Fréttablaðið - 11.12.2009, Qupperneq 2

2 11. desember 2009 FÖSTUDAGUR
VIÐSKIPTI Alls var 8.685 kröfum lýst
í þrotabú Glitnis. Heildarupphæð
þeirra er 3.436 milljarðar króna.
Allra stærstu kröfurnar koma
frá erlendum fjármálafyrirtækj-
um um heim allan. Íslenskir bank-
ar og fjármálafyrirtæki gera einn-
ig háar kröfur í búið. Þannig gerir
skilanefnd Landsbankans samtals
um 143 milljarða króna kröfu,
skilanefnd Kaupþings hátt í 80
milljarða kröfu, Exista rúmlega
50 milljarða kröfu og Íslandsbanki
krefst 22 milljarða.
Ekki er mikið um launakröfur í
búið, enda hafa laun að mestu verið
greidd. Nokkrir úr framkvæmda-
stjórn bankans gera þó launakröf-
ur en þeim hefur verið hafnað sem
forgangskröfum. Öllum kröfum
um greiðslu á bónus eða kaupauka
hefur verið hafnað með vísan til
þess hversu lök afkoma bankans
var. - sh
Matthías, bjóðið þið líka upp á
pakkaferðir?
„Já, en bara jólapakkaferðir.“
Flugfélagið Iceland Express býður við-
skiptavinum sínum upp á jólaskemmtun
um borð í vélum sínum fram að jólum.
Matthías Imsland er forstjóri Iceland
Express.
TÓNLIST Nýtt blað, Hljómgrunn-
ur, fylgir Fréttablaðinu í dag en í
því er fjallað um tónlist í landinu
í sem víðustum skilningi orðs-
ins, svo sem
tónleika og
viðburði
úr tónlist-
arlífinu.
Útgefandi
og ábyrgð-
araðili
blaðsins
er Sam-
tónn,
samtök
hinna
ýmsu
félaga
tónlistarrétthafa, höf-
unda, flytjenda og útgefenda.
Er þessu fylgiriti Fréttablaðs-
ins ætlað að koma út á um það bil
mánaðarfresti næsta árið.
Nýtt tölublað Samtóns:
Tónlistarlífið í
víðum skilningi
ÍSLENSKU
TÓNLISTAR-
VERÐLAUNIN
VERÐA AFHENT Í ÞJÓÐLEIK-
HÚSINU
KRAUM-
LISTINN
Í MÓTUN
ALMANAK
ÁRSINS
DAGUR
ÍSLENSKRAR TÓNLISTAR
D
ES
2
00
9
BJARKI SVEINBJÖRNSSON SKOÐAR SÖGUNA
Það virðist ríkja samhljómur um það meðal músíkfólks að verk þess hljóti góðan hljómgrunn í samfélaginu nú um stundir. Áberandi er hversu margradda hann er kórinn um að nú hafi þjóðin snúið sér að því sem skiptir máli. Leiti æðri gilda og hafi allt í einu tíma til að sinna listinni. Hvað sem veldur þá gleðjast tónlistarflytjendur yfir góðri tónleikasókn og vonast til að hún haldi áfram og auki jafnvel plötusöluna líka.
Íslenskt tónlistarlíf á það sameiginlegt með fjármálalífinu og reyndar þjóðlífinu öllu að finna strax á eigin skinni afleiðingar breytinga til góðs eða ills. Það hefur verið haft á orði að vegna smæðar þjóðarinnar gangi hún hraðar í gegnum slíkar breytingar en stórþjóðirnar.
Í tónlistarlífinu má allt eins gera ráð fyrir að þessi fyrstu viðbrögð við kreppunni (að drífa sig á tónleika) endist ekki, heldur verði samdráttur þar fyrr en varir þegar fjárhagskurlin verða loks til grafar borin. Þá tekur við tímabil stöðnunar áður en sóknin hefst að nýju og góðærið endurfæðist uppfullt
af tækifærum fyrir listafólkið til að gleyma um stund hinum æðri gildum. Æðri gildum eða ærgildum? Í þeim liggur efinn. Eða hvað? Verður ekki íslenskt tónlistarlíf áfram drifið af þessum núningi ólíkra gilda? Sú tilgáta hefur heyrst að áhugi erlends áhugafólks á íslenskri tónlist sé einmitt tilkominn vegna þess að hér sé einstaklega dýnamískt tónlistarlíf.
Í tónfræðinni er dýnamík útskýrð sem munur á styrkleika. Það hefur enga merkingu að spila veikt ef ekki er einhverntíma spilað sterkt líka. Sjórinn er saltur og nú er búið að finna út úr því hvernig er hægt að búa til rafmagn úr núningi hans við ferskvatnið sem rennur í hann. Þetta er dýnamík sem kveður að. Í tónlistarlífinu á Íslandi birtist slíkur núningu í nánu samstarfi allra sem koma að tónlist. Við erum nógu mörg til að búa til fjölbreytta tónlist af öllum mögulegum gerðum og við erum nógu fá til að geta ekki leyft okkur að einangrast hvert frá öðru. Hvað sem við gerum í tónlist sendum við frá okkur út í sama umhverfið sem tekur undir eftir atvikum.
Hljómgrunnurinn er á endanum sameiginlegur.
TÓNLISTARHÚS FYRR OG NÚ
+/-
PLÚSAR OG MÍNUSAR ÚR TÓNLISTARLÍFINUHALLDÓR HAUKSSONVELTIR FYRIR SÉR HÁVAÐA OG HLJÓÐI
11
. D
ES
2
0
0
9
TÓ
N
LI
ST
AR
H
Ú
SI
G
EF
IÐ
N
AF
N
V
IÐ

H
ÁT
ÍÐ
LE
GA
A
TH
Ö
FN
Á
H
AF
N
AR
-
BA
K
K
AN
U
M
Í
DA
G
K
LU
K
K
AN
1
5:
30

AL
LI
R
VE
LK
O
M
N
IR
!
STÓRSVEIT SAMMA ÁÚTITÓNLEIKUM VIÐ HÖFNINA Í DAG
PO
RT
h
ön
nu
n
Þ ó svo að á Íslandi hafi ekki verið til sérbyggður salur til tónlistarflutnings fyrr en í ársbyrjun 1999, er Salurinn í Kópavogi var tekinn í notkun, á tónlistarflutningur innanhúss sér nokkra sögu (þó stutta miðað við Mið-Evrópu). Einhverra hljóð-færa er getið í heimildum frá mið-öldum, og auðvelt er að hugsa sér að einhver hljóðfæraflutningur hafi farið fram í nokkrum þeirra glæsilegu kirkna sem byggðar voru á Hólum og í Skálholti fyrr á öldum. Enn hafa þó ekki komið fram neinar heimildir um eigin-legt opinbert tónleikahald, eða tónlistarflutning hér á landi fyrr en skömmu eftir 1800. „Hljóðfærin voru fiðla, bumba lögreglunnar og tvö þríhorn – músík var ömurleg, bæði lögin og meðferð þeirra.“ Þessa lýsingu á tónlistarflutningi á Íslandi má lesa í „Dagbók í Íslandsferð 1810“ eftir breska lækninn Henry Holland. Vísar dr. Holland þarna til hljóð-færaleiks á dansleik sem hann
stóð fyrir, ásamt félaga sínum, Sir George Mackenzie sem þeir héldu í „Klúbbnum“ vorið 1810. Hús þetta mun hafa verið staðsett við enda Aðalstrætis, þar sem Herkastal-inn er nú (eftir þessum klúbb var Aðalstræti um tíma kallað Klúbb-gata). Klúbburinn var drykkju-klúbbur sem danskir lögreglu-þjónar höfðu stofnað, og var hann starfræktur í svokölluðu Scheels-húsi frá því skömmu eftir alda-mótin 1800 til 1827. Þessi lýsing er með þeim elstu sem til eru um eig-inlegan hljóðfæraleik á opinberri samkomu. Klúbburinn hætti starf-semi í þessu húsi árið 1843 en var þá stofnað nýr klúbbur, Bræðrafé-lagið sem hóf starfsemi í annarri byggingu, rétt norðan við Scheels-hús og kallaðist starfsemi hans „Nýi klúbburinn“. Er það líklega sá klúbbur sem þýska ferðakon-an Ida Pfeiffer vísar til í ferðalýs-ingu sinni frá árinu 1845 er hún lýsir dansleik í klúbbnum. Eru lýs-ingar hennar á hljóðfæraleik í takt við það sem heyrðist árið 1810, og vitnað er til hér að ofan, en hún skrifar: „Það er hljóðfærasláttur-inn, sem er lakastur í þessum sam-kvæmum. Notaðar eru sérkenni-legar fiðlur með þremur strengj-um og hljóðpípur.“
Blaðið Ingólfur greinir frá op-
inberum veraldlegum söng árið 1854 en þá „buðu skólapiltar fjölda bæjarmanna að heyra sönglist sína“. Er þetta eitt fyrsta dæmið um opinberan veraldlegan tónlist-arflutning – konsert – í Reykjavík, en þeir áttu eftir að halda marga samsöngva í Latínuskólanum á komandi árum.
Árið 1865 gaf Carl H. Siems-en nýlega stofnuðu spítalafélagi hús, sem áður hafði verið rekið sem gistihús undir heitinu Skand-inavia, og varð það fyrsta sjúkra-hús bæjarins. Á efri hæð hússins voru herbergi fyrir sjúklinga, en á neðri hæðinni voru stærri „salir“ þar sem sýndar voru leiksýning-ar, og einnig, eins og segir í Þjóð-ólfi árið 1866, haldinn „Bazar og Tombola“ til styrktar sjúkrahús-inu. „Þaráofan bættist til mikill-ar ununar hinn fagri margradda saungr, sem öðru hverju var hald-ið uppi bæði kveldin; þar voru opt-ast að saungum 20 manns nál. 12 konur og 8 karlmenn er öll höfðu æft sig undir einu sinni í viku síðan fyrir jól, undir leiðsögn stiptamtmannsfrúarinnar [Olufu Finsen], er bæði sýngr vel sjálf og kann saung manna bezt, eins og leika á „Pjanoforte“, og lék hún
FRAMHALD Á SÍÐU 3
DÓMSMÁL Þrjár sautján ára stúlk-
ur játuðu fyrir dómi í fyrradag
að hafa ráðist á fjórðu stúlkuna í
Heiðmörk í apríl á þessu ári. Vegna
skýlausra játninga stúlknanna var
málið í kjölfarið dómtekið og má
búast við dómi á næstu vikum.
Málið vakti mikla athygli þegar
það kom upp á sínum tíma. Systir
stúlkunnar sem ráðist var á lýsti
hroðalegum líkamlegum sem and-
legum áverkum sem stúlkan bar,
eftir að ekið var með hana nauð-
uga frá heimili hennar upp í Heið-
mörk og gengið þar í skrokk á
henni.
Ákæra á hendur stúlkunum var
þingfest í Héraðsdómi Reykja-
ness á miðvikudag. Þinghaldið
var lokað en samkvæmt heimild-
um Fréttablaðsins var þeim öllum
gefin að sök minni háttar líkams-
árás; tveimur fyrir að hafa kýlt
stúlkuna ítrekað með krepptum
hnefa og þeirri þriðju fyrir að
hafa slegið stúlkuna í hnakkann
með flötum lófa þegar komið var
inn í bíl að hinum barsmíðunum
loknum.
Þær játuðu sök fyrir dómi og
var málið í kjölfarið dómtekið.
Engin skaðabótakrafa fylgdi
ákærunni, en á sínum tíma sagði
systir stúlkunnar að fjölskyldan
myndi ekki sætta sig við neinn
málamyndadóm og að farið yrði í
einkamál við stúlkurnar ef dómur-
inn yrði of vægur að þeirra mati.
- sh
Búið er að dómtaka sakamál vegna líkamsárásar á unga stúlku í Heiðmörk í vor:
Þrjár stúlkur játuðu árás í Heiðmörk
Í HEIÐMÖRK Málið vakti óhug þegar það
kom upp. Svo virðist sem stúlkurnar hafi
verið að hefna sín vegna ummæla sem
þolandinn lét falla um ástalíf einnar
þeirrar. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
FÓLK „Það verður að hugsa fyrir
því að allir fái að upplifa jólin,
segjum við fjölskyldumennirn-
ir með talsverðum hroka,“ segir
Böðvar Þórisson, forstjóri hjá
Emmessís. Böðvar er meðlimur
í saumaklúbbi sem er skipaður
um tuttugu karlmönnum. Hóp-
urinn stundar útivist, heldur
saman upp á litlu jólin og skipt-
ist á jólagjöfum. Nokkrir með-
limanna eru einhleypir.
Saumaklúbburinn var stofn-
aður fyrir tveimur áratugum og
hittast meðlimirnir á hverjum
þriðjudegi. „Við nefndum þetta
saumaklúbb í þeim tilgangi að
fá betri helmingana til að gútera
hittinginn, og það hefur geng-
ið eftir í tilfelli flestra okkar,“
segir Böðvar Þórisson.
- kg / sjá Allt í miðju blaðsins
Karlkyns-saumaklúbbur:
Fagna litlu jól-
unum saman
VIÐSKIPTI Skuldatryggingarálag
ríkisins rauk upp um sextán
prósent í gær og stóð í 441 stigi
undir lok dags, samkvæmt upp-
lýsingum Credit Market Analys-
is (CMA). Álagið fór yfir fjögur
hundruð stig í byrjun mánaðar í
kjölfar fregna af fjárhagsvand-
ræðum fyrirtækjasamstæðu
furstadæmisins í Dúbaí.
Ísland er í sjöunda sæti á lista
CMA yfir þau lönd sem talin eru í
mestri hættu á þjóðargjaldþroti.
Samkvæmt listanum eru mest-
ar líkur á þjóðargjaldþroti Venes-
úela, eða rúm sextíu prósent.
Skuldatryggingarálag landsins er
1.355 stig, sem er nokkru meira
en var hér áður en bankarnir
fóru á hliðina. - jab
Listi yfir skuldatryggingarálag:
Venesúela gæti
farið á hliðina
Samkvæmt kröfuskrá
bankans gerir Bjarni
Ármannsson, fyrrverandi
bankastjóri, og félag í
hans eigu 4,2 milljarða
króna kröfu í búið.
Samkvæmt tilkynningu
frá slitastjórn bankans var
hæsta krafan, upp á 3,9
milljarða, í kröfuskránni
fyrir mistök. Krafan hafði
þegar verið gerð upp.
Þá hafa Bjarni og
Glitnir gert með sér sam-
komulag um að Bjarni
endurgreiði þrotabúinu
650 milljónir sem er jafngildi yfirverðs í hlutabréfaviðskiptum hlutafélaga
í eigu Bjarna við Glitni. Bjarni hefur áður endurgreitt 370 milljóna króna
starfslokasamning sinn. Þá hefur Bjarni ákveðið að falla frá öðrum kröfum
á bankann, samtals 273 milljónum króna.
UPPGJÖRI BJARNA VIÐ GLITNI LOKIÐ
ALÞINGI Meirihluti fjárlaganefnd-
ar ákvað í gær að vinnu við fjár-
lagafrumvarpið væri lokið og tók
það út úr nefndinni. Var það gert í
andstöðu við stjórnarandstöðuna
sem taldi það enn óklárað.
Guðbjartur Hannesson, formað-
ur fjárlaganefndar, sagði í samtali
við Fréttablaðið í gær að líklega
yrði frumvarpið tekið aftur inn í
nefndina í dag, þegar umfjöllun
efnahags- og skattanefndar um
tekjuöflun ríkisins væri lokið.
Vonast hann til að önnur
umræða fjárlaga geti farið fram á
mánudag eða þriðjudag. - bþs
Fjárlagafrumvarpið:
Út og aftur inn
í fjárlaganefnd
Heildarkröfur í þrotabú Glitnis nema 3436 milljörðum króna:
Hafna öllum bónuskröfum
BJARNI Gamli bankastjórinn gerði samkomulag um
að endurgreiða 650 milljónir í þrotabúið.
GSM í Arnkötludal
Og fjarskipti hafa fengið heimild til að
setja upp tvo átta metra háa staura
undir búnað til þess að veita farsíma-
þjónustu á syðri hluta nýja vegarins
um Arnkötludal milli Steingrímsfjarðar
og Reykhólasveitar.
FJARSKIPTI
FÓLK Jóhanna Sigurðardóttir for-
sætisráðherra er kona ársins að
mati tímaritsins Nýs lífs.
Í umsögn blaðsins segir að rit-
stjórn þess hafi fljótt komist að
einróma niðurstöðu um valið.
Óháð allri pólitík sé Jóhanna fyr-
irmynd kvenna sem vilji láta til
sín taka. Frá lýðveldisstofnun
hafi sennilega enginn stjórnmála-
maður staðið frammi fyrir jafn
ögrandi verkefni og hún geri nú.
Komin á sjötugsaldur ætli hún að
sýna í verki að kona geti axlað þá
ábyrgð sem starfinu fylgi.
Jóhanna fékk afhent málverk
eftir listakonuna Ásdísi Spanó við
tilefnið í gær. - þeb
Tímaritið Nýtt líf:
Jóhanna valin
kona ársins
MENNTAMÁL Leikskólakennurum í
Reykjavík hefur verið meinað að
áframsenda á stjórnir foreldrafélaga
fundarboð frá hagsmunasamtökum
foreldra leikskólabarna. Þeir mega
heldur ekki hengja upp veggspjöld
frá samtökunum þar sem slíkir fund-
ir eru auglýstir, né tala á neikvæðum
nótum um fyrirhugaðan niðurskurð
hjá leikskólum borgarinnar.
Sviðsstjóri leikskólasviðs borg-
arinnar hefur í tvígang síðustu
daga sent leikskólastjórum í borg-
inni tölvupóst með fyrirmælum um
þetta. Í þeim er talað um að hvers
kyns áróður sé bannaður í leikskól-
um. Neikvæð umræða um niður-
skurðinn falli undir þá skilgrein-
ingu.
Heimildir Fréttablaðsins herma
að töluverðrar óánægju gæti meðal
leikskólastjóra vegna þessara fyr-
irmæla.
Hagsmunasamtökin Börn-
in okkar, samtök foreldrafélaga
leikskóla hafa einkum haft uppi
varnaðarorð vegna niðurskurð-
aráforma á leikskólasviði, líkt og
sérstakur starfshópur sem mynd-
aður hefur verið um að andmæla
hugmyndunum.
Fundurinn sem ekki mátti aug-
lýsa fór fram í Miðbæjarskólanum
í gærkvöldi. Þar upplýstu fulltrú-
ar leikskólasviðs og leikskólaráðs
borgarinnar foreldra um niður-
skurðaráformin og gerðu þeim
grein fyrir hvernig til stæði að ná
fram þeim 400 milljóna sparnaði
sem stefnt er að.
Auglýsinga- og umræðubannið
var einnig tekið til umræðu á fund-
inum. Fundurinn var ekki yfirstað-
inn þegar Fréttablaðið fór í prent-
un í gærkvöldi og því náðist hvorki
tal af fulltrúum hagsmunasamtak-
anna, né sviðsstjóra leikskólasviðs
eða formanni leikskólaráðs vegna
málsins.
Hagsmunasamtök foreldra hafa
ítrekað lýst yfir óánægju með að
skera skuli niður um 5,57 prósent
á leikskólasviði á næsta ári. Hafa
þeir krafist þess að sviðinu verði
hlíft við hagræðingu því börnin
eigi að vera fremst í forgangsröð
borgarinnar. stigur@frettabladid.is
Leikskólastjórar múl-
bundnir af borginni
Sviðsstjóri leikskólasviðs hefur bannað leikskólastjórum í Reykjavík að tjá sig á
neikvæðum nótum við foreldra um fyrirhugaðan niðurskurð. Mega ekki heldur
áframsenda eða hengja á veggi fundarboð frá hagsmunasamtökum foreldra.
BÖRN AÐ LEIK Leikskólar Reykjavíkurborgar eru 79 talsins, auk 19 einkarekinna leikskóla. Alls eru um 8.200 reykvísk börn á
leikskóla. FRÉTTABLAÐIÐ/PJETUR
SPURNING DAGSINS