Vikan - 03.03.1977, Qupperneq 50

Tilraunin
SMÁSAGA EFTIR GRETE LUND
Þau gátu vel leyft sér að spila svolítið
með Elsu, þessa litlausu og leiðinlegu
stúlku. Hún hafði enga von hvort sem
var. En þessi meinlega tilraun, hafði
aðrar afleiðingar en þau höfðu vænst.
Elsa Larsen burstaði yfir hárið
með snöggum handtökum. Hún var
sein fyrir og mátti rétt vera að því
drekka kaffisopa, áður en hún þaut
niður tröppurnar með kápuna á
handleggnum. Það munaði
minnstu, að hún missti af strætis-
vagninum.
Klukkan nákvæmlega hálfníu
sat hún við peningakassann í
versluninni, þar sem hún vann. í
þetta sinn var hún siðust. Hún
hafði ekki heyrt, þegar vekjara-
klukkan hringdi, enda hafði hún
sofið illa. Gamli draumurinn ásótti
hana, hún hafði margsinnis farið
fram úr og gengið um í herberginu,
áður en hún lagði sig aftur. En
drauminn gat hún ekki flúið.
Sissel var á sínum stað við
kassann og var að leggja síðustu
hönd á morgunsnyrtinguna. Kirst-
en var umsetin aðdáendum, eins og
alltaf, þegar viðskiptavinirnir voru
ekki nærstaddir. Þarna var Ander-
sen og Holm, sem var nýi af-
greiðslumaðurinn i kjötinu. Sissel
vantaði ekki aðdáendur heldur, það
var á ákveðin klíka kringum hana,
Kirsten var meira fiðrildi.
Á hinum kössunum þremur var
ekki afgreitt fyrr en eftir klukkan
tíu. Eftir tíu var verslunin full af
viðskiptavinum, og stúlkurnar gátu
ekki um annað hugsað en að slá inn
tölur eins hratt og fingurnir gátu
slegið á takkana. Sumir viðskipta-
vinirnir voru vingjarnlegir, aðrir að
flýta sér og ergilegir, sumir blátt
áfram ónotalegir. En stúlkan á
kassanum varð að brosa, vera
kurteis og hjálpsöm, hvað sem á
gekk. Það var ekki erfitt á morgn-
ana, verra var það, þegar klukkan
var að nálgast fimm.
Elsa varð auðveldlega þreytt og
ergileg. Hún var elst af stúlkunum
og vildi ekki fá á sig klögumál. Ekki
bara af því að hún var 36 ára, mest
vegna þess að hún var metnaðar-
gjörn og vildi vera fullkomin og
sýna hæfni i starfi. Það var hennar
eini möguleiki, það vissi hún. Hún
var alls ekki lagleg, það hafði hún
vitað strax smástelpan. En hún
kærði sig ekkert um það og gerði
ekkert fyrir útlitið. Hún hafði þykkt
og fallegt hár, en hafði það í hnút í
hnakkanum, svo enginn fékk að sjá
það. Hún hafði dökkblá augu og var
fallega vaxin. En hún bar sig illa,
og fötin hennar voru leiðinleg og
gamaldags. Einu sinni hafði hana
dreymt um að verða falleg stúlka,
en strax átján ára gaf hún upp alla
von. Hún forðaðist félagsskap jafn-
aldra sinna og fór ekki á dansleiki,
hún vermdi hvort eð er bekkina.
Hún einbeitti sér að starfinu þess
í stað í von um frama. Hún sótti
námskeið á kvöldin í verslunar-
greinum. En það hafði alltaf verið
gengið framhjá henni, þegar betri
stöður losnuðu. Nú hafði hún setið
við kassann í tíu ár, sú eina, sem
hafði verið svo lengi. Hinar höfðu
fengið betri stöður eða gift sig.
Niðri í kaffistofunni sat sumt af
starfsfólkinu og drakk kaffi. Það
var aðeins tími til að slaka á, áður
en annríki siðdegisins hæfist. Eins
og venjulega var Kirsten hrókur alls
fagnaðar og leiddi umræðurnar.
Þau voru að tala um sumarfríin og
ástarævintýrin, sem þeim fylgdi.
Síðast var það hún Bente, sem fór
til Mallorca — yfir sig ástfangin
snéri hún til baka, og svo var hún
gift þremur mánuðum síðar og
hætt að vinna.
— Hún blómstrar sannarlega
núna, staðhæfði Berg verslunar-
stjóri. Hún var líkust Elsu hér áður
fyrr.
Allir mótmæltu þessu kröftug-
lega. Það var enginn Iíkur henni.
Allir hlógu. Allt i einu sagði Hansen
deildarstjóri:
— Ég þori að fullyrða, að jafnvel
Elsa getur blómstrað.
Það hljóðnaði inni eitt augnablik.
Knut Hansen var kvennagull og
hafði heillað margar stúlkur. ■Allt i
einu sagði einhver hinum megin
borðsins:
— Nú ert þú næstum skyldugur
til að láta hana ..blómstra.”
Allir voru sammála, og Knut
varð hálf vandræðalegur yfir,
hvaða stefnu málið hafði tekið. Hin
vildu efna til veðmáls, og að lokum
lét hann tilleiðast.
Yfirleitt fór Elsa Larsen síðust
allra. Hún gaf sér góðan tima til að
ganga frá eftir sig. í dag fylgdi
Knut Hansen fordæmi hennar. Elsa
fór niður i fataherbergið, og í því
hún klæddi sig í kápuna kom Knut
inn. Hún varð undrandi, þegar
hann ávarpaði hana.
— Veðrið er svo indælt núna,
ættum við ekki að fá okkur göngu í
garðinum, áður en við höldum
heim?
— Göngu? Hún roðnaði og horfði
skilningslausum augum á hann.
— Já, því ekki? Bara smástund,
fimmtán mínútur eða svo — eða
hefur þú ekki tima?
— Ég hefi kannski tíma, en...
— Ekkert en, við skulum koma.
Honum lá ekkert á. Gekk við hlið
hennar og talaði kurteislega um
daginn og veginn. Þau settust á
bekk i garðinum, og hann bauð upp
á súkkulaði. Skyndilega leit hann á
klukkuna og sagði:
— Hamingjan sanna, hvað tím-
inn liður fljótt. Ég talaði um
fimmtán minútur, og nú höfum við
gengið i næstum eina klukkustund.
Þú verður að fyrirgefa mér ónær-
gætnina.
Fyrirgefa — hvað átti hann við?
En hún sagði ekkert. Hann fylgdi
henni heim, og þau kvöddust við
útidyrnar.
Elsa gekk upp til sin. Hún leit í
kringum sig i herberginu, eins og
hún væri að koma þar í fyrsta sinn.
Mikið voru húsgögnin hennar
leiðinleg. Af hverju hafði hún ekki
eytt fé til að gera notalegra i
kringum sig? Þá peninga, sem hún
notaði ekki til lifsviðurværis, lagði
hún inn á bankabók. Hvernig væri
að taka sig á og lífga upp á
tilveruna, kaupa eitthvað fallegt i
herbergið. Hún gekk að speglinum,
sem hún hafði fengið frá móður
sinni.
Hún horfði lengi á mynd sina í
speglinu. Hvað kom Knut Hansen
til að bjóða henni í gönguferð?
Hann hafði snert við hönd hennar
oftar en einu sinni. Henni hitnaði
við tilhugsunina. Ósjálfrátt fór hún
að losa um hárið, og það féll
mjúklega um axlir hennar, og í
sólargeislunum, sem féllu inn um
gluggann sló á það gullnum blæ.
Hún horfðist í augu við sjálfa sig.
Augu hennar voru falleg.
Allt i einu fann hún, að hún var
sársvöng. Hún fann ekkert spenn-
andi i skápnum, bara gamlar kjöt-
bollur frá deginum áður. Þær
freistuðu hennar ekki.
Elsa fór niður í bæ og gekk fram
og aftur um aðalgöturnar, áður en
hún tók þá ákvörðun að borða á
veitingahúsi við Stórþingsgötu.
Verðið var himinhátt, en hún lét
það ekki hafa áhrif á sig, ekki i dag.
Næsta morgun var hún snemma
á fótum. Hún sat um stund við
spegilinn og hugleiddi, hvort hún
ætti að setja upp hárið, eins og vant
var, eða ekki. En að endingu gerði
hún eins og venjulega. Hún klæddi
sig í gömlu leiðinlegu fötin, en hún
var ekki sú sama og áður. Augun
skinu, og hún hafði rétt úr sér, bar
sig betur en venjulega.
Elsa settist á sinn stað við
kassann eins og venja var. Fyrsta
klukkustundin leið óendanlega
hægt. Hansen hóf ekki störf fyrr en
klukkan tíu. Hún roðnaði, þegar
hann gekk fram hjá henni, en gætti
þess að líta ekki upp nema eitt
augnablik.
— Hafið þið tekið eftir þ-’i? Það
er strax eitthvað á seyði, eitthvað
að gerast, hvíslaði Hansen í matar-
tímanum. Sumir þóttust hafa séð
það, aðrir ekki. Einstaka manni
fannst þetta grátt gaman, þegar
betur var að gætt.
Eftir lokun stóð Knut og beið
eftir Elsu. Þau gengu um í bænum
og borðuðu pylsur við pylsuvagn.
Knut ætlaði sér ekki að láta þetta
kosta mikið. Elsa hugsaði ekkert út
i veitingarnar. Fyrir henni voru
pylsur, snæddar við hlið Knuts,
margfalt fullkomnari en miðdegis-
verðurinn, sem hún snæddi alein.
Þegar Knut kvaddi hana, tók
hann i hönd hennar i hálfkæringi og
kyssti á hana.
Næsti dagur var fridagur Elsu.
Oftast notaði hún fríið til hreingern-
inga og þjónustubragða, en í dag
hafði hún annað að gera. Strax
klukkan níu var hún á leið til
bankans til að ná í peninga.
Einkennileg tilfinning greip hana,
þegar hún tróð seðlabúnti ofan í
handtöskuna.
Eins og í draumi gekk Elsa frá
einni verslun til annarrar. Af furðu-
miklu öryggi keypti hún skó, kjóla,
siðbuxur og kápu. Þegar hún kom
heim seinnihluta dagsins, setti hún
öll gömlu fötin í geymslu upp á
háaloftið. Við tækifæri gæti hún
sent þau heim til foreldra sinn í
sveitinni.
Næsta morgun klæddi hún sig í
nýjan kjól. Þegar Elsa gekk eftir
götunni til vinnu þennan dag, sneri
fólk sér ósjálfrátt við til að horfa á
eftir þessari stúlku með fallegu,
bláu augun.
Hún sinnti starfi sinu jafn óað-
finnanlega og vant var. Um tiu-
leytið kom Knut til hennar og
daðraði við hana smá stund. Hann
horfði djúpt i augu hennar og
hvíslaði:
— Mikið hefur þú fengið þér
fallegan kjól.
Dagurinn leið. I matartímanum
voru sigrar Knuts aðalumræðuefn-
ið. Elsa hafði breyst meira en