Vikan - 06.02.1964, Blaðsíða 49

bruggunarfélag okkar „frábær-
um fyrirlesara'* til að flytja fyr-
irlestur um leyndardóm eiming-
ar! Og þar sem mannleg náttúra
er alltaf söm við sig, leið ekki
á iöngu, áður en við vorum nið-
ursokknir í að framleiða whisky.
Ég rændi löngu blýröri úr biluðu
salerni og gerði úr því spíral,
sem var síðan innsiglaður í
stórri, 20 þumlunga hárri aldin-
maukskrukku. Eimingartæki
þetta varð eign Brugg- og brenni-
vínssamsteypunnar, og næstum á
hverju kvöldi eftir að ljósin
höfðu verið slökkt, var tekið til
við aimingu, sem haldið var
áfram langt fram á nótt. Við
unnum í flokkum, og reiknaðist
hverujm vinnuhópi dálítill
hundraðshluti framleiðslunnar
fyrir fyrirhöfnina. Ég ætti ef til
vill að gefa hér þá skýringu, að
eiming táknar einungis, að fram-
leiddur er sterkari drykkur úr
öli eða víni, sem fyrir hendi er.
Þannig er konjak ekkert ann-
að en eimað þrúguvín. Við köll-
uðum framleiðslu okkar einfald-
lega „eldvatn" og nafnið var
réttnefni.
Eftir nokkurn tíma vorum við
búnir að nota svo til alla rúm-
botna okkar til að halda uppi
suðu í bruggkatli okkar. Lang-
ar raðir foringja, sem „lágu á“,
voru skringilegri útlits en
nokkru sinni, því að þeir urðu
að hanga í rúmum sínum, sem
voru næstum botnlaus, og efri
hvílurnar gátu hvenær sem var
hrapað ofan á þær, sem undir
voru. Þessu fylgdi því talsverð
áhætta fyrir þá, sem bjuggu á
„neðri hæð“. Þjóðverjar fram-
kvæmdu árangurslaust eftirlit á
rúmbotnum okkar, merktu meira
að segja rúmfjalirnar til að verja
þær ásælni okkar, en því mið-
ur, merkin gátu brunnið eins
og sjálfur viðurinn, svo að þetta
var til einskis.
Eimingarstarfsemin var dular-
full athöfn, sem fram fór í nær
algeru myrkri á eldavélinni í eld-
húsinu. Bruggararnir lutu yfir
ketilinn, hlustuðu eftir suðu-
hljóðinu, sem sagði þeim, að
eimingin væri byrjuð. Risaskugg-
ar af mönnum stigu dans um
veggina, meðan eldinum var
haldið við af kostgæfni. Eim-
ingin krafðist stakrar aðgæzlu
og umhyggju, því að margra
vikna starf var hægt að eyði-
leggja á fáeinum mínútum, ef
aðgæzla var ekki viðhöfð, svo
að vökvinn, sem fór um spírai-
inn varð of heitur og vínandinn
gufaði upp. Eiming fer fram við
80 til 90 stiga hita á Celsius.
Þar sem við höfðum engan
hitamæli, sem við gátum treyst
á, urðum við að dæma allt eftir
hljóðinu, sem við heyrðum frá
tækjunum — og það var hlut-
verk sérfræðinga okkar, og þess
vegna máttu þeir reikna sér
nokkurn hlut fyrir fyrirhöfn
sína!
Þegar vínandinn kom í dropa-
tali úr eimingartækinu, var
hann mjólkurhvítur. Hann var
settur á flöskur, og eftir fáeina
daga var hann orðinn kristals-
tær, en á botninn settist hvítt
botnfall. Tærum vökvanum var
síðan hellt á aðra flösku. Sá
vökvi var „eldvatn“. Botnfallið
hvíta var að öllum likindum blý-
ildi — baneitraður andskoti —
en ég gat þó aldrei gengið úr
skugga um það, og engum varð
þetta að fjörtjóni.
Þegar okkur safnaðist reyns1a
og Pólverjar veittu okkur að-
stoð, tókst okkur að framleiða
ýmsar tegundir sterkra drykkja,
sem Pólverjar heimtuðu að
væru kallaðar „vodka“. Okkur
stóð á sama um þá nafngift, en
ekki held ég, að þetta vodka
okkar hafi verið tilvalið ti! að
drekka með styrjuhrognum. En
hinu er ekki að leyna, að þetta
var eldsterkur drykkur, sem
brenndi mann ofan í maga.
Leið ekki á löngu, áður en við
Englendingar áttum ágætan vín-
„kjallara“, þar sem „árgangar“
fóru að safnast saman. Við hlökk-
uðum sannarlega til jólanna 1941,
þegar framleiðslan var í góðum
gangi.
FJÓRIR f RÖÐ
Ég framkvæmdi dálitla athug-
un á leiksviði leikhússins, sem
var á þriðju hæð í „leikhúsbygg-
ingunni. Með því að fjarlægja
nokkur tréþrep, sem lágu upp
að leiksviðinu frá einu búnings-
herbergjanna, gat ég skriðið inn
undir sviðið og athugað þann
hluta gólfsins yfir lokaða her-
ebrginu, sem vissi að þýzku varð-
mannabyggingunni. Von mín
brást heldur ekki. Þarna var ekki
um nein gólfborð að ræða, að-
eins tíu sentimetra þykkt lag af
mold og hálmi, sem hvíldi á
loítpússningu herbergisins fyrir
neðan.
Ég litaðist síðan um eftir
heppilegum mönnum til að taka
þátt í strokuti’rauninni, sem ég
var með í huganum. Ég valdi
fimm eða sex líklega menn. Ég
sagði við þá, eins og ekkert
væri, að ég gæti hjálpað þeim
til að komast frá Colditz, ef þeir
tækju að sér að afla góðra eft-
irlíkinga á einkennisbúningum
þýzkra liðsforingja. Það var
EINANGRIÐ^
GEGN HITA
OG KULDA
Þér fáið einangrunarkostnaðinn
endurgreiddan á fáum árum
í spöruðu eidsneyti.
Það borgar sig bæði fyrir yður
sjálfa og þjóðfélagið í heild
að spara eldsneyti svo sem unnt
er, og þar að auki er hlýtt hús
(vel einangrað) mun notalegri
vistarvera en háifkalt (illa
einangrað).
STEINULL H.F.
Lækjargötu — Uafnarfiröi — Sími 50975.
1
VIKAN 6. tbl. — 4Q