Vikan - 30.03.1961, Page 16

ÞEKKTU
SJALFAN
ÞIG
í nútíma þjóðfélagi eru atvinnumöguleikar konunnar svo víð-
tækir, að hún er oftast einfær um að sjá fyrir barni, ef með þarf.
Meðan karlmaðurinn var einvaldur yfir fjöl-
skyldu sinni, gat hann gert strangar kröfur um
skírlífi kvenna, þó að hann sjálfur takmarkaði
fjöllyndi sitt aðeins hóflega. Nú hefur breyting
á orðið, og konan þolir karlmanninum ekki
meira frjálsræði en henni er sjálfri leyfilegt.
Dr. Matfhías Jónasson:
Er siðgæðisbylting
í vændum?
ÚRELT KYNSIÐGÆÐI.
Hið hefðbundna siðalögmál um samgang kynjanna er í upplausn. Það
var upphaflega sett af karlmönnum konum til eftirhreytni. Og það
spratt upp af brýnni nauðsyn. Spakmæli úr fornrómversku réttarfari
orðar það svo, að ávallt sé víst, af hvaða konu barnið fæðist, ó-
víst, með hvaða karlmanni hún hafi getið það. Hið síðara liggur karl-
manninum aldrei i léttu rúmi. Eiginmaðurinn vill ekki ala upp börn
konu sinnar og leiða þau til arfs, nema vissa sé fyrir blóðskyldleika
þeirra við hann sjálfan. Og meðan karlmaðurinn var einvaldur yfir
fjölskyldu sinni, pater familias, gat hann gert strangar kröfur um
skirlífi kvenna, þó að hann sjálfur takmarkaði fjöllyndi sitt aðeins
hóflega. Hið hefðgróna kynsiðgæði ber glöggt svipmót þessarar yfir-
ráðaaðstöðu karlmannsins allt frá þvi ákvæði sköpunarsögunnar, að
konan skuli vera manni sinum undirgefin, til löghelgaðs misréttis
kynjanna i nútímaréttarfari.
En nú er rótæk breyting i aðsigi. Pater familias er ekki lengur í ó-
skoruðu valdi sinu. Konan er að brjótast undan yfirráðum hans. Hún
vill ekki Iengur þola honum meira frjálsræði í kynlífi en henni sjálfri er
leyfilegt. Báðar þær meginástæður, sem fyrr á tíð lágu einhæfu kyn-
siðgæði kvenna til grundvallar, eru nú fallnar. Þungun er ekki lengur
óhjákvæmileg afleiðing samfara, og ef með þarf, er nútimakona einfær
um að sjá fyrir barni sínu. Karlmaðurinn getur þvi ekki til lengdar
haldið uppi strangari kröfum gagnvart henni en sjálfum sér.
í allri sðgu mannkynsins hefur kynhæfni konunnar valdið henni
þjáningu og þrengt að réttindum hennar, þó að móðurgleðin kunni
að nokkru að hafa vegið þar á móti. En nú er ný öld risin. Konan hefur
uppgötvað rétt sinn til frelsis og lífsnautnar, einnig í kynlifinu. Hún
getur tekizt móðurhlutverkið á hendur af frjálsum vilja og þegar henni
þóknast. Hún mun þvi ekki lengur hlíta strangari skirlifiskröfu en
karlmaðurinn, heldur heimta af honum sama trúnað og hann krefst
af henni. Hann á þvi aðeins tveggja kosta völ: Að halda áfram fjöl-
lyndi sínu og veita konunni sama frjálsræði eða beygja sig raunverulega
undir það kynlifsboðorð, sem hann setti henni i árdaga.
GRUNNFÆRNI RÉTTARFARSINS.
Ætli við getum ekki bjargað forréttindum karla með fullkominni
lagasetningu? Er siðgæði nokkuð annað en ófullkomin lagasetning frá
im
Dómnefnd fegurðarsamkeppninnar. Box 368, Reykjavík. j
Ég leyfi mér að mæla með ungfrú

til þátttöku f Fegurðarsamkeppninni 1961.
Heimilisfang hennar er: ........................................
Fæðingardagur og ár:................................ Hæð ca. ...
Nafn sendanda: .................................................
Heimilisfang: ..................................................
Sími:..........
Munið :
— að seðlinum þarf helzt að fylgja mynd af ungfrúnni
— að þátttakendur verða að vera á aldrinum 17—28 ára og ógiftar
— að frestur til að skila tillögum er til 31. marz
— að umslðtia b«r að merkja með „Fegurðarsamkeppni 1961“.
Senn er útrunninn frestur til að skila tillögum um
stúlkur f fegurðarsamkeppnina, eða nánar tiltekið,
rennur hann út á morgun. Ef einhver skyldi hafa orð-
ið sfðbúinn, þá birtum við hér enn einu sinni tillögu-
miðann, sem hægt er að útfylla og senda til D6m-
nefndar fegurðarsamkeppninnar, pósthólf 368, Reykja-
vfk. Það gæti verið, að enn hefði ekki verið bent á
þá stúlku, sem verðlaunin hreppir, og það er enn
einn dagur til stefnu að koma tillögunni á framfæri,
að minnsta kosti fyrir Reykvíkinga, en hins vegar er
það vfst orðið nokkuð seint fyrir þá, sem búa f fjar-
lægum landshlutum, þótt póstþjónustan sé góð, eins
og alkunnugt er.
16
VIKAN