Vikan - 05.05.1977, Blaðsíða 21

sinn gœtti ég þess að hafa flekann
nógu sterkan. Eina óyfirstíganlega
hindrunin var, að ég hafði ekkert
ílát undir vatn það, sem ég mundi
þurfa að nota, ef mig ræki langt á
þessum fáförnu hafsvæðum. Ég
hefði getað prófað leirkerasmíði, en
enginn leir var á eyjunni. Ég gekk
oft um eyjuna og lét mér leiðast,
meðan ég reyndi af öllum kröftum
að leysa þetta eina vandamál, sem
eftir var. Stundum fékk ég ofsaleg
reiðiköst og hjó og klauf eitthvert
tréð í óþolandi gremjukasti. En mér
gat ekki hugkvæmst neitt.
Og svo kom dagur, dásamlegur
dagur, sem ég eyddi í unaðslegri
gleði. Ég sá segl í suðvestri, lítið
segl eins og var á litlu skonnort-
unni, kveikti strax í stórri timbur-
hrúgu og stóð við bálið í hitanum,
sem kom frá eldinum og miðdegis-
sólinni, og gaf skipinu gætur. Allan
daginn horfði ég á þetta segl og
borðaði ekkert eða drakk, svo að
mig svimaði; og skepnurnar komu
og gláptu á mig, og virtust vera
hissa og fóru burt. Báturinn var enn
fjarri, þegar nóttin kom og gleypti
hann, og alla nóttina erfiðaði ég við
að halda báli mínu björtu og háu, en
augu skepnanna glóðu í myrkrinu
og furðuðu sig á þessu. Þegar dagur
rann, var báturinn nær, og ég sá, að
The Bengal tiger stranded tr*
Haiti after a “fight to the death”
between the animal and a Jap-
anese karate expert was called off
is now in the Virgin Islands. The
animal was flown there because
veterinarians are on hand to
treat it. They are with a crew
making “The Island of Dr. Mo-
reau” whieh involves other aní-
mals. The nature of the tiger’s
illness was not specified—but it
had been in a crate without ex-
ercise facilities for days.
* * *
,,Eyja dr. Moreaus” hefur
vakið athygli lesenda sem
sérstæð framhaldssaga. Sum-
um fannst reyndar sagan
óhugnanleg úr hófi, en aðrir
þóttust ekki hafa fengið betri
framhaldssögu til lesturs. Við
rákumst nýlega á klausu í
Herald Tribune, þar sem
segii, að verið sé að kvik-
mynda þessa sögu H.G.
Wells, og er reyndar ekki
ótrúlegt, að kvikmynd af
þessu tagi falli í kramið, þar
sem hvers konar ógnir og
furður eiga nú miklum
vinsældum að fagna á hvíta
tjaldinu.
þetta var óhreint, ferhymt segl á
litlum báti. Ég var orðinn þreyttur í
augunum af að stara, og ég starði
enn og trúði ekki mínum eigin
augum. Tveir menn vom í bátnum
og sátu neðarlega í honum, annar í
stafni og hinn við stýrið. En
báturinn hélt áfram sinni einkenni-
legu siglingu. Honum var ekki
haldið upp í vindinn, og hann hélt
ekki beinni stefnu.
Þegara dagsbirtan óx, fór ég að
veifa síðustu jakkadulunni minni til
þeirra; en þeir tóku ekki eftir mér og
sátu enn hvor andspænis öðmm.
Ég fór upp á hinn lága höfða, þar
sem hann var lægstur, og pataði og
kallaði. Engu var svarað, og
báturinn hélt stefnu sinni út í bláinn
og nálgaðist flóann hægt, mjög
hægt. Allt í einu flaug stór, hvítur
fugl upp úr bátnum, og hvorugur
mannanna hreyfði sig eða tók eftir
því. Hann flaug í hring og kom svo
bmnandi yfir höfðann með sína
sterku vængi þanda.
Þá hætti ég að kalla, settist niður
á höfðanum með hönd undir kinn og
starði. Hægt og hægt rak bátinn
fram hjá og í vesturátt. Mig langaði
til að synda út að honum, en
einhver kaldur, óljós ótti hélt aftur
af mér. Síðari hluta dagsins
strandaði báturinn vegna útfallsins,
og þá var hann svo senf hundrað
metra í vesturátt frá rústum
garðsins.
Mennirnir i honum vom dauðir,
höfðu verið dauðir svo lengi, að þeir
molnuðu niður, þegar ég hallaði
bátnum á hliðina og dró þá út.
Annar þeirra hafði rauðan hárlubba
eins og skipstjórinn á Ipecacuanha,
og óhrein, hvít húfa ló á botni
bátsins. Meðan ég stóð hjó bátnum,
laumuðust þrjár af skepnunum
þefandi út úr mnnunum og komu í
áttina til min. Þá, eins og oftar,
kom viðbjóðurinn upp i mér. Ég
ýtti þessum litla báti niður fjömna
og klifraði upp í hann. Tvö af
dýmnum vom úlfar, og þeir færðu
sig nær með titrandi nösum og
gljáandi augum; það þriðja var hið
hræðilega sambland af birni og uxa.
Þegar ég sá dýrin nálgast þessar
vesælu leifar, heyrði þau urra hvert
upp í annað og sá skína í tennur
þeirra, kom yfir mig ofboðsleg
skelfing i stað viðbjóðar. Ég sneri
baki við þeim, felldi seglið og fór að
róa frá landi. Ég gat ekki fengið mig
til að líta til baka.
En ég lá á milli rifsins og
eyjarinnar þessa nótt, og morgun-
inn eftir fór ég út að læknum og
fyllti tóman kaggann, sem var í
bótnum, með vatni. Siðan safnaði
ég saman allmiklu af ávöxtum með
eins mikilli þolinmæði og ég átti til
og sat fyrir og drap tvær kanínur
með siðustu þrem skotunum min-
um. Á meðan ég var að þessu, skildi
ég bátinn eftir, bundinn við trjónu,
sem stóð út úr rifinu, því að ég
óttaðist skepnuófreskjumar.
Maðurinn einn
síns liðs
Um kvöldið lagði ég af stað, og
mig rak fyrir hægum suðvestan-
vindi út á hafið, hægt og rólega,
eyjan varð minni og minni, og löng
og mjó reykjarsúlan varð að æ
grennri línu, sem bar við heitan
himin sólsetursins. Hafið hækkaði í
kringum mig og faldi þennan lága,
dökka blett fyrir augum minum.
Dagsbirtan, sólardýrðim úti við
sjóndeildarhringinn, streymdi burt
af himninum, var dregin til hliðar
eins og bjart tjald, og að siðustu leit
ég upp i hið bláa ómælisdjúp, sem
sólskinið hylur, og sá blaktandi
stjörnuskarann. Hafið var þögult,
himinninn var þögull; ég var aleinn
með nóttinni og þögninni.
Þannig var ég á reki í þrjá daga,
borðaði og drakk sparsamlega og
hugleiddi allt, sem hafði fyrir mig
komið, en þá langaði mig ekki
sérstaklega til að sjá menn aftur.
Ég var með eina óhreina fatadruslu
á mér, og hár mitt var svört flækja.
Vafalaust mundu þeir, sem fyndu
mig, álita mig vitfirring. Það er
undarlegt, en ég hafði enga löngum
til að hverfa aftur til mannkynsins.
Ég var aðeins feginn að vera laus
við sviksemi hinna dýrslegu ó-
freskja. Og á þriðja degi var mér
bjargað af briggskipi, sem var á leið
frá Apia til San Francisco. Hvorki
skipstjórinn né stýrimaðurinn
fengust til að trúa sögu minni, og
töldu þeir, að einvera og hætta
hefðu gert mig ruglaðan. Og þar
sem ég óttaðist, að skoðun þeirra
kynni að vera forsmekkur að
skoðun annarra, stillti ég mig um að
segja frekar frá ævintýrum mínum
og þóttist ekki muna neitt af því,
sem fyrir mig kom frá því, að ég
yfirgaf Lady Vain, og til þess tima,
þegar mér var bjargað — en það var
árstímabil.
Ég varð að haga mér með hinni
mestu varúð til þess að losna við að
vera grunaður um geðveiki. Endur-
minningarnar um Lögmálið, dauðu
sjómennina tvo, fyrirsátirnar í
myrkrinu og líkið i reyrþykkninu
sóttu á mig. Og þótt það virðist
óeðlilegt, þegar ég var kominn aftur
tii manna, kom nú í stað þess
trausts og samúðar, sem ég hafði
vænst, undarleg mögnun þeirrar
óvissu og ótta, sem ég hafði borið í
brjósti, meðan ég dvaldist á
eyjunni. Enginn vildi trúa mér, ég
var næstum eins undarlegur í
augum manna og ég hafði verið í
augum manndýranna. Ef til vill
hefur eitthvað af hinu náttúrlega
villieðli félaga minna færst yfir á
mig.
Sagt er, að skelfingin sé sjúk-
dómur, og ég get að minnsta kosti
borið vitni um það, að nú í nokkur
ár hef ég verið haldinn eirðarleysis-
ótta, svipuðum og hálftaminn
ljónsungi kann að hafa. Vandræði
mín birtust í hinum einkennilegustu
myndum. Ég gat ekki fyllilega
sannfært sjálfan mig um, að þeir
karlar og konur, sem ég hitti, væru
ekki lika önnur manndýr, sem enn
væru viðunanlega mennsk, að þau
væru ekki dýr, sem hefðu að nokkru
leyti fengið ytra útlit, sem svaraði
til mannsálarinnar, og að þeim
mundi bráðlega fara aftur, um leið
og hvert dýrseinkennið af öðru
mundi koma i ljós. En ég hef trúað
mjög færum manni fyrir sögu
minni, manni, sem hafði þekkt
Móreau, og virtist hálftrúa frásögn
minni, en hann var geðsjúkdóma-
sérfræðingur — og hann hefur
hjálpað mér mjög mikið.
Þó að ég búist ekki við, að ég
muni nokkurn tíma losna alveg við
skelfinguna vegna þessarar eyju, er
hún oftast nær hálfgleymd og
fjarlæg sem minning og dálítið
óraunveruleg, en fyrir kemur, að
hún færist i aukana. Þó lít ég til
samtiðarmanna minna umhverfis
mig. Og ég er haldinn ótta. Ég sé
andlit, sem eru áhugasöm og
gáfuleg, önnur daufleg eða hættu-
leg, enn önnur reikul, óeinlæg;
engin þeirra hafa til að bera hinn
rólega myndugleika skynsamlegrar
sálar. Mér finnst eins og dýrið sé
að brjótast fram í þeim, að bráðlega
muni niðurlæging eyjarskeggjanna
koma i ljós aftur í stærri stil. Ég
veit, að þetta er blekking, að það,
sem virðast vera karlar og konur í
kringum mig, eru vissulega karlar
og konur og verða það alltaf,
fullskynsamar verur, fullar af
mennskum þrám og blíðri um-
hyggju, lausar við eðlishvatirnar og
ekki þrælar neins fjarstæðukennds
lögmáls — þannig að þær eru
gerólikar manndýrunum. Samt
hörfa ég frá þeim, frá hinum
einkennilegu augnatillitum þeirra,
fyrirspurnum þeirra og aðstoð, og
þrái að vera ekki meðal þeirra,
heldur einn míns liðs.
18. TBL. VIKAN 21