Vikan - 15.04.1971, Blaðsíða 9

4 Lúðvík fjórtándi (1638—
1715) sextíu og átta ára
gamall. Þessi vaxmynd, sem
er í ýtrasta raunsæisstíi,
er enn til í Versölum. Hárið
er ekta.
María Þeresía Frakka-
drottning, eiginkona
Lúðvíks fjórtánda. Hún
fæddi honum níu börn,
en vann aldrei ást hans.
Fyrsta meðkonan,
Louise de la Valliére.
Hún ól konungi fimm
börn, féll í ónáð, gekk í
klaustur og dvaldi þar til
dauðadags.
Önnur aðalhjákona kon-
ungs, Athénais de Morte-
mart, markgreifafrú af
Montespan, varð móðir
sex barna konungs en
var rekin frá hirðinni.
4 Viðhafnarrekkja konungs í
Versalahöll. Hér hjálp-
uðu göfugustu
höfðingjar ríkisins honum til
að klæðast morgun hvern.
Og klukkan tvö á
hverri nóttu beið hans í
sama rúmi einhver ból-
fimlegur kvenmaður.
Kvennafari sínu hélt Lúðvík
ótrauður áfram til sjötugs-
aldurs.
Þriðja uppáhaldskona
sólkóngsins, Francoise
d'Aubigné, markgreifa-
frú af Maintenon, gerði
hann hræddan við dauð-
ann — og lifði hann.
Lúðvík hinn óseðjandi
Fyrir þrjú liundruð árum liófst í
Versalaliöll hvern dag klukkan Ivö
sjónarspil, sem aðalsmenn, hirðdöm-
ur og fólk almennt fylgdist með gap-
andi af spennu. Á þeirri stundu dags
settist nefnilega Lúðvík fjórtándi,
„sólkonúngur“ Frakklands, að snæð-
ingi. Svo sem til að lífga lystina
byrjaði hann á því að spæna upp í
sig súpu af stórum gulldiski. Og ekki
var konungurinn kominn i almenni-
legt máltíðarskap, fyrr en hann hafði
tæmt diskinn fjórum sinnum.
Þá var settur fyrir hann stór bakki
gullinn með heilum fasan, er livarf
ofan í hátignina á fáeinum minútum.
Sömu leið og álíka greiðlega hvarf
lieil akurhæna. Meðan verið var að
Hinar ýmsu dýrategundir
deyja út með tíð
og tíma. Einnig ákveðnar
manntegundir. Maður
á borð við Lúðvík fjórtánda,
sólkonunginn franska,
er ekki til í dag.
ná i fuglana mokaði konungur í sig
haugum af salati.
Annar þáttur hádegisverðarins
hófst á skinku, en af þeim rétti tók
kóngur til sín að minnsta kosti tvær
fingurþykkar sneiðar. Við þetta bætt-
ist svo vænn skammtur af lamba-
steik með miklum geirlauk, baunum
og öðru grænmeti.
Ofan á þetta var Lúðvík þessi mik-
ið gefinn fyrir sætindi. 1 eftirrétt át
hann jafnan heilt fjall af kökum og
kremtertum, ávexti bæði ferska og
þurrkaða og firn af ávaxtamauki.
Þegar hér var komið slógu klukk-
urnar í Versalaliöll venjulega þrjú.
Þá lauk sólkóngurinn máltíðinni í
snatri með nokkrum harðsoðnum
eggjum og slokaði í sig úr kampa-
vínsglasi í einum tej'g.
Fram til síns fimmtugasta og
fimmta aldursárs drakk Lúðvik
fjórtándi aldrei nema kampavin.
Framhald á bls. 38.
15. TBL.VIKAN 9