Vikan - 29.12.1983, Blaðsíða 18

gera enn, ljóðabækurnar í stærra upplagi en
gengur og gerist og skáldsögurnar í risaupp-
lögum og hafa auk þess verið þýddar á fjöl-
margar tungur.
Beautiful Losers (1966), sem er þeirra
þekktust, hefur veriö þýdd á 12 þjóðtungur og
er nú námsefni í bókmenntum sjöunda ára-
tugarins við háskóla víða vestanhafs.
Kvikmyndafyrirtæki í Toronto, Blue
Memorial Video Ltd., er að kvikmynda fyrstu
skáldsöguna, Favorite Game, og hefur lokið
tökum á hálftíma söngleik eftir Cohen og
fleiri, I am a Hotel. Cohen leikur einnig í því
verki og á aöild að kvikmyndafyrirtækinu.
Ljóðskáldið, rithöfundurinn, kvikmynda-
gerðarmaðurinn, söngvarinn og leikarinn frá
Newport, Nashville og Mariposa er eldhress
og vel lifandi og býr í Frakklandi, Grikklandi,
Los Angeles og Montreal. Hann á erindi við
níunda áratuginn ekki síður en þann sjöunda.
Leonard Cohen býr nú í Montreal í húsi frá
aldamótunum. Hann hefur nýlega látið gera
það upp og býr sjálfur á þriðju hæð í hvítri
íbúð, bjartri og rúmgóöri með aðeins allra
nauðsynlegustu húsgögnum úr furu. Hann er
sjálfur álíka fábrotinn í útliti, línurnar þó
mýkri. Hárið er liðað, lítillega farið að grána,
rúllukragapeysan svört, sömuleiðis bux-
urnar, skórnir léttir. Allt heldur snjáö. Hann
er tæplega 1,85 á hæö, hefur þyngst um 10 kíló
síðan á sjöunda áratugnum þegar hann var
rótlaus og alltaf á ferðinni. Augun letileg og
drættirnir út frá arnarnefinu hafa dýpkað.
Fjörutíu og átta ára lífsbaráttan hefur sett
mark sitt á Cohen en brosið er bjart og barns-
legt þegar hann fitlar við gítarinn. Hann hefur
ekki leikiö á hann árum saman en fingraförin
í rykinu glansa á þessum hlut sem minnir á
konu.
Cohen er nýkominn frá Los Angeles og enn
upptendraður eftir að hafa verið að taka upp
nýju plötuna. Spoken songs er hún nefnd, í bili
að minnsta kosti. Tónlistin er ný, spennandi
og hann langar að spila hana fyrir nýja áheyr-
endur. Tvíræð og dulúðug lög hljóma í hvítu
herbergi í morgunskímunni. Nefmæltur
hreimur frá Nashville er horfinn og sömu-
leiðis Big Beat-takturinn.
Djúp röddin hljómar óþvinguð og í stað
rámu næstum ósiðlegu raddarinnar er kom-
inn ákafi og gleði sem minnir á trúarsöngva.
Cohen heldur því fram að líf hans sé þróun
frá fáfræði til meiri fáfræði. Innblásturinn
konur, söngur og eilífðin. I nýjustu lögunum
víki konurnar úr fyrsta sæti fyrir eilífðar-
málunum en með hrekkjalómsbrosi segist
hann nú enn halda sig viö konurnar líka.
Hann hefur birt þjáningu og ákafa gleöi í
söngvum sínum í 15 ár og það hefur verið hans
aðalstarf. „Mér hefur alltaf fundist ég vera
forréttindamanneskja þegar ég er á sviöi. í
þrjár eða f jórar stundir samfellt leikur maður
meö tónlistarmönnum og á tilfinningar
fólksins og maður kemst í svo náið samband
við umhverfið að maður losnar frá sjálfum
sér. Þaö veitir manni fullnægju að geta komið
einhverju á framfæri líkt og ég ímynda mér
að læknir sem hefur hjálpaö barni í heiminn
finni.”
En bak við þessa töfra er blákaldur
veruleikinn:
Cohen hélt 60 hljómleika á þrem mánuðum í
seinustu hljómleikaferð um Evrópu og strax á
eftir 40 hljómleika á tveim mánuðum og end-
aði á 15 hljómleikum á þrem vikum í Ástralíu.
„Þetta er nauðsynleg þolraun. Súpa, pulsur
og franskar, frídagurinn í leit að þvottahúsi.
Sem betur fer er ég alltaf eins klæddur á sviði,
í svart, og einnig í flugvélum.”
Þó Leonard Cohen sé eirðarlaus einfari í
eðli sínu virðist hann vera orðinn þreyttur á
þeytingnum núna. Hann leitar í auknum mæli
til Montreal. Þar fæddist hann 21. september
1934 og nú togar fæðingarborgin í hann. Meir
en gríska eyjan Hydra þar sem hann á sér
einnig heimili. Meir en Frakkland þar sem
börnin hans tvö búa með móður sinni. Meir en
Los Angeles þar sem andlegur lærifaðir hans
hefst við á tindi Baldifjalls, Cohen á íbúð í
borginni. Hann á sinn gítarinn á hverjum
stað, rafmagnsgítar í Los Angeles.
Besti vinur Cohens, Morton Rosengarten
myndhöggvari, býr handan viö hornið á
heimili Cohens í Montreal. Þeir voru saman í
skóla, kallaðir Rosenkrantz og Gildencohen.
Nágrannar og spiluðu saman á trombónu og
klarínettu í Westmount-skólanum, voru her-
bergisfélagar í McGill háskólanum. I fyrstu
skáldsögu Cohens er besti vinur sögu-
hetjunnar nefndur Krantz.
Stundum finnst manni að Leonard Cohen,
farandsöngvarinn með þjáninguna utan á sér,
líti um öxl og leiti að sjálfum sér með því að
gá hvar Rosenkrantz sé.
Þegar Cohen er í Montreal hittast þeir
Rosenkrantz oft á dag og fá sér kaffi í Cookie,
litlu kaffihúsi sem var kallað „Cookie’s” áður
en lög um jafnrétti frönsku á við ensku
neyddu gyðinginn sem á staðinn til að láta
essiö flakka.
Blátt vínilklætt afgreiðsluborð, kringlóttir
kollar, kælir með 7-UP, fornfálegur kassi og
kraumandi súpupottur úr áli minna á fimmta
áratuginn, en hér er Leonard Cohen samt ekki
kominn alla leið heim. Þetta er The Main
(aðalhverfið), innflytjendahverfið í Montreal
þar sem föt eru seld af búkkum á gangstéttum
og fiskurinn úr börum. Þegar Cohen gengur
um göturnar þarna á ódýrum strigaskóm,
eins og sóöalegur rabbíi að líta á söfnuðinn, er
hann vitlausu megin við Mount Royal. Hann
er ættaður frá miðju Westmount-hverfinu, úr
húsi þar sem feðraveldi ríkti og fólk hafði efni
á þjónustustúlku. I þessari gyðingafjölskyldu
áttu menn málmbræðslufyrirtæki, fatagerð,
olíufyrirtæki og kornvinnslu. Fööurafinn,
Lyon Cohen, var meðal stofnenda síonista-
hreyfingarinnar í Kanada, sambands
gyðinga, Frjálsu hebresku lánastofn-
unarinnar í Montreal og fyrsta tímarits
gyöinga á ensku í Norður-Ameríku. Móður-
afinn, Solomon Klonitzki-Kline, var kallaður
konungur málfræðinganna og skrifaði fræði-
rit. Við hátíöleg tækifæri var faðir CohenS
18 ViKan 52. tbl.