Vikan - 15.02.1968, Blaðsíða 49

m
■ ■ - :*•
• ' • . • ' i , / //'■;. ■•• i ' K' * *

v** 'fí
Bréf nt ssf
SDGUNNAR
MESTA MORBI
Framhald af bls. 9.
hefur misskilið ýmis meginat-
riði. Engu að síður er ekki úr
vegi að svara bréfinu lið fyrir
lið, enda hægt verk.
í fyrstu málsgrein bréfsins seg-
ist höfundur þess skilja greinina
svo, að megintilgangur hennar sé
að „niðurníða" brezka flugher-
inn. Svo sem ljóst má vera þeim,
er lesið hafa greinina af nokk-
urri athygli, er tilgangur hennar
að lýsa loftárásinni á Dresden,
hryllilegasta atburði í sögu loft-
hernaðarins, og aðdraganda þess
ógnarviðburðar. Þar er eftir
beztu getu greint frá þeim stað-
reyndum, er tiltölulega hlutlaus-
ar rannsóknir síðari ára hafa
leitt í ljós, en áður voru duldar
að baki moldviðris styrjaldar-
áróðursins. Ástæðan til þess að
sá þáttur úr sögu Royal Air
Force, sem fram kemur í grein-
inni, er dreginn fram er því ein-
faldlega sá, að þessi her eyddi
Dresden, en ekki sú að ég sé neitt
persónulega angraður út í þenn-
an prúða iiðsafla.
Sem heimild við samningu
greinarinnar notaði ég öðrum
fremur bókina The Ðestruction
of Dresden (Eyðing Dresdenar)
eftir David Irving, sem er heims-
þekktur höfundur, brezkur að ég
held og skrifaði meðal annars
bók þá, er þýzki rithöfundurinn
Hochhuth byggði á nýlega frum-
sýnt leikrit sitt um þá Churchill
og Sikorski hershöfðingja hinn
pólska. Bók þessi kom fyrst út
1963, en hefur verið endurprent-
uð þrisvar, síðast 1966. Er í grein-
inni stuðzt við þá útgáfu, sem
var rækilega endurskoðuð með
tilliti til nýjustu upplýsinga, sem
fram hafa komið í málinu. For-
mála að bókinni ritar enginn
annar en Sir Robert Saundby,
sem var staðgengill Harrisar flug-
hershöfðingja á stríðsárunum og
átti beinan þátt í undirbúningi
loftárásarinnar á Dresden. Má
hver trúa því sem vill að Sir
Robert hefði skrifað þann pistil
ef hann hefði litið á bókina sem
lygar eða „niðurníð“ um her
þann, sem hann hafði varið ævi
sinni til að móta og efla. Enda
segir Saundby í formálanum:
„Bók þessi greinir á hreinskilinn
og ástríðulausan hátt frá átakan-
lega sorglegu stríðsdæmi um
mannúðarleysi manna gagnvart
mönnum." Hér talar maður, sem
er nógu mikill drengur til að
reyna ekki að þvo heridur sínar
af eigin hlutdeild í mistökum,
hversu hræðileg er þau kunna að
hafa verið. Það reyndi ekki held-
ur yfirmaður hans, Sir Arthur
Harris. Ef bréfshöfundur hefði í
rauninni lesið greinina, hefði
honum mátt vera ljóst að því fer
fjarri að í henni sé því haldið
fram að Sir Arthur sé einn ábyrg-
ur fyrir umræddri loftárás. f
greininni er greint frá þeirri
hlutdeild, sem allmargir aðrir
áhrifamenn um stríðsrekstur
Breta og bandamanna þeirra áttu
í aðdraganda árásarinnar. Það er
tilbúningur bréfritara, sem von-
andi stafar ekki af verri hvötum
en fljótfærni, að ég dæmi Sir
Arthur Harris „mesta glæpa-
mann og morðingja“ sögunnar. —
En síðan upplýsingar um árásina
tóku að berast út, hafa margir
farið að líta á Harris sem bana-
mann Dresdenar, þar eð hann
var yfirhershöfðingi brezka
sprengjuflughersins, sem árásina
framdi. Sé bréfritarinn jafn vin-
veittur Sir Arthuri og hann læzt
vera, ætti hann frekar að vera
mér þakklátur, því í greininni
er einmitt sýnt fram á svo ekki
verður um villzt, að margir fleiri
áttu hlut að þessu máti en hers-
höfðinginn. Það verða því aðrir
en ég að taka á sig heiðurinn af
„sögunnar þyngsta dómi“, þar á
meðat þeir landar hershöfðingj-
ans, sem sýnt hafa vissa viðleitni
til að hlaða allri sökinni á hann.
í annarri máisgrein bréfsins
segir höfundur þess að 147.000
óbreyttir, brezkir borgarar hafi
verið „MYRTIR“ (ieturbreyting
hans) í heimsstyrjöldinni síðari.
Virðist höfundur eiga þar við
fórnardýr loftárása Þjóðverja á
Bretland. Ekki getur bréfritari
þess hvaðan honum komi þessi
tölustafur, en í fyrrnefndri bók
segir David Irving að 51.509 hafi
látið lífið fyrir sprengjum þeim
þýzkum er á Bretland féllu, og
segist styðjast þar við öruggustu,
fáanlegar heimildir.
Rétt er það hjá höfundi bréfs-
ins að ég segi í greininni að
Þjóðverjar hafi í stríðsbyrjun
verið sammála andstæðingum
sínum um, að ekki væri sæmandi
að beita herflugvélum gegn
óvopnuðu fótki. En ég gat þess
einnig að Þjóðverjar hefðu frá
upphafi ekki tekið þessa reglu
jafn atvarlega og Bretar, og
nefndi innrásina í Pólland til
dæmis. Þetta atriði í greininni
hefur sýnitega farið framhjá
bréfritaranum, sem og mörg önn-
ur.
Bréfritari bergmálar þann
gamla stríðslygaáróður að þrjá-
tíu þúsund manns hafi farizt í
loftárásinni á Rotterdam. Eins og
í greininni er tekið fram, fórust
við þetta tækifæri innan við þús-
und manns. Þessar upplýsingar
eru í samræmi við skýrslu, sem
yfirvöld sjálfrar Rotterdam létu
frá sér fara 1962. Þessa er getið
í bók Irvings og fleiri þekktum
eftirstríðsritum, þar á meðal The
Rise and Fall of the Third Reich,
eftir William Shirer.
Svo er að sjá að höfundur
bréfsins haldi að Þjóðverjar hafi
hent sprengjunum á Rotterdam
sér til gamans einkum, því að
„Holland var þegar sigrað, þó að
formlega hefði það enn ekki gef-
izt upp,“ segir hann. Eins og
skýrt kemur fram í riti Irvings
og fieirum, þar á meðal bók Þjóð-
verjans Dr. Hans Jacobsen, sem
tatin hefur verið ýtarlegasta frá-
sögnin af þessum atburði, þá var
loftárás þessi ekki gerð til að
tortíma iðjuverum, hafnarmann-
virkjum eða járnbrautarstöðvum,
eins og raunin var hvað oftast
þegar Brelar og Þjóðverjar vörp-
uðu sprengjum á borgir hvers
annars, heldur til aðstoðar við
her á vígvelli. Hollendingar
vörðu Rotterdam af hörku, enda
vonuðust þeir eftir liðsstyrk frá
Bretum flugleiðis. Lið Þjóðverja,
sem sótti inn í borgina, hafði ver-
ið stöðvað og nokkur hluti þess
umkringdur. Það var vegna til-
mæla þessa liðs, sem átti tortím-
ingu yfir höfði sér, að kallað var
á Luftwaffe til liðs.
Bréfritari efast um réttmæti
þeirrar fullyrðingar „höfundar
að flugvélar bandamanna hafi
ráðizt gegn flóttafólki," og hafi
þeir látið sig slíkt henda, hafi
það verið uppátæki einstakra
flugmanna af ýmsum megin-
landsþjóðflokkum, sem hann til-
greinir; Engilsaxar sjálfir hafi
áreiðanlega aldrei framið slíka
fúlmennsku og þaðan af síður
hafi yfirmenn flugherjanna fyr-
irskipað þau. Því er til að svara
að í tilskipun varðandi loftsókn-
ina gegn Þýzkalandi, sem um
mánaðamólin janúar-febrúar
1945 var gefin út að afloknum
fundahöldum æðstu manna í
flugherjum bandamanna, þar á
meðal þeirra Sir Arthurs Tedd-
ers, staðg. sjálfs Eisenhowers,
og Carls Spaatz hershöfðingja,
yfirmanns bandarísku flugherj-
anna, var meðal annars tekið
fram að lilgangur sóknarinnar
ætti að vera sá, að flæma flótta-
menn úr austurhéruðunum frá
þeim stöðum, sem þeir höfðu
leitað hælis í (. . . to dislocate
the refugee evacution from the
East . . .). — Þar að auki mætti
nefna ótal dæmi um árásir lág-
fleygra orrustuflugvéla, er Þjóð-
verjar kölluðu Tiefflieger, á
flótlamenn og aðra óbreytta
borgara á þjóðvegum og víða-
vangi, og er ekki nema sjálfsagt
að benda bréfritara á heimildir
þar að lúlandi, ef hann óskar
þess. f loftárásinni á Dresden
sáu bandarískar flugvélar um þá
hlið málsins, en ekki veit ég
hvort Bandaríkjamenn einir
stunduðu þessa tegund lofthern-
aðar, og aldrei hef ég heyrt þess
getið að flugmenn þeir, sem hana
iðkuðu, hafi allir með tölu verið
fæddir og aldir upp á meginlandi
Evrópu.
Irving tekur skýrt fram yfir-
burði þýzka sprengjuflugflotans
framyfir þann brezka í miðunar-
tækni á fyrstu árum stríðsins, og
tekur hina kunnu árás á Coven-
try sem dæmi um það. Annað
sem höfundur segir í þeirri máls-
grein bréfsins, sem að þessu lýt-
ur, er rétt, enda kemur það líka
fram í greininni hjá mér.
Bréfritari er stórhneykslaður
á mér að ætla Bretum þá dirfsku
«ð ginna þýzka flugherinn til orr-
ustu yfir Bretlandi, liðsmunur-
inn hafi verið slíkur að Bretar
hefðu áreiðanlega beðið betri
tíma með að 'láta sverfa til stáls,
hefðu þeir mátt ráða. Það er rétt
hjá bréfritara að Þjóðverjar hafi
aðeins með „hálfum hug“ hugs-
að til innrásarinnar í Bretland,
enda áttu þeir fátt af fleytum til
að koma landher sínum yfir
Ermarsund, einkum eftir Noregs-
innrásina, sem kostaði þá margt
skipa. En Bretar virðast ekki
hafa gert sér þetta fyllilega ljóst,
að minnsta kosti bjuggust þeir
um þessar mundir við innrás
Þjóðverja á hverri stundu. Það
kemur til dæmis greinilega fram
í stríðsminningum Alanbrookes
lávarðar, sem þýddar hafa verið
á íslenzku. Þegar þetta viðhorf
Breta er haft í huga, er hæpið
að gera ráð fyrir að þeir hafi
talið að nokkurra „betri tíma“
væri að bíða með að skora Luft-
waffe á hólm. Yfirburðir þeirra
vegna þess, að barizt var yfir
þeirra eigin landi, eru augljósir,
jafnvel þótt svo að Þjóðverjar
væru ekki lengra frá en „hinum
megin við sundið.“
Þá getur bréfritari um mann-
úðarverk brezka sprengjuflug-
hersins, og skal sízt í efa dregið
að hann hafi unnið þau einhver,
þegar tími gafst til samhliða
þeim störfum, sem látin eru
ganga fyrir öðrum í hernaði,
enda man ég ekki til þess að í
margnefndri grein hafi ég nokk-
urs staðar borið á móti því, að
Sir Arthur Harris hafi látið
henda mat. niður til Hollendinga.
Fleiri orðum ætti ekki að þurfa
að eyða bréfs þessa vegna.
dþ.
7. tbi. vilCAN 49