnum fyrst í stað og þrjár ílugvélar sveim-
uöu yfir fyrst i stað í öryggisskyni. Kom ekkert markvert t'yrir, þar
til komið var í námunda við Færeyjar. Þá varð loftskeytamaðurinn
var við „á vissu mælitæki, að óvinirnir i landi liöfðu orðið hátsins
varir og reyndu að miða stöðu kafbátsins". Var þá tilkynnt, að allir
skyldu lara niður, þvi að „kafa átti tafarlaust“. Var ekki liöin nema
minúta, frá því að skipunin var gefin, þar til kafbáturinn var kominn
niður á 16 m dýpi. Sluppu þeir við frekari eftirgrennslan, og segir
ekki af ferð þeirra, fyrr en þeir voru komnir fast upp að Aust-
fjörðum.
Akveðinn hafði verið staður, þar sem íslendingurinn skyldi settur
á land, en þar var þá tundurduilabelti, svo að hverfa varð frá. Urðu
þá nokkrar ráðagerðir um, livar liann yrði settur á land með sendi-
tæki sitt. Voru nú gerðar tilraunir til að setja hann á land, en þær
mistókust, þar sem talsverð ylgja var og ófært til lendingar. Var þá
sigit rieðansjávar inn á fjörð einn, en þar lá þá brezkt lierskip við
bryggju. Beindi kafbáturinn þá byssum sinum að herskipinu og hélt
sem bráðast aftur út úr firðinum. Islendingurinn kvaðst hafa spurt
kafbátsforingjann, hvers vegna hann hefði hlift herskipinu.
„Ég vildi ekki vekja athygli á okkur. Það er þýðingarmeira, að þú
komst á land, en að sökkva þessu skipi.“ Framnaid á bls. 29.
3