Vikan - 11.01.1962, Blaðsíða 13

sóknarbörn séra Jóns vitnaS glaðlega, að vart myndi /innast hans jafningi
í neinu því, sem til mannkosta horfði.
Um séra Jakob hafa einnig gengið sögur og þá helzt um einhvers konar
ráfuhátt í peningamálum. Að hann neyti skoplegra bragða til að forðast
smáútgjöld. Fyrir þetta hefur hann sætt ómaklegu ámæli. Vita menn það
gjör, sem nokkuð til hans þekkja, að vandfundin mun grútarlausari sál í
prestmynd en séra Jakobs. Er það sannast sagna að liann er fæddur með
þeim ágætum að haldast itla á fjármunum. Veldur því algjört ástleysi á
slíkum gæðum. En af þcssu leiðir tíðum meinlegan skort á peningum þegar
sízt skyldi, ásamt viðeigandi áhyggjum hins góða heimilisföður. Verður
Iionum þá gjarnan sú villa, sem góðum mönnum liættir til, að ætla engum
svo illt sem háð og spé, en öllum þann sjálfsagða drengskap og þá kurteisi,
að túlka glaðbeitta yfirlýsingu um fjarveru buddunnar á þann auðsæja og
rétta veg að skjóða sú- muni helzt tit tóm í eldhússhorni.
Um það geta þeir borið, sem reynt hafa, að ekki telur séra Jakob kaup
sitt til annars nytsamlegra en eyða því og ríður ekki illmælgin þar við ein-
teyming ef heimskur lýður trúir nízku á jafn örlátan mann í hjarta sínu.
Séra Jakob hefði vafalaust átt greiðfærari leið til hárra embætta í kirkj-
unni ef hann hefði kjörið sér einhverja þá slóðina, scm vel er troðin til
veraldargengis. Má til sanns vegar færa, að séra Jakobi hafi hætt nokkuð
til útúrkróka á þeirri för og suma götuslóðana hafi hann jafnvel skoltkað
í hina áttina. Hefur hann til dæmis tíðum gerzt málsvari þeirra stefna, sem
öndvert horfa við hagsmunum þeirra valdsmanna, sem miklu ráða um vegs-
aukana. En það má vera honum nokkur huggun í raunum sínum, að cnda
þótt þeir troðningar, sem hann fylgir tiðum í stólræðum, reynist nokkuð
úrleiðis til biskupsstóls og prófessorsembætta, hafa sumir þeirra legið um
hlöð gollurshúsa. Kæmi bað mér á óvart ef séra Jakob þykir ekki merki-
legur klerkur nær hann er atlur, en það eru þjóðleg fræði á þessum hjara,
að sannmælis njóti menn helzt í gegn um moldu.
Ekki verður gerð sæmileg grein fyrir séra Jakobi ef niður falla hugleið-
ingar um skáldskap hans og víkjum nú enn til æskuslóðanna.
Það herma kunnugir að af hlaðinu á Hrauni byrgi klettaþyrping útsýn til
fjalla en þeim mun betur sjái til hafs frá Lónsheiði í vestri að Skirúð í austri
með Papey fyrir miðju.
Á myrkum vetrarkvöldum heyrist þangað glöggt hvar brim mylur grjót
af djöfutmóði við þann blindskerjafans, sem einna válegastur finnst við ís-
landsströnd. Er liklegt að Jakob frá Hrauni hafi ósjaldan staðið dolfallinn
í þeim ógnargný og séð fyrir hugskotssjónum sínum bá feiknlegu skipskaða
og þær hörmulegu drukknanir, sem vel gátu átt sér stað þarna úti í myrkrinu.
Er sumt í leikritum séra Jakobs og sögum þess háttar, að efniviðurinn
hafi liklega orðið til við slík skilyrði.
En skip fórust ekki á fyrrgreindum skerjum á uppvaxtarárum Jakobs frá
Hrauni og ber allur skáldskapur hans fremur vott um lipurt ímyndunarafl
en sterka lífsreynslu. Sumar persónurnar í skáldverkum hans em enda bezt
til þess fallnar að bjarga óútskýrðum mönnum úr vafasömum sjávarháska í
mjög miklu myrkri. Er það fólk mjög álíka því, er séra Jakob heldur sig
umgangast daglega, svipað þvi, sem hann vill að menn séu og bera livorki
vott um að skáldið hafi skoðað mannlífið í nokkurri dagsbirtu, né hafi um-
burðarlyndi með því eins og vondum mönnum finnst það vera.
Séra Jakob hefur hinsvegar sýnt það, með forystu sinni í Prestafélagi
íslands, að hann sér stundum allvcl til jarðar. Má til dæmis þakka honum
að verulegu leyti þann skilning, sem nú virðist hafa kviknað á nauðsyn
þess að gera annað tveggja: liætta að launa presta af rikisfé, eða gera það
ella af slíkri rausn að þeir komist húsa milli í embættiserindum án þess
að eiga sóma sinn undir hvatvíslegum tilsvörum purkunarlítilla strætó-
bítstjóra.
Kvæntur er séra Jakob Þóru Einarsdóttur, múrara i Reykjavík, Ólafssonar
og er Jökull rithöfundur meðal fjögurra skemmtilegra barna þeirra. ★

w&*.

wmmm