Vikan - 19.02.1981, Blaðsíða 40

Texti: Jón Ásgeir Myndir: Gunnar Skarphéðinsson
Undanfarin 10 ár hafa Kúbuvinafélögin
á Norðurlöndum staðið fyrir árlegum
ferðum áhugamanna til Kúbu og hefur
Vináttufélag tsiands og Kúbu átt aðild
að þessum ferðum undanfarin 7 ár.
Héðan hafa farið 5-10 manna hópar
hverju sinni. Kúbumenn taka þessar
ferðir mjög hátiðlega og lita á þær sem
stuðningsyfirlýsingu þátttakenda við
byltinguna á Kúbu. Sigurjón Helgason
sjúkraliði var einn af þátttakendum
héðan, og við tókum hann tali.
— Af hvaða ástæðum fórst þú til
Kúbu, Sigurjón?
— Það var auðvitað af margvislegum
ástæðum. Mér fannst spennandi aðfara
til fjarlægs heimshluta, mig langaði að
skoða sósíalíska byltingu i verki. Flestir
sósíalistar á Vesturlöndum líta á Kúbu
sem þann stað þar sem bylting hefur
tekist hvað best og er virkust í heiminum
í dag.
Ekki má gleyma veðrinu á Kúbu. Það
var freistandi að stinga af úr frostinu hér
heima og dveljast í sól og sumaryl á
Kúbu í nokkrar vikur. Meðalhitinn á
eynni er 20 gráður á Celsius.
— Hvernig var ferðin undirbúin?
Undirbúningurinn gat verið betri. Ég
er sá eini íslendinganna sem bý í
Reykjavík svo að við hittumst ekki fyrr
en í vikunni fyrir brottför. Reyndar var
okkur bent á að lesa það sem við
fyndum á prenti um Kúþu. Tvær bækur
reyndust haldgóð lesning, Byltingin á
Kúbu eftir Magnús Kjartansson og safn-
ritið Che Guevara — frásögur úr
byltingunni.
Við fengum svo í vikunni fyrir brott-
för staðgóða fræðslu um land og þjóð
hjá Ingibjörgu Haraldsdóttur sem bjó
um árabil á Kúbu og Ólafi Gíslasyni sem
verið hefur fararstjóri í tveim svona
ferðum til Kúbu. Að þessu sinni var
Gunnar Skarphéðinsson fararstjóri.
— Síðan var lagt upp 28. nóvember
siðastliðinn?
Kúbuvinafélögin á Norðurlöndum
mynda sameiginlega hópinn „Brigada
Nordica”, sem 'býr og starfar saman á
Kúbu, og að venju kom hópurinn sama_n
í Kaupmannahöfn í nóvemberlok. Rétt
er að taka fram að ferðakostnaður okkar
lslendinga er ekki meiri en annarra
Norðurlandabúa, honum er jafnað út
þannig að Kaupmannahafnarbúar borga
jafnmikið á mann og við.
— Þetta framlag „Brigada
Nordica”, er það meira táknrænt en
annað?
Já, Kúbumenn hafa engan efnahags-
legan ávinning af þessum ferðum. Þetta
er kostnaðarsamt fyrir þá, bæði að sjá
um allar ferðir, uppihald, verkstjórn og
margt fleira í kringum þessar vinnu-
sveitir. Sem dæmi má líka nefna að
okkur fylgdi alltaf lögreglulið og sjúkra-
bíll, vegna ótta Kúbumanna við
hermdarverkamenn.
Kúbumenn eru hræddir við
skemmdarverk, að gefnu tilefni. Fyrstu
ár byltingarinnar gerðu kúbanskir útlag-
ar innrásir frá Bandarikjunum með
aðstoð stjórnvalda þar og þeir unnu líka
gífurleg skemmdarverk. Upp úr því voru
stofnaðar Sveitirnar til varnar bylting-
unni, sem i eru velflestir Kúbubúar.
Þessar sveitir vinna margvíslegustu
störf, bæði löggæslu og alls kyns sjálf-
boðavinnu.
„Kúbanir em fifsglaðir að eðlisfari.
Þeir nota hvert tækifæri til að
fremja tónlist og dansa.
Alkóhólismi er ekki vandamál ó
Kúbu, meðal annars vegna þessa."
Kúluförin ó þessari byggingu i
Cuartel Moncada-herbúðunum em
minjar eftir órós Kastrós og félaga.
Andspymuhreyfingin, sem mynd-
aðist eftir þennan atburð, var
kennd við órósardaginn, 28. júli
1953. Þama stunda nú mörg þúsund
ungmenni nóm. Á myndinni fyrir
neðan er kúbönsk stúlka úr Ung-
herjasamtökunum.
— Hvernig var lifið i þessum vinnu-
búðum?
Við vöknuðum klukkan sex á morgn-
ana og vorum komin til vinnu klukkan
sjö, eftir morgunmat. Síðan tókum við
tveggja og hálfrar klukkustundar hlé um
hádegisbilið, þegar heitast er á daginn.
Síðan vorum við aftur komin til vinnu
fyrir tvö og unnum til hálfsex. Þetta var
eðlilegur átta stunda vinnudagur.
Iðulega komu svo til okkar kúbanskir
gestir á kvöldin. Stundum voru þeir með
einhverja fræðslu, til dæmis var einu
kvöldi varið í kynningu á verkalýðs-
hreyfingunni, annað kvöld fór í frá-
sagnir af Sveitunum til varnar bylting-
unni, svo komu menn að segja okkur frá
flokksþinginu sem haldið var á Kúbu á
meðan við vorum þar.
Einstaka sinnum fórum við í stutt
ferðalög um nágrennið og var þá tekinn
hálfur dagur í frí. Þessum fræðslu-
40 Vikan 8. tbl.