Vikan - 13.02.1975, Page 19

sagthonum hver átti bilinn. Hann
sleppti höndinni ekki af marg-
hleypu, sem hann haföi i vasa sin-
um, eitt einasta andartak, meöan
hann stóö viö.... Tom þangaöi og
var háöslegur á svipinn. — Og hvi
skyldi ég ekki hafa sagt honum
þaö. Þessi náungi var vist búinn
aö vinna til þess. Hann sló ryki i
augun á þér, likt og hann sló ryki i
augun á Daisy, en sjálfur lét hann
sér hvergi bregöa. Hann keyröi
yfir Myrtu eins og hún væri
hundur, — hann stoppaöi ekki
einu sinni bilinn.
Þaö var ekkert sem ég gat sagt,
nema aö þetta væri ekki satt.
— Og kannske þú haldir aö ég
hafi ekki fengiö minn skerf af
sorginni. — Hlustaöu á, — þegar
ég fór til aö segja upp ibúöinni og
sá þennan bölvaöan kassa meö
hundakexinu standa á skenkn-
um, settist ég niöur og grét eins
og barri... Drottinn minn, hvaö
þaö var voöalegt....
Ég gat hvorki fyrirgefiö honum
né fundiö til samúöar meö hon-
um, en ég sá aö i eigin augum var
hann fulkomlega réttlættur af
gjöröum sinum. Allt bar þetta
svip ringulreiöar og kæruleysis.
Þau voru kærulaust fólk, — Daisy
og Tom, Þau tróöu allt lifandi og
dautt undir hælum sér og sneru
siöan aö nýju I skjól peninga
sirina og dæmalauss kæruleysis,
eöa hvaö annaö þaö nú var, sem
hélt þeim saman, og aörir fengu
aö sópa upp eftir þau....
Ég tók I höndina á honum; þaö
sýndist kjánalegt aö gera þaö
ekki, þvi mér þótti allt i einu sem
ég talaöi viö barn.Hann gekk inn
til skartgripasalans aö kaupa
perluhálsmen eöa ef til vill
skyrtuhnappa, — laus viö sveita-
mannslega viökvæmni mina um
allan aldur.
Hús Gatsby var enn mannautt,
þegar ég fór, — grasiö á flötinni
hans var oröiö jafnhátt og mitt.
Einn leigubílstjóranna i þorpinu
fór aldrei svo framhjá hliöinu
þar, aö hann stanzaöi ekki stund-
arkorn og benti inn fyrir: ef til vill
var þaö hann,sem ók þeim Daisy
og Gatsby yfir aö Eystra Eggi,
kvöldi sem slysiö skeöi, og ef tií
vill haföi hann samiö sina eigin
sögu um allt saman. Þá sögu
langaöi mig ekki aö heyra og ég
sniögekk hann þvi, þegar ég sté út
úr lestinni.
Laugardagskvöldunum eyddi
ég i New York, þvi hin litriku og
glööu samkvæmi hans stóöu enn
svo ljóslifandi fyrir hugskotssjón-
um mér,aö ég gat heyrt tónlistina
og hláturinn frá garöi hans, sem
lágan og stööugan niö, og bllana
heyröi ég aka fram og til baka á
heimreiöinni. Eitt kvöldiö heyröi
ég til raunverulegs bils þar og sá
ljós hans, þar sem hann haföi
stanzaö viö útidyraþrepin. En ég
gætti ekki aö þessu nánar. Ef til
vill var þetta einhver slöbúinn
gestur, sem haföi haldiö sig á
enda veraldar og var þvi ekki
kunnugt um aö bundinn var endi á
gieðskapinn.
Siöasta kvöldiö, þegar ég haföi
lokiö viö aö pakka niöur farangri
minum og var búinn aö selja bil-
inn, hélt ég yfir aö húsinu, til aö
viröa enn einu sinni fyrir mér
þessi stórbrotnu og andstæöufullu
mistök I byggingarlist. Á hvit
dyraþrepin haföi einhver smá-
strákur krotaö klúrt orö meö
múrsteinsbroti. Þaö blasti viö
mér I tunglsljósinu og ég máöi
þaö af meö þvi aö núa skósólanum
viö steininn. Þvl næst gekk ég niö-
ur aö ströndinni og lagöist i sand-
inn.
Flest stóru húsanna viö strönd-
ina stóöu nú auö og varla nokkur
ljós var a sjá utan daufan hvikul-
an bjarma frá ferju úti á sundinu.
Þegar máninn færöist hærra upp
á himininn tóku þau húsanna,
sem fjær voru, aö hverfa i myrk-
ur, þar til ég smám saman fór aö
sjá þessa gömlu eyju á þann hátt,
sem hún mun hafa komiö hinum
hollensku sæförum fyrir sjónir, —
ferskur og grænn barmur hins
nýja heims. Horfinn trjágróöur,
sá trjágróöur, sem mátt haföi
vikja fyrir húsi Gatsby, haföi eitt
sinn hvislaö hér fyrirheitiö um
hinn hinzta og mesta af öllum
draumum mannsins; eitt hraö-
fleygt og uppljómaö andartak
hljóta menn aö hafa haldið niöri i
sér andanum i námunda þessa
meginlands og fundið sig kúna til
fagurfræöilegrar igrundunar,
ráögátu, sem þeir þó hvorki gátu
valdið né óskuðu aö takast á viö. í
siöasta sinn á jörö sinni stóö maö-
urinn nú augliti til auglitis viö
eitthvaö, sem var nógu stórbrot-
iö, til þess aö þaö fengi reynt á
alla hæfni hans til aö hrifast.
Og sem ég sat þarna og braut
heilann um gamla og ókunna ver-
-Ja, það er rett,
hún er í vestinu
þínu
öld, fór ég aö hugsa um kynja-
heim Gatsby og þá stund, þegar
hann i fyrsta sinn kom auga á
græna ljósiö á bryggjuenda
Daisy. Hann haföi komiö um
langan veg aö þessum bláu landa-
mörkum og héöan aö sjá virtist
draumur hans svo nálægur, aö
hann taldi sér vart geta mistekizt
aö hafa hönd á honum. Honum
var ókunnugt um aö þessi draum-
ur var þegar langt aö baki, ein-
hvers staöar I ómælishringiöunni
þarna handan borgarinnar lá
hann grafinn, þar sem myrkar
viðáttur lýöveldisins stefna viö-
stööulaust út I órafjarska nætur-
innar.
Gatsby trúöi á þetta græna ljós,
— á þá hrifandi framtlö, sem meö
hverju ári færir sig um set I átt
burt frá okkur. Viö vitum aö hún
hljóp okkur af sér þetta sinniö, —
en hvaö um þaö, — á morgun ætl-
um viö aö hlaupa hraðar, teygja
armana lengra áfram.... Já, og
einn góöan veöurdag.....
Þannig beitum viö upp i,likt og
bátar, sem snúa stefni mót
straumi og berast án afláts aftur
á bak, inn i fortiðina. 44
----------------------------,------------------------«3
Ég er úrvinda... eins og I ÞettahressirþigviB...
undin tuska! t—f Rasmina ætlar aö selja
7. TBL. VIKAN 19