Vikan - 08.02.1962, Síða 42

UNDRAEFNIO
Nýtt efni
Þreíöld ending
59 °/o^Orlon & Nylon
HERRADEILD P.Ó. L. H. MULLER
MARTEINI EINARSSYNI YINNUFATABÚÐIN
Falaserðin Bnrkxii
Lnueavesri 178. — Sími 37880.
Hljóðritarinn með hátalara.
Hljóðritarinn. Frh.
Þetta var upphaf hljóðritarans,
sem var afkvæmi afkastamesta upp-
finningamanns Aineríku, Thomas
Edisons. Þegar Edison dó árið
1931, hafði hann fengið rúmlega
þúsund einkaleyfi til endurbóta á
rit- og talsima, rafal og glóðarlampa,
sein eftir það var farið að hafa til
heimilisnota. Einhvers staðar segir
hann, að sér hafi verið hljóðritar-
inn einna kærastur af uppfinning-
um sínuin.
Edison var af hollenzkum og
skozkum ættum, en lærði bæði
rafmagns- og efnafræði. Hann
fór snemma að grúska við ým-
iss konar uppfinningar, smiðaði
meðal annars nokkur ritsímatæki,
sem hann seldi, og fyrir peningana
kom hann sér upp vinnustofu í
New Jersey.
Það var í þedrri vinnustofu, að
hann var eitt sinn að prófa tæki,
sem átti að endurtaka ritsímamerki
sjálfkrafa. Það var árið 1877. Merki,
sem inn kom, kom nál til að sveifl-
ast og mynda flúr á pappaskífu,
sem snerist. Edison brá skjótt við
°g sneri skifunni, og heyrði hann
þá undarlegt hljóð. Nú datt honum
i hug, að ef sveiflur mannsraddar-
innar væru markaðar á rétt yfir-
borð, væri hugsanlegt að hægt
væri að endurvekja þær og mynda
þannig hin upprunalegu hljóð. Ár-
angurinn af þessu var hljóðritarinn.
Þegar Emile Berliner fann upp
hljómplötuna árið 1887, sem varð
til þess að auðvelt var að gera af-
rit af hinum upprunalegu hljóð-
upptökum, var þess ekki langt að
biða, að leið hljóðritarans lægi inn
á heimili manna. Um það bil tveim-
ur áratugum áður en úvarpið kom
til sögunnar, var hægt að heyra
raddir þekktra listamanna eins og
Enrico Caruso, Ernestine Schu-
mann-Heink, Nellie Melba og
Louise Homer á hljómplötum frá
ýmsum amerískum hljómplötufyrir-
tækjum. Hljóðritarinn flutti list
ástsælla söngvara og tónlistar-
manna langt út fyrir ættland þeirra
og varðveitti liana, svo að enn i
dag hrífur hún hugi þeirra, sem á
hlýða.
Siðan liefur hver nýjungin rekið
aðra á þessu sviði, sem allar miða
að jiví að auka gæði hljóðupptök-
unnar og gera hana eðlilegri. Má
þar til nel'na tilkomu magnarans og
hátalarans kringum 1920. Hæg-
gengar hljómplötur komu fyrst á
markaðinn árið 1948 og á árunum
kringum 1950 voru miklar endur-
hætur gerðar á hljóðriturum og
uppíökutaékni. Önnur nýjung, liljóð-
upptaka á segulband, hefur reynzt
nytsöm í sumum tilfellum, Þó má
fullyrða, að aldrei fyrr liafi neitt
náð þvílikum vinsældum og plötu-
spilarinn, sem líka er ávöxtur af
hugviti Edisons. ★
Kæri draumráðningamaður!
Nótt eina dreymdi mig að skóla-
bróðir minn, sem ég hef haft mjög
náin kynni af væri orðinn að hænu.
Það var um vetur og lá snjór yfir
öllu. Voru ég og hænan staddar rétt
lijá'tjörniniii. Kemur þó móðir hæn-
unnar eða stráksins og segir við mig:
„Viltu gera það fyrir mig að ná I
hænuna og koma með hana til min?“
Já, já, segi ég. Síðan hljóp ég af stað
og ætlaði að reyna að ná í hænuna.
En hún gerði sér lítið fyrir og hljóp
út í tjörnina, en þar var allt ísi
iagt. Ég hljóp á eítir og var alveg að
ná henni, en þá sprettur allt i einu
upp gegn um isinn skólasystir
mín og má segja að við séum alltaf
að rifast um þennan strák. Hún nær
góðu taki um fótinn á hænunni og
hleypur með hana í áttina til móður-
innar. Hún grípur hænuna fegins
hendi og leggur af stað með hana og
skólasystur mína lieim. En ég hleyp
á eftir. Loksins erum við þó komin
heim til hænunnar. Móðirin fór strax
með hænuna inn og háttaði hana nið-
ur i rúm. En skólasystirin lagðist
undir rúmið. Nú kom móðirin fram
til min, en ég stóð fyrir utan og
skellti dyrunum á nefið á mér. Þá
byrja ég að hringja dyrabjöllunni
og hamast þangað til að hænan kem-
ur til dyra. Heldur hún á eggi í hend-
inni og segir við mig: Sjáðu hvað
ég verpti og sýnir mér eggið. í þvi
brotnaði eggið og út úr því kemur
pínulítil stúlka, auðsjáanlega ný-
fædd. í því vaknaði ég. Með fyrir-
fram þakklæti. — Tóta.
Svar til Tótu.
Draumur þessi er talsvert við-
burðaríkur og eins og sjá má er
auðsætt að strákur verður þér ó-
þjáll og vill greinilega losna við
þig sem náinn kunningja, því
hann breytist í hænulíki og hleyp-
ur út á hálan fs, en það gerir
hann til að losna við þig. fsinn í
þessu tilfelli er tákn um einhver
hliðarspor, sem stráksi stígur í
þeim tilgangi að ofbjóða þér og
losna við þig. Þetta verður samt
ekki til að aftra þér í því að halda
í rófuna á honum, þvf þú fylgir
honum eftir. En þá vill ólukkan
til, þar sem önnur stúlka kemur
inn í spilið og ef marka má fram-
haldið af draumnum er það hún
en ekki þú, sem hlýtur hnossið að
lokum.
Kæri draumráðandi.
Mig dreymdi að ég geng inn
í vinnusal, þar sem ég starfa. Ég
mæti þar manni er ég þekki. Við
tölumst við og ég missi úrið mitt
á gólfið og hann líka sitt. Allt fellur
innan úr báðuin úrunum. Ég beygi
mig niður og ætla að tína upp hlut-
ina úr inínu úri og fara með það
lil úrsmiðs, en maðurinn segir að
cg skuii liætta að tina þetta upp, því
við þekkjum ekki hvað tilheyrir
hverju úri. Svo tek ég upp mitt arm-
band ásamt úrhulstrinu og hann
tekur sitl einnig og horfir á mig
með þvi augnatilliti er ég óttaðist.
Við það vaknaði ég. Rafna.
Svar til Röfnu.
Það virðist augljóst af þessum
draumi að þið munuð rugla reit-
um ykkar saman í náinni fram-
tíð, þar sem úr ykkar falla bæði
á gólfið og involsið ruglast sam-
an. Ég álít að tal ykkar um úr-
smiðinn í sambandi við viðgerð-
ina sé tákn um að þið látið prest
gefa ykkur saman.
42 VIKAN