Vikan - 29.12.1983, Blaðsíða 20

MEÐJUDY COLLINS
__
stoppað nasistana með söngnum einum
saman.”
Á háskólaárunum á McGill í Montreal voru
Cohen og Rosengarten í slagtogi við sósíal-
ista, listamenn og bóhema, aðallega til að
drekka og hitta stelpur. „Þegar ég var níu eða
tíu ára kyssti mig stúlka á ennið á sumar-
kvöldi. Spenningurimi yfir því sem gerðist og
hefði getað gerst var guðdómlegur og skelfi-
legur, og ekkert komst í hálfkvisti við hann
nema ef til vill hokkí. Okkur hungraði í hið
forboðna — tillit á kaffihúsum æsti upp þorst-
ann í kynlífið.”
Bitrar ástir og göfgi söngsins leiddi Cohen í
ljóðlistina. Ljóðskáldið Louis Dudek vann
með hópi stúdenta að ljóðabókaflokki á
vegum háskólans. Fyrsta bókin sem gefin var
út var eftir Cohen, Let Us Compare
Mythologies (1956). Hann kostaði útgáfuna
sjálfur og það var 400 Kanadadollara útgerð.
Allt upplagið, 500 eintök, seldist fyrirfram.
Með ljóðlistinni var hann forseti sambýlis
gyðinga í skólanum og pattaralegur, sjálf-
lýsandi piltur i samkvæmisjakka með stúlku
upp á arminn.
Árið 1955 útskrifaðist Cohen með burtfarar-
próf í listum og miðlungseinkunnir, nógu háar
þó til að komast í Columbiaháskólann í New
York út á ljóðabókina. Eftir ársdvöl þar sneri
hann aftur til Montreal og vann við frétta-
mennsku við CBS, skrifaði smásögur og
spilaði með The Buckskin Boys í safnaðar-
heimilum. Einnig fór hann með ljóð meö jass-
hljómsveit Maury Kaye.
Fjölskyldan hafði ætlað honum að taka við
fyrirtækinu en þar kom aldrei til alvarlegrar
togstreitu. „Mamma átti til að andvarpa og
skæla svolítið, frændurnir reyndu aö hafa
áhrif á mig en ég átti að taka og tók
ákvörðunina sjálfur.” Fyrirtækið lagði upp
laupana en Cohen gerir það gott — kaldhæðni
örlaganna.
1959 fékk Cohen tvö þúsund dollara styrk
frá landstjóranum í Kanada. Hann hélt til
London til að vinna að ljóðabókinni The Spice
Box of Earth og frumdráttum að skáld-
sögunni The Favorite Game. Hann ráfaði um
göturnar í þokunni eftir að hafa skrifað kvót-
ann sinn, 3 síður á dag. Hann þráði „konur,
söngva, guð og brosandi andlit”. Hann reikaði
um hverfið þar sem stúlka frá Montreal bjó.
Þau höfðu einu sinni verið saman. Dag
nokkurn kom hann auga á hana. „Hún leiddi
eitt barn, annað var í kerru, ég held hún hafi
verið ólétt. Hún hafði ekki beðið.”
Á Park Avenue í Montreal er grískur bar
sem heitir Skala. Þar drekkur Cohen bjór,
borðar grískan mat og fer í krók við karlana.
Mótsögn við annaö í lífi Cohens. Öbrotinn
staður sem stúdentar og listamenn sækja.
Sjötti áratugurinn lifir þar enn. Á karla-
klósettinu er krot kennt Cohen.
Drungalegan dag árið 1959 var Cohen á rölti
i London. Þaö hafði rignt í þrjár vikur og hann
hafði vaknað meö tannpínu. Fjögurra tíma
þolraun hjá tannlækni varö Cohen um megn.
„Það var eins og þeir væru að bora eftir olíu.”
Hann gekk fram hjá grískum banka, sá sól-
brúnan mann með sólgleraugu. Cohen gekk
inn í bankann og spurði hvernig væri í
Grikklandi. „Það er vor,” svaraði maðurinn.
Daginn eftir flaug Cohen til Aþenu.
Hann keypti sér hús á eyjunni Hydra fyrir
1.500 dollara og ákvað að lifa á 1000 dollurum
á ári. „Það var fátækt, en eftir því sem ég hef
orðið ríkari hef ég horfið til fábreyttara lífs.
Ég naut sólar, góðs matar, fallegs heimilis og
félaga.”
Hún hét Marianne Ihlen. Nýskilin við
norskan rithöfund og bjó með ungum syni
sínum. Þau bjuggu saman í átta ár, hún blés
honum söngandanum í brjóst og varð
ódauðleg í söngnum So long Marianne. „Hún
var dásamleg kona, vitur og ljúf. Við lifðum
lífinu saman á óbrotinn hátt.”
Þetta tímabil var frjótt. Ljóðabókin
Flowers for Hitler, hárbeitt og pólitísk, kom
út 1964 og skáldsagan Beautiful Losers 1966.
Nöpur saga sem hafði áhrif á heila kynslóð
höfunda.
„Ég vann úti við, hélt stift áfram í skjanna-
birtu og það var erfitt eneðlilegt.”
Cohen vann upp í 20 stundir á dag og var
eins og beinagrind að sjá þegar hann lauk við
Beautiful Losers. Hann örmagnaðist á
leið heim af ströndinni á Ios og sjómennimir
urðu að reiða hann á asna heim í húsið hans.
„Það var á sama tíma og storkamir námu
land á Hydra. Himinn myrkvaðist og mér
f annst mér vera borgið. ’ ’
1962 sneri Cohen um stund vestur um haf
með Marianne og tók upp veikan þráðinn sem
country-western söngvari. Fór til New York
og Nashville fyrir lánsfé og kynntist þar end-
urreisninni í þjóðlagasöng, sem náði hápunkti
með Joan Baez og Bob Dylan. Judy Collins
söng eitt af lögunum hans inn á plötu:
Suzanne. Á Newport Folk Festival, 1967,
komst hann á bekk með Baez og Pete Seeger.
í kjölfarið komu plöturnar Songs of Leonard
Cohen (1967) og Songs of a Room (1969).
Hljómleikaferð 1970 varö sigurför og blöðin,
allt frá Rolling Stone til Vogue, hylltu hann.
Hann ítrekaöi sérstöðu sína, kímni sem
braust gegum þjáninguna. Og konurnar
flykktust um hann. „Á gistihúsi í Florence
voru hundruð stúlkna komnar klukkan 7 um
morgun til að hylla hann. Flestar með risa-
stóra blómvendi.
En það slitnaði upp úr sambandinu við
Marianne. Fjarvistir og ný kona réðu þar
mestu um. Suzanne Elrod, dökk og áköf, 21
árs, frá New York, varð konan í lífi hans í
heilan áratug frá 1969.
„Hún vildi öruggt heimili, ég ekki. Seinna
snerist þetta við og ég man nákvæmlega
hvenær það gerðist. Ég sat við borð með
Suzanne og bömunum og sagði við sjálfan
mig: Það er þetta sem ég vil, þetta er meira
en ég á skilið. Vinirair lýsa Suzanne sem
kletti og Cohen sem flöktandi strái. Irving
Layton segir að hún hafi verið nógu viljasterk
til að fá Cohen til að láta að stjóra. Marianne
hafi verið líkari Cohen og ekki viljað binda
20 Vikan 52. tbl.