Vikan - 14.08.1980, Page 46

Framhaldssaga
myntllistaskóla þar scm lnga var ritari
skólastjóra. I'allcg og nijög ..arisk"
ásyndum. K'gar starl'smenn skólans.
kcnnarar og skrifstofufólk. I'ór l'ram á
launaliækkun cn var ncitað. var það
Inga sent stóð fyrir undirskrifta
söfnunum. futulahöklum og áætlunum
tim verkfallsaðgerðir.
karl heyrði hana taka til máls a
slikum funtli. Hún bað iticnn að vcra
viðbúna |t\i að skólanum yrði lokað ef
nauðsyn krcfði. Ilún kvaðst ckki vcra
konimúnisti cða sósialisti og Itcfði litinn
áhuga á stjórnmáltim. I n tíún vissi hvað
væri rctt. kcnnararnir. scm voru
skynsamir flokksl'clagar. hlýdtlu á mál
hennar. iVcrkfallið var bannað cn
launin voru hækkuð.l
llfin hafði þennan ciginlcika sem
cinstaka niaður cr búinn. innbyggða
réttlætiskcnntl. karl. sem var svo
fciminn og átti crl'itt mcð að tala við
ókiinnuga. sá að hún fór ein al
funtlinum. Hann taltli víst að hfm ætti
engan unnusta og bauð hcnni i kaffi.
Svo að segja á ju'irri stuntl urðu þati ást
fangin hvort al’öðru. karl sagði mcr að
hótt hún væri af lágum ættum væri
hún einstaklcga skilningsrik og vcl ntáli
farin.
Ilún sagðist aðcins vera ritari sem
ekkert vissi um listir. Húngætiekki rætt
um Picasso eða Rcnoir við hann. karl
hló. Hann tók rögg á sig og leidtli hana
við hönd scr |x'gar hann fylgdi henni
Itcim. „Það cr aðeins eitt scm þú átt að
muna." sagði hann. Það cru orð gagn
rýnanda scnt hct Bcrenson: ..Takmark
lista cr aðauðga lífið." Hfm kvssti hann
uinhugsunarlaust. Hnginn vafi lck á |ni
að þau v rðu einhvern timann hjon.
I g var að huglciða þessa ntannkosti
Ingu |x'gar cg hcyrði hvclla rtxld l'öðiir
hcnnar. ..Það crum við scm eigum að
reiðast. Þú giftist gyðingi og siðan
býðurðu allri Ijölskyldu hans inn a gafl
hjá okkurl"
..Þegiðul" hrópaði Inga.
Skop
Nei takk! Ég er bara aö skoöa.
Hvers vegna þarftu að byrja alf>
sURt”
Múller virtist rólegur - eins og
fjölskylduráðgjafi. ..Það cr slæmt að fela
gyðinga. Þú getur farið flatt á þvi."
,.Hg bið þig. Miiller." hclt Inga ál'ram.
..Get ég sent honum bréf? Cietur hann
kcypl sér frelsi? Hvað getur þú gcrt f\ ri.r
mig?"
..keypt? Ég hef heyrt að rikir gyðing
ar hal'i stundum kcypt sig lausa fvrir
ntorð fjár. En það gæti aldrei fátækur
listamaður cins og bóndi þinn."
—n------*-------*----------*------*■----ft-
..Þið eruð næstir. Pólvcrjar.” sagði
Anna,
Hg samsinnli þvi. ..Þetta er brjálæði.
Hhginn trúir honunt þcgar Itann segist
ætla að gcra þclta. Ég leit einu sinni i
Mein Kampf. Hvers vegna tekur enginn
hann alvarlega? Hvað sagði hann ekki
um gyðinga og slava?"
Móðir min var að skrifa bréf sem tíún
vonaðist til að kæmist til föður mins i
Varsjá. Þetta var heitur dagur cn hún
-------*—*■------*-----------------*-----w
„Hjálpaðu mér. (icrðu það."
Haðir hennar sa'gði: ..Harðu ckki að
lcggja á þig ncina hættu hcnnar vegna.
Miiller. cða vcgna þessa gyðings sciit
hún er gift. Nógu slæmt er að þau skuli
bfia hcr við hliðina."
„Þið cruð fill andstyggileg!" hrópaði
Inga.
I aðir hcnnar var orðinn fokrciður.
Ilann missti stjórn á skapi sinu eins og'
gcðlitlum mönnutn cr títt og svo skcvta
|xir gjarnan skapi sinu á börnunum.
,.Hg vil að jxssi júðakerling l'ari og
grislingar hennar lika!"
„Nci. þau cru l'jölskyldan min.
Stundum finnst mér scnt þau scu mcr
nákontnari en þið!"
Hg heyrði hurðarskell.
Muller rcyndi að róa föður Ingu.
„Það cr ckki Itægt að scgja annað cn að
hún hafi lcngið viðvörun. Að |xssi
fallega. aríska stúlka skuli lenda í þcssu.
Hjandinn sjálfur. Hefðir þú aðcins ncytt
hana til að fresta brúðkaupinu. Þá hel'ðu
Nfirnberg-lögin tekið gildi og
brúðkaupið orðið ólöglegt.”
„Þar scm þú crt gamall vimir.
Muller." sagði móðir Ingu. ...þá ætlar þú
ekki að tilkynna um ..."
„Tengdafólk ykkar? Hikki orð."
Hg hlustaði á útvarp i v innustofunni.
Anna sat yfir lcxiunum Hún gat ekki
stundað nám i opinberum skóluni og
öllum gyðingaskólum hafði verið lokað.
Mamma annaðist kennsluna. setti henni
fyrir og fékk henni verkefni til úrlausn-
ar. Sjálfur hefði ég liaft gott af dálitilli
menntun. en ég var of reiður og æstur til
að læra. Auk þess hef ég aldrei verið
bókhneigður.
Þúlurinn í úlvarpinu vitnaði i siðustu
ræðu Hitlers. Þolinntæði Poringjans
gagnvart Pólverjum var þrotin. Þeir
væru bæði hrokafullir og þrasgjarmr og
nú yrðtt þeir að svara til saka. Hann
varaði Englendinga og Hrakka við að
blanda sér I málið.
hafði vafið um sig sjali. Hun virtist grá
og guggin. „Hólk blekkir sjálft sig þegar
þaðcr óttaslegið. Rudi."
„liinsog við."sagði Anna. „Viðerum
cins v itlaus og þessir vitlausu pólitikusar
seni láta sífellt undan honum."
Inga kom i dyragættiria og bcnti mér
að koma fratti til sin. Ég fór frani á gang
til hennar.
„Svinið Miiller hcldur að Karl sé i
Buchcnwald." sagði hún.
„Þá færðu ekki að komast nærri
honum."
„Hg ætla að rcv na það. I lann er eigin
maður minn. Rúdi. og hann þarfnast
min."
„l alaði Mullcr nokkuð um það hvort
hann hcfði von til þess að vcra látinn
laux?"
„Nei. cn ég ætla sa'mt að fara."
lig horlði á grannt. I'agurt andlit
hennar. Hg gal ckki annað en dáðst að
hcnni. Hún hct'ði getað skilið við Karl.
gjcymt honum. lifað meðal arianna og
firrt sig þcssari þjáningu.
„I:g ætla lika að fara." sagði ég.
„Mcðmér?"
„Nci." svaraði ég. Ég gæti ckki
liðsinnt mömmu og Önnu mcð þvi að
felast i ibúðinni. liða hvað? Nú var ég
karlmaðurinn í fjölskyIdunni. Hn ég
sagði Ingu að ég væri l'ullviss um að við
yrðum öll handtekin og send hurt. Hnn
væri starfandi i Berlín einhvers konar
gyðingaráð en æ hljóðara yrði um starl
'semi jxss með hvcrjum degi. Við værunt
cinangruð. umsctin. Hig sagði að ég
myndi aldrci láta handtaka mig. a.m.k.
ckki lifandi.
Ilún horfði i augu ntér cins og hún >
vildi scgja: „Hins og Karl var tekinn?"
H.n hún xagði ekkert og ég iðraðist
heimskulegra mannaláta minria.
Hvernig vissi ég hvað ég 'ætti að gera?
Hvað var ég að stæra mig af ósönnuðu
húgrekki minu? Hún hafði boðið fjöl
skyldu sinni hvrginn. gifst gvðingi og
46 Vikan 33. tbl