Vikan - 02.03.1961, Side 9

og eitt sinn, þegar vantaði fangels-
isstjóra var leitaÖ til framtakssam-
asta mannsins í þorpinu, góðmenn-
isins, sem ruddi braut þegar tor-
færa leið þurfti aS fara og ekkert
óx í augum. Og GuSmundur Jónatan
gerðist yfirmaSur pörupiltanna, sem
sekir hefSu orSið um ýmiskonar af-
brot. „Þá fór ég að kynnast lífinu
i fyrsta sinn,“ sagði GuSmundur
eitt sinn. Honum hraus hugur við
því, sem hann kallar „dýpstu niður-
lægingu". Hann á ekki við fjöldann
allan af afbrotamönnum. „Þeir eru
alls ekki verri en þú og ég,“ segir
hann ergilegur, „en þaS eru til
gjörskemmdir menn. Þvi hefði ég
aldrei trúað. Það eru til svo gjör-
skemmdir menn, að það er ekki
hægt að bjarga þeim. Það sést alls
ekki á þeim, og það verður heldur
ekki ráðið af tali þeirra, að minnsta
kosti ekki i fyrsta sinn.“ Hann trúði
á mýktina og frjálsræðiS, en hann
lærði það fljótt, að hjartahlýjan ein
nægði ekki, heldur ekki skilningur-
inn, sem svo margir trúa á. Hann
komst að raun um, að suma er ekki
hægt að tjónka við nema með járn-
hörðum aga. Hann vill ekki um
þetta tala, en flestir þeir, sem áttu
hann aö heimilisföður á Litla
Hrauni heimsækja hann enn og
gera hann að trúnaðarmanni sín-
um — og fáir dagar munu líða svo,
að hann reyni ekki á e-inn eða ann-
an hátt að greiða fyrir þeim.
SVO var það einn dag um pásk-
ana þegar hann hafði verið
fangelsisstjóri i nokkur ár, að
hann féli saman við matborðiS
heima hjá sér: blóðtappi, hiartabil-
un. „Hann þolir hetta ekki,“ sagSi
læknirinn. „Þetta holir ensinn til
leugdar.“ — Hann lá lengi. Hætti
fangelsisstjórninni. Fluttist til
Gevkiavikur. Brotinn maSur og von-
Htill. Flæktist um atvinnnlaus og
ráSafár, en serSi hað upp á ,.hriari“
aS gerast aöstoSarmaSur á bflasölu.
Þegar hann hnfSi stundað þaS starf
i noklcra mánuSi kom mektarhokki
til hans og sagði:
„HvaS segir hú um haS GuSmund-
ur .Tónatan. aS ég setji upp bflasölu
og hn sjáir um hana? ViS getum
skipt til helminsa."
Og há fór GuSmundur .Tónatan
að reikna. aS likindum f fyrsta skinti
á ævinni. ÞaS kostar ekki mikfS
aS se-tia upp hilasölu: Herhergi á
leisu á sæmilegum staS. Simi. BorS-
ræ.fill. Rekknr fvrir kúnnana. — os
nokkrir stólar. Og hann svaraS;
mektarhokkanum:
„Nei takk. ég geri baS siálfur.“
OVBNDUR Á KLAPPáRSTfONTTM.
TTHMTTNDTTB .TÓNATAN setti
M M svo upp bilasölu á Klappar-
stisnum ■— os haSan nafniS:
wW GuSmundur á Klapparstisn-
um. eins 03 þar sé enginn annar
GnSmundur.
Bilahrask er mikill atvinnuvesur
i Bevkjavik os fiölda manns er viS
hnS riðinn. Þar ganga gamlir hflar
kaupum os sölum og sast er. aS ým-
islest sé sörugt i beim hissness.
Bóndi seldi ieppa sinn i einni hila-
sölunni. Næsta snmar var hann á
samkomustaS i sveit sinni og hnr
kom kaupandi jeppans. Bóndinn
gaf sis á tal viS hnnn os heir ræddu
um galla og kosti jeppans. TTndir
viðræSunum upplýstist þaS. aS
hóndinn hafði fensið 8 húsund
krónnm minna fvrir jeppann en
kaupandinn hafði keypt hann fyrir.
Ouðmundur Jónatan Guðmundsson og Kádiljákurinn.
ÞRJU SVERÐ A LOFTI
— Þetta er aðeins ein sagan. Margt
er þvi brallað. En þó að Guðmundur
Jónatan hafi ekki vilað fyrir sér
aS tefla á tvær hættur á brimsund-
um og í sjósókn yfirleitt, þá er sagt,
að hann geri það ekki i atvinnu-
vegi sinum. Þar stendur allt eins
og stafur á bók. Hönd selur hendi.
Engin millimál. „Annars dræpi ég
bissnissinn,“ sagði hann eitt sinn.
Honum gekk bílasalan svo vel að
hann varð brátt meðal stærstu bila-
salanna í Reykjavik — og er fyrir-
tækiS sífellt vaxandi. ÞaS hefur
hins vegar alltaf verið þröngt um
hann á þröngum Klapparstígnum
— og bæjaryfirvöldin hafa viljað
fá hann í burtu með allt sitt
ranamosk. Enda hefur hann nú
keypt stóreign: hús og lóð á Berg-
þórugötu 3 með miklu athafna-
svæði. Og hann er að flytja. En
hvað verður þá um titilinn?
„BLÓÐTAPPI Á FLÆKINGI“.
*^/lONANDI geta menn af fram-
anrituðu og því, sem er á
milli línanna, ráðið nokkuð
um þennan bilakóng okkar.
— Hann ekur hratt, sérstaklega
þegar hann er kominn út á þjóS-
vegina. Hann er alltaf á fartinni
og lætur sér ekkert óviðkomandi.
Honum finnst líkast til að hann
þurfi að flýta sér þvi „blóðtappinn
er að likindum einhversstaðar á
flækingi i skrokknum á mér“. Hann
er hrókur alls fagnaðar — og allt-
af á spani til að hjálpa einhverjum,
sem á viS erfiðleika að búa. Einn
slikra sagSi nýlega þessa sögu:
„ÞaS var mjög áríðandi, fyrst
svona var komið fyrir mér, að ráð-
ast í dálítið, en ég sá ekki nein ráð
til þess. Guðmundur Jónatan kom
til mín og við fórum að ræða sam-
an. Hann sagði, aS ég yrði að ráðast
í þetta, en ég svaraði: Ég sé ekki
nein ráð til þess. Þá rauk hann á
fætur og sagði með þjósti: „And-
skotinn hafi það. Ef þú getur það
ekki, þá geri ég það bara fyrir þig.
Og þar með gerði hann það eins
og örskot.“
Læknarnir segja, að hann megi
ekki reykja, ekki smakka vin, ekki
borða mikið, ekki aka hratt og ekki
ganga hratt. Hann má ekkert gera,
sem markað hefur alla framgöngu
hans allt frá barnæsku, enda fer
hann ek'kert eftir því, sem lækn-
arnir segja honum. Hann sagði:
„Fjandinn sjálfur. MaSur drepst
bara einu sinni. Og ég hef svo mikiS
að gera.“
Það er aðeins í einu, sem hann
fer að ráðum lækna sinna, og það
gerir hann bara til þess að gera
þeim greiða í einhverju. Hann tek-
ur sér mánaðarhvíld á ári, annað
hvort i Landsspítalanum eða á
Heilsuhælinu í HveragerSi. Upp á
síðkastið hefur hann valið Hvera-
gerði — og það gerir hann til þess
að þurfa ekki alltaf að vera að hvila
sig í hvíldartimanum. Þar er hann
með bílinn sinn og endasendist á
honum um allar trissur, út i Þor-
lákshöfn, austur að Selfossi, niður
á Eyrarbakka — eða með holdugar
konur upp á Kambabrún af því að
þær eiga að ganga, geta ekki gengið
upp á móti, en vilja ganga niður
á við. Þangað ekur hann þeim og
skilur við þær, en fylgist svo með
þeim úr gluggum hælisins ef ein-
hver þeirra kynni máske að gefast
upp — og ef svo verður er hann
þotinn til bjargar. Og aldrei hefur
hann frið þarna, því alltaf þarf
einhver aS skreppa — og hann seg-
ir: „Já, já. Hvert þarftu að fara? Þó
það nú væri. Alveg sjálfsagt.“ Hann
vill ekki hafa frið.
Og að lokum þessi saga um bila-
salann á Klapparstígnum, sem
þekkir orðið alla króka og kima
viðskiptalifsins í Reykjavik — og
þó hefur hann verið hér aðeins í
sjö ár. Söguna sagði einn af félög-
um Guðmundar Jónatans í fyrra á
Heilsuhælinu:
„Eldsnemma einn morguninn var
barið að dyrum á herberginu mínu.
Ég fór fram og opnaSi og bílasal-
inn á Klapparstígnum gekk inn.
Hann var brosandi út undir eyru
og kankvis eins og hann er vanur.
Allt i einu rak hann upp hlátur og
sagði: „Ég fór í sundlaugina klukk-
an 7. Ég synti nokkra hringi, en
slcyndilega sortnaði mér fyrir aug-
um, og öðru sinni og i þriðja sinn.
Mér datt í hug: Hana þá fæ ég slag-
ið. Og svo hugsaði ég: Mikill hama-
gangur held ég að verði þegar þeir
finna mig steindauðan á botninum.
Verst að geta elcki tekið þátt i því
öðruvisi en sem lík.“
Guðmundur Jónatan er kvæntur
Guðlaugu Brynjólfsdóttur frá Eyr-
arbakka og eiga þau tvo uppkomna
syni. ★
VIKAN 9