Vikan - 05.06.1980, Blaðsíða 9

Kröfugerðin vakti mikla athygli.
í fréttatima sjónvarps voru helstu
talsmenn stjómmálaflokkanna spurðir
álits á gíslatökunni og kröfum Halldórs
Steindal.
Formaður Sjálfstæðisflokksins hafði
þetta að segja: „Gíslatakan er
hörmulegur atburður og áfall fyrir
íslensku þjóðina. Hún er dæmi þess að
Ísland er nú orðið land hermdar
verkamanna og alvarleg vísbending um
að gerræðislegar aðgerðir ryðji lýðræðis
legri ákvörðunartöku úr sessi. Um
kröfurnar hef ég það eitt að segja að
þær eru fráleitar og ekki sæmandi
skynibornum manni."
Varaformaður Framsóknarflokksins
hafði m.a. um máliðaðsegja:
..Hér er fyrst og fremst um ósvifna
aðgerð að ræða. Allt verður að gera til
þess að hlifa heilsu og lifi gislanna.
Kröfugerðin ber ekki vott um heildar
hugsun og fordæmir sig sjálf."
Formaður þingtlokks Alþýðubanda-
lagsins svaraði á þessa leið:
„Þetta eru voveifleg tiðindi.
Alþýðubandalagið hefur ákveðinn
skilning á kröfum Halldórs Steindal en
styður að sjálfsögðu ekki aðgerðina sem
slíka.”
Fyrrverandi kirkjumálaráðherra og
núverandi þingmaður sagði um athæfi
flokksbróður sins:
„Þessi hegðan Halldórs er fjarri
minum skilningi og stenst hvergi þá við-
kynningu er ég hef af honum. Ég vil
undirstrika það sérstaklega að Alþýðu-
flokkurinn stendur hvergi á bak við
þessa aðgerð. enda kröfurnar fjarri
okkar stefnu og hugsun. Þetta er ætt
jarðarraus. sem sæmir ekki neinum
lýðræðisflokki. Alþýðuflokkurinn hefur
lagt á það áherslu að efla alþjóðleg
tengsl. bæði til austurs og vesturs, og því
hlýtur slík kröfugerð að vera i eðli sinu
andsnúin stefnu Alþýðuflokksins."
-O —
Sérstök nefnd var sett á laggirnar til
aðathuga kröfugerðina. Þessi nefnd var
siðar þekkt sem „Þriggja manna
nefndin" eða „Þriggja þjóða nefndin”. í
henni áttu sæti yfirmaður víkingasveita
islensku lögreglunnar, lögregluforingi úr
bandaríska hernum og deildarfulltrúi í
sovéska sendiráðinu. Þeir urðu þegar á
eitt sáttir, að ógjörningur væri að koma
til móts við alla liði kröfugerðarinnar.
íslensk yfirvöld sýndu þeirri niðurstöðu
fullan skilning og samþykktu jafnframt
þá tillögu nefndarinnar að fullnægja
sumum af kröfum Halldórs Steindal til
að „vinna tíma", eins og það var orðað.
Íslensk ættjarðarlög tóku nú að berast
úr dátaútvarpinu án afláts, flestum
hermönnum og íbúum Suðurnesja til
mikillar hrellingar. Stillimyndirnar af
íslenskri náttúru sem sýndar voru i her-
sjónvarpinu ollu mikilli upplausn.
Félagsfræðingar og sálfræðingar hafa
siðar rakið orsakir hinnar miklu ölvunar
á Keflavikurflugvelli á sama tima til
þessarar breyttu fjölmiðlastefnu.
Félagar úr Varðbergi og áhugamenn
um vestræna samvinnu tóku að sér að
lesa úr verkum Milton Friedmans og
F.A. Hayeks fyrir starfsmenn austur
evrnpskra sendiráða i Reykjavík.
Lesturinn fór fram á ensku, þar eð
kenningar þessara tveggja hugsuða voru
ekki til í slavneskum þýðingum og
illmögulegt að þýða texta með
jafnstuttum fyrirvara. Sendiráðsmenn
tóku þessum upplestri með stillingu og
hógværð en að sögn lslendinganna virt-
ist lesturinn ekki hafa náð tökum á
áheyrendum. Aldrei varð þó sannað, eins
og haldið var fram i einu árdegis-
blaðanna, að viðkomandi sendiráð
hefðu sent menn sem varla kunnu hrafl í
enskri tungu.
Þá var tilkynnt að unnið væri að því
að finna þýðendur að ritum Fjölnis
manna.
„íslandsmessan" var haldin og henni
útvarpað sama sunnudag, þvi búist var
við að Halldór Steindal fylgdist með út
varpssendingum. Biskup Islands messaði
fyrir altari og minntist Islands sér-
staklega og varaði við „erlendum öflum
sem vilja þjóðarrétt okkar feigan og leit-
ast við að uppræta kristið hugarfar."
„Þriggja þjóða nefndin" komst ekki
að sameiginlegri niðurstöðu um hvers
vegna þingmaðurinn legði á það áherslu
aðopnuð yrði áfengisútsala í Grindavík.
Sovéski deildarstjórinn benti á að
Halldór væri úr plássinu og teldi per-
sónulega hagkvæmt að kaupa áfengi á
staðnum. Bandariski lögregluforinginn
hélt því hins vegar fram að þing-
maðurinn vildi afla sér meiri vinsælda
meðal grindviskra kjósenda með þessu
móti.
Öðrum liðum kröfugcrðarinnar var
svarað á þá leið að þeir væru ófram
kvæmanlegir á svo skömmum tima og
þyrftu athugunar og grandskoðunar við.
Þegar háttvirtum þingmanni var
tilkynnt þetta gegnum senditækið
svaraði hann aðeins með einu orði:
„Aumingjar."
„Þriggja þjóða nefndin" hafði einnig
starfssvið eins konar herráðs og lagði
því á það kapp í upphafi að afla sér sem
gleggstra upplýsinga um manneskjuna
Halldór Steindal. Auk íslenskra aðila
létu bæði bandaríska og sovéska
sendiráðið þýðingarmiklar upplýsingar í
té.
Nefndin var þvi búin að fá haldgóða
og skýra rnynd af þingmanninum innan
sólarhrings frá gislatökunni.
— O-

23. tbl. Vikan 9